|
|
DAGBOEK OVER DE BEVRIJDING VAN ZOUTELANDE 31 AUGUSTUS 1944 tot APRIL 1945 DOOR A. JANSE Dit dagboek over de
oorlogshandelingen in Zoutelande en omstreken Het verslag van de bevrijding van Zoutelande in een periode van een half jaar, laat ons mee beleven de angst van de bombardementen, het water dat langzaam het leven onmogelijk maakt, de samenhorigheid van de bevolking en de uiteindelijke vreugde tijdens de bevrijding. Het is een waardevol document uit
die tijd en met een scherp oog voor details. Inhoud
Terug naar Home
AUGUSTUS 1944 Donderdag 31 augustus
De vierde reeds waarop we de vlag niet mochten uitsteken bracht ons
het begin van het einde. Alle Duitsers moesten plotseling weg naar de overkant.
Boeren van Zoutelande en omgeving werden met paard en wagen gevorderd om ze naar
Vlissingen te brengen, maar in waarheid moesten ze mee de Schelde over tot in België.
Sommige wisten zich nog op tijd uit de voeten te maken, anderen sprongen in België
's nachts van hun wagens en kwamen na dagen zwerven thuis aan. SEPTEMBER 1944 Maandag 4 september val van Antwerpen. De oorlog nadert. 't Wordt in de lucht steeds onrustiger. We verwachten dat Walcheren spoedig aan de beurt zal zijn, want de Scheldemond moet vrij komen. Frans bleef steeds dicht bij huis en als hij vliegtuigen hoorde kwam hij vlug naar binnen. Jagers kwamen laag over en mitrailleerden soms. Granaatscherven van de luchtafweer kletterden soms op ons dak. De school werd tot nader order stopgezet. Zoveel kinderen in één gebouw en op de weg was niet meer verantwoordelijk. Het leek ons dat de oorlog nog slechts een kwestie van enkele dagen was. Dinsdag 5 september (Dolle Dinsdag) werden we in de vroege morgen gewekt door een hevig geknetter, we dachten van schieten. het bleek echter dat de Duitse douane (Veldgendarmerie) hun tehuis, voor jaren een der mooiste pensions "Deep Dean" in brand hadden gestoken. Na nog een handgranaat bij Levina Louws tegen de muur gegooid te hebben, duidelijk bedoeld voor het slaapkamerraam, hadden de 'heren' smadelijk de vlucht genomen. De hele munitie voorraad van de Flak ging met het pension in vlammen op. De vlucht was zo gehaast dat één hunner eigen mannen die lag te slapen niet eens wekten. Ook hij ging in de vlammen op. 's Midaags vetrok op 2 vrachtwagens ook de Flak. Maar de marine in de Baustelle (W11) bleef. Deze kapitein verklaarde te willen vechten tot de laatste man. Gelukkig voor Zoutelande bleken zijn mannen er anders over te denken. De gekste geruchten deden de ronde. Bijna alle Moffen waren geheel in de war. Zonder tegenstand had Walcheren genomen kunnen worden. Toen na een paar dagen de geruchten loos alarm bleken kwam er op Walcheren weer bezetting terug. Ons wachten was alsmaar op de 'overkant' d.i. Zeeuws Vlaanderen. Dinsdag 12 september begon
een verslagen Duits leger via Breskens - Vlissingen terug te trekken op
Noord-Brabant. De meeste soldaten waren alles kwijt, zelfs hun wapens. Zondag 17 september.
Luchtlandingen bij Nijmegen en Arnhem. De spanning werd voelbaar. Nu moest de
bevrijding wel zeer nabij zijn. De meesten snapten niet dat het voor ons van de
zeezijde moest komen. De Moffen traden steeds brutaler op, roofden alles, vooral
vervoermiddelen, geen fiets was meer veilig. Deze Zondag, zo rustig begonnen
bracht ons tegen de avond het eerste langdurige echte lucht bombardement. De
hele middag was het rumoerig geweest in de lucht. Tegen 5 uur zagen we
plotseling voor 't eerst de magnesium vuurkerstbom uit de lucht neerdalen. Op
deze manier gaven de verkenners de doelen aan. De magnesium ontwikkelt op de
grond witte rook. Daar vallen dan 5 min. later de bommen. Het begon in de
richting Vlissingen. Tergend langzaam naderden de 4 motorige zware Lancasters.
Tien, twintig, dertig tenslotte honderden. De grond dreunde, alles in huis
rinkelde, daarboven blafte de luchtafweer met korte knallen. mensen op hun
Zondagse wandeling vluchten de huizen overal binnen. Wij zaten met de jas aan en
de koffer in de hand in de kelder. Langzaam trok de bui over. Één keer ging ik
in de kamer kijken en zag bij de Noorderdolfer de grond golven en opspuiten.
De zandput ten noorden
van Zoutelande werd nu hevig onder handen genomen. Het leek een aardbeving. We
vluchten met de familie Plasse en v.d. Linde naar Verhage achter ons, naar een
schuilkeldertje. Zaterdag 30 september was ik thuis toen de Moffen kwamen melden dat we inkwartiering kregen. Tegen wil en dank gingen we dus naar huis terug. Achter ons huis was een kanon opgesteld . 'sAvonds reden ze een grote eetketel in het weggetje voor de kost; +/- 100 mensen hadden de kust verlaten.
|