Content Nieuws

Artikelen

Dossiers

• Dossier Digital Content
• Scriptie RuG 8/99
• Huisnetwerk via de kabel
• Case Study Voorlichting en PR 
• Computer Mediated Communications

• On-line marketing
• Web Publishing 

Nieuwsbrief

E-mail de redactie

home -> overzicht artikelen -> Artikel

Wat verandert er?

In het prille begin van het internet ontwikkelden schrijvers een eigen webstijl. Deze stijl was nergens op gefundeerd. De opbouw, stijl en inhoud waren het resultaat van trial-and-errorprocessen. Latere schrijvers hebben deze vorm aangepast en hebben ons uiteindelijk meer inzicht kunnen geven in de eisen die deze andere manier van schrijven stelde. 

Uitgevers uit de traditionele media kopiëren de inhoud van kranten en tijdschriften niet of slechts gedeeltelijk bewerkt naar het web. Teksten worden niet aangepast aan de meer interactieve en scannende manier van lezen die het medium toestaat. 

Beeldscherm vs. papier

Lezen van een beeldscherm verloopt anders dan van papier. Alvorens een beeldschermlezers echt begint te lezen, scant hij de tekst en de opbouw daarvan op zoek naar interessante aanknopingspunten die aanzetten tot verder lezen. Tevens is het leesopppervlak van een beeldscherm kleiner en is de fysieke handeling van het omslaan van papier onmogelijk.

Goede voorbeelden van aangepast schrijven zijn elektronische nieuwsbrieven. De zogeheten e-zines worden gemaakt met de behoeften van de on-line lezer in het achterhoofd. Via e-mail worden nieuwtjes en interessante bronnen in korte en krachtige termen onder de aandacht gebracht. Tevens is het mogelijk hyperlinks in het e-zine te zetten naar de bijbehorende site om zodoende traffic naar de site te genereren.

Aan het schrijven voor het web wordt een aantal specifieke eisen gesteld. Aan de hand van 'Writing for the Web' (1999) van Crawford Killian worden deze hieronder besproken. 

Enkele tips

1. Wees bondig en precies. Zoals verscheidene onderzoeken hebben aangetoond, hebben weblezers eerder de neiging een tekst te scannen dan direct helemaal te lezen. Pas wanneer een tekst interessant lijkt, wordt deze nauwkeurig gelezen. Dat houdt in, dat al hetgeen je schrijft zo compact mogelijk dient te zijn. Het idee is de boodschap zo snelmogelij over te brengen, omdat er niet veel tijd is om de aandacht van de lezer te trekken. Uit veel printteksten kan het nodige worden weggelaten wanneer ze on-line worden uitgegeven. 

2. Houdt paragrafen en zinnen kort. Neem dit advies niet té nauwlettend door een tekst tot het uiterste minimum terug te brengen. Een ongeschreven regel zegt, dat paragrafen niet langer dan -zeg maar- 75 woorden mogen zijn. Langere blokken tekst maken het lezen van een beeldscherm moeilijk, waardoor je sneller lezers verliest. 

3. Voorkom breedsprakigheid. Een oefening in het niet-al-te-veel-uitwijden is de volgende. Begin met het schrijven van tekstblokken van ongeveer 150 à 200 woorden. Zet vervolgens het grootst beschikbare mes in de tekst en reduceer deze tot pakweg 60 woorden. Zodoende geef je jezelf de luxe er weer een paar woorden aan toe te kunnen voegen. Het maximale is in minimale vorm verpakt, zodat de lezers de tekst zo snel mogelijk tot zich kunnen nemen. 

4. Breek lange paragrafen in gemarkeerde stukken. Deze tekst, bijvoorbeeld, zou op papier een lange verdraagzame opsomming kunnen zijn. Voor een webpublicatie is het aan te readen de paragraaf op te breken. Scannende lezers nemen zo de inhoud van de tekst sneller tot zich. Een lange paragraaf wordt misschien niet eens gelezen. 

5. Druk je krachtig uit; zeker niet afzwakkend. Schrijf 'beslissing' in plaats van 'het maken van een beslissing'. Schrijf  'gebruik' in plaats van 'gebruik maken van'. Deze techniek maakt de tekst niet alleen krachtiger en overtuigender. Hij neemt ook minder ruimte in beslag. 

6. Gebruik de actieve wijs. De passieve vorm ("Een ernstige fout is gemaakt") is voor bepaalde soorten tekst een vereiste. Denk aan academische of aanverwante teksten. Het web biedt hiervoor geen ruimte. Gebruik de actieve vorm: "Je hebt een grove fout gemaakt". Vaak kun je met deze manier van schrijven toe met minder woorden om hetzelfde te zeggen. Iets dat weblezers zeer op prijs zullen stellen. 

7. Voer metaforen niet te ver door. Als je de overheid eerst beschrijft als het voertuig van de natie, beschrijf de wetgever verderop in de tekst dan niet als motor van het voertuig. In geschreven teksten hebben dergelijke metaforen veel meer effect. Als alleen het laatste gedeelte van de metafoor wordt gelezen, verstomt de lezer. 

8. Print de tekst om proef te lezen. Lezen van een beeldscherm is moeilijker dan lezen van papier. Door de tekst eerst te printen, heb je een totaaloverzicht van de tekst. Fouten worden eerder gesignaleerd. Het hardop lezen van een tekst maakt direct duidelijk of zinnen lopen of niet. 

In 1999 verscheen het boek 'Writing for the Web'. Crawford Killian stelt, dat schrijven voor het web een andere techniek vereist dan schrijven voor een papieren publicatie. Op een luchtige manier geeft ze een kritische beschouwing, oefeningen en tips voor deze nieuwe discipline. Hieronder een bespreking van dit boek.

Regelmatig verschijnen er nieuwe artikelen en dossiers op deze site. Wil je niet onnodig terugkeren op zoek naar een up-date? Abonneer je op de gratis nieuwsbrief. 

In deze tweewekelijkse nieuwsbrief staat kort internetnieuws, een beschrijving van nieuwe artikelen en een vooruitblik naar komende uitgaven.

Reacties van lezers leiden vaak tot leuke discussies. Vragen, op- en aanmerkingen zijn altijd zeer welkom. 

Daarom is de nieuwsbrief tevens een gemodereerde discussielijst. Wanneer geplaatst, wordt feedback altijd anoniem weergegeven.