Jacob Huijbrecht Hollestelle (1858-1920) Schilder
Jacob Huijbrecht Hollestelle (E-IX-b) werd op 19 november 1858 te Middelburg
geboren. Hij was de zoon van Jan Pieter Hollestelle en Francina Pieternella D'huij.
Gedurende zijn leven is hij werkzaam geweest als schilder en tekenaar. Hij was vooral
werkzaam in de Dordtse schilderswereld.
Al op jonge leeftijd moet Jacob zich aangetrokken
hebben gevoeld tot de schilderkunst. Zo is er een tekening van hem bekend, voorstellende
de Ravelijn de Groene Jager te Goes die hij op 23 mei 1872, op 13-jarige leeftijd, heeft
gemaakt. Op 17-jarige leeftijd exposeerde hij een in die tijd in hoge mate geprezen
schilderijtje.
Nadat hij zijn studie aan de Haagse Academie en de Polytechnische school te
Delft voltooid had, vestigde hij zich in 1884 als tekenleraar in Dordrecht. In deze stad
kwam hij in contact met Theopile de Bock, die een grote voorliefde had voor de schilders
van de Barbizonse en Haagse school.
De invloed van De Bock, wiens kracht het was om een
landschap met een gemakkelijke toets en compositaire eenheid weer te geven, was erg groot.
Jacob liet zich ook beïnvloeden door schilders van de Haagse school, zoals Apol en Jacob
Maris. Toch nam hij een zelfstandige plaats in de kunstwereld van die tijd en ontwikkelde
al snel zijn eigen stijl.
In een 'In Memoriam' in de Middelburgsche Courant (3 juni 1920)
werd dit toegeschreven aan zijn karakter. De vele tegenslagen die hij in zijn leven heeft
gekend hebben hem echter niet verder kunnen laten groeien tot een meer beroemde
kunstenaar.
Jacob Huijbrecht Hollestelle schilderde en tekende
voornamelijk landschappen en stadsgezichten. Zijn brede penseelvoering en het gemak
waarmee hij een landschap of een stadsgezicht weergaf, tonen zijn kwaliteiten en
beheersing van zijn tekentechniek. Het Zeeuwse land en zijn geboortestek kon deze
kunstenaar niet makkelijk vergeten. Regelmatig ging hij op vakantie terug naar zijn
geboorteplaats Middelburg en trok hij als het ware schetsend door Zeeland.
Jacob bleef actief tot aan zijn dood; op 1 juni
1920 overleed hij in zijn woonplaats Dordrecht.
Vlak na zijn
dood werden de schilderijen uit zijn atelier door de veilingmeesters firma A. Mak te
Dordrecht op 29 en 30 september 1920 openbaar verkocht. In de veilingcatalogus is een van
de rubrieken getiteld 'Atelier Hollestelle'. Hieronder staan een groot aantal
schilderijen, aquarellen, tekeningen, studies en schetsen van de schilder; deels nog niet
ingelijst en in portefeuilles. Voorin de catalogus is het volgende artikeltje opgenomen:
"Wij willen het werk van dezen overleden
Dordtschen schilder niet in veiling brengen, zonder enkele biografische en kritische
aantekeningen, ons van bevoegde zijde verstrekt.
Hollestelle is Middelburger van geboorte, hij werd
opgeleid voor het teekenonderwijs en door zijn onmiskenbaren aanleg, behaalde hij dan ook
glansrijk de acte M.O. Van zijn studie daarvoor geven verschillende portefeuilles met
anatomische studies en teekeningen, pleisterkoppen en ornament-ontwerpen het bewijs.
Toen hij in 1884 te Dordrecht benoemd werd bij het
Middelbaar Onderwijs aan de Burgeravondschool, hield hij genoeg vrijen tijd over om zich
aan de teeken- en schilderkunst te wijden en omdat hij het vak goed kende, degelijk
onderlegd was, wat van vele ultra-moderne 'artiesten' niet kan gezegd worden, was geen
onderwerp hem te moeilijk, behalve het portret, dat hij weinig of niet beoefende.
Landschap- en stedenschoon trok hem des te meer.
Uit zijn nalatenschap blijkt eerst hoe veel deze
teekenaar gewerkt heeft. Er is een portefeuille met 77 kleine studies, waaronder
verscheiden vlot gesmeerde buitengevalletjes, vooral goede sneeuweffecten. Vele
niet-geëncadreerde doekjes zijn in omslagen bijeengebracht en tellen o.m. duinschetsen,
stadsgezichten en kerkinterieurs.
Dordrecht heeft Hollestelle herhaaldelijk
geïnspireerd. Hoe kon 't anders. Men zal enkele goede schilderijen opmerken, die aan de
levendige veeren gemaakt zijn, ook de toegevroren rivier voor het Groothoofd in den
strengen winter van 1895 gaf hem stof voor een geslaagd tableau.
Hollestelle ging veelal, toen hij nog niet op zijn
krukken behoefde voort te strompelen - zijn levensavond is niet vreugdig geweest - naar
zijn geliefde Zeeland. Domburg, Veere en Middelburg heeft hij herhaaldelijk met pen of
penseel vereeuwigd; ook Normandië en Bretagne's rotsachtige kust lokten hem meermalen en
dan bracht hij opmerkelijke strandgezichten met schepen gestoffeerd mee.
Hollestelle had een goeden kijk op gevallen en
onderwerpen, die het doen, daarom is zijn meeste werk smakelijk van compositie.
Zijn werk herinnert soms door onderwerpen en manier
van behandeling aan Bosboom (de kerkinterieurs), Maris (riviergezichten), De Bock, Du
Chattel en Apol (landschappen).
Zijn mindere bekendheid is voor een deel te wijten
aan zijn bescheidenheid, want deze stille werker hield niet van reclame.
Zijn schilderijen, aquarellen en studies, die nu in
allerlei richting zullen worden verspreid, zullen de herinnering aan zijn bescheiden,
degelijk talent, levendig houden."
De na zijn dood in Dordrecht geveilde werken zijn
beschreven in de veilingcatalogus van veilingmeester A. Mak te Dordrecht. Het werk van
Hollestelle is toen over heel Nederland verspreid geraakt. In de veilingcatalogus staan in
totaal 359 werken van Jacob genoemd en daarnaast nog 9 portefeuilles met tekeningen.
Tijdens zijn leven heeft de schilder ook werken verkocht. Hoeveel er dat zijn geweest is
niet onbekend. Een groot aantal van zijn Zeeuwse werken is in de loop van de tijd weer in
Zeeland terechtgekomen. In de topografisch-historische atlas 'Zelandia Illustrata',
eigendom van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen te Middelburg komen
ongeveer 50 aquarellen en tekeningen van zijn hand voor. Het Zeeuws Museum in Middelburg
verkreeg in 1986 uit het legaat van mevrouw L.N. Hollestelle (E-IX-c-7) te Amersfoort
(nicht van de schilder) een aantal schetsboeken en aquarellen. Het grootste gedeelte ervan
is te zien in het Zeeuws Museum te Middelburg.
Het grootste gedeelte van het werk van Jacob
Huijbrecht berust bij verschillende particulieren, waaronder bij een aantal Hollestelle's.
Regelmatig wordt er bij een veiling werk van hem aangeboden. |
|
|
|
|