I-nieuws (klik hier)

Artikelen (klik hier)

Dossiers

• Digital Content
• Scriptie RuG 8/99
• Huisnetwerk via de kabel
• Case Study Voorlichting en PR 
• Computer Mediated Communications 

• On-line marketing
• Web Publishing 

Nieuwsbrief (Klik hier)

Contact (klik hier)

Links (klik hier)

17 april 2000 -- Vanaf het begin van het web hebben velen zich bezig gehouden met grafische ontwerpen, programmeren en navigatiedesigns. Aan de kwaliteit van de inhoud en de presentatie daarvan werd weinig extra aandacht besteed. Vaak werd, en wordt, gedacht: "We weten hoe we moeten schrijven, we hebben toch een marketingafdeling." Het schrijf- en redactieproces bij websites wordt niet belangrijk gevonden. 

Wie is Jakob Nielsen

Jakob Nielsen heeft jaren onderzoek gedaan, in dienst van Sun Microsystems, naar de bruikbaarheid van websites. Na ieder onderzoek concludeerde hij, dat mensen het ontwerp van secundair belang vinden. Hun aandacht ging vooral uit naar het on line zetten van tekst en plaatjes. Lezers echter, stellen de marketingmanier van schrijven voor het web niet op prijs. De aandacht ligt te veel bij het product dat wordt verkocht en te weinig bij het gidsen van de gebruiker. 

Nielsen verwierf niet alleen in het bedrijfsleven bekendheid faam vanwege zijn adviezen met betrekking tot het bruikbaar maken van websites. Zijn on line publicaties worden door collega-onderzoekers veelvuldig geraadpleegd vanwege zijn pragmatische beschrijvingen. Zeer bekend is zijn tweewekelijkse column Alert Box. 

Wanneer het publiek dat de inhoud van een site niet op prijs stelt, faalt de site en alle bijbehorende mogelijkheden voor commercie. Immers, als je geen terugkerende bezoekers hebt, is je site een lege plek in cyberspace. Nielsen ziet daarom een belangrijke rol weggelegd voor specialistische siteredacteuren. Zij zijn de eindverantwoordelijken voor de site. 

Redactie voor een site, drie typen

Een eindredacteur van een site werkt in een interactieve netwerkomgeving. Hierin verschilt de functie sterk van die van collega's bij een papieren publicatie. Zijn functie strekt zich verder uit dan alleen het selecteren van items, zelfs als hij niet de eindverantwoordelijke van de site is. 

Behalve de webeindredactie, zo stelt Nielsen, zal een tweede lijn van redacteuren nodig zijn. Redacteuren die continu de consistentie en coherentie van de content in de gaten houden. De reden hiervoor is meer dan alleen kwalitteitscontrole, het is een stuk toegevoegde waarde. 

Deze tweede lijn redacteuren kan een aantal belangrijke taken vervullen. Zij kunnen nieuwe content in de context van de rest van de site verwerken.

Hij geeft een voorbeeld. Een auteur die een artikel voor een site schrijft, is niet per definitie bekend met de inhoud van de site. Het is dus goed voorstelbaar, dat hij niet al de relenvante links in zijn artikel aan kan brengen. Om deze reden zal het artikel moeten worden geredigeerd door mensen die wel bekend zijn met de totale inhoud en structuur van de site. Dit is ook voor kleine sites van belang.

Een derde type redacteur die een functie kan vervullen bij een site omschrijft Nielsen als 'de tuinman' van de site. Deze tuinman is degene die regelmatig alle informatie bekijkt en controleert op correctheid en actualiteit. Door het weggooien van verouderd materiaal of het updaten hiervan, blijft de kwaliteit gewaarborgd. 

Tuinmannen op het internet

'Content gardening' kan een belangrijke rol vervullen. Slechts weinigen doen dit echter ook daadwerkelijk. Zelfs oude informatie is nog van (referentiele) waarde. Analytische en human-interest artikelen bevatten relatief veel waardevaste informatie. Zelfs nieuwsberichten vervullen nog een (archief)functie.

De voormalig Sun-onderzoeker vertelt, dat het een gegeven is dat mensen nog jaren gebruik maken van reeds verouderd materiaal. Vrij veel zelfs, want onthoud ... alles dat ooit op het web gepubliceerd is, kan voor mensen relevant blijven. Als je, bijvoorbeeld, overweegt om een tweedehands apparaat te kopen, kun je naar de site van de fabrikant gaan om informatie te vinden over dat apparaat. Of je kunt hetzelfde doen bij de site van de Consumentenbond. 

'Best practices'

De groep schrijvers die dit proces op dit moment het best beheerst, zijn redacteuren van on line hulpservices en schrijvers van technische documentatie. Het gaat hierbij met name om materiaal van computers en aanverwante apparatuur. Dit is zo vanwege het feit, dat de software- en hardwarefabrikanten simpelweg besloten hebben om geen printmateriaal meer uit te geven, maar alle hulpinformatie alleen nog on line beschikbaar te stellen.

De site-inhoud an sich is belangrijk, maar de presentatie en ontsluiting hiervan is nog belangrijker. Als headlines goed geschreven zijn, wordt de lezer verleid om het stuk te lezen. Zo kunnen ze gegrepen worden door een artikel, waar ze normaal overheen zouden lezen. 

Aan de andere kant zijn goede headlines niet alleen aandachtstrekkers, maar ook de ultieme beschrijvingen van de achterliggende teksten. Een recent onderzoek heeft aangetoond, dat weblezers erg oppassend zijn met hun webtijd. Mensen zijn met name bezorgd over de bijna verleidelijke aard van het web; je blijft klikken. Ze zijn bezorgd om het feit, dat ze na eenmaal geklikt te hebben op een artikel, te worden meegezogen in een doelloze spiraal van ongericht klikken die nergens heen gaat. Daarom zal een link die onaantrekkelijk of niet-informatief is, niet aangeklikt worden.

Bruikbare inhoud, geef context

Nielsen heeft zich jaren bezig gehouden met onderzoek naar de bruikbaarheid van websites. De nadruk lag daarbi vooral op vormgeving van grafische en navigatie elementen. Op de vraag of hij inhoud ook als 'bruikbaar' onderdeel ziet, antwoordt hij positief. 

Geschreven tekst in combinatie met hypertext maakt teksten tot een interactieve leesomgeving. Hyperlinks zijn gelijk aan buttons, banners en andere verwijzende aanduidingen. Je klikt er op en er gebeurt iets. De lezer kan uit een aantal klikopties kiezen, maar heeft slechts tijd om er een paar te volgen. De lezer moet dus begrijpen wat een link inhoudt. Het is daarom ook erg dienstbaar aan de gebruiker om op een webpagina 'aanverwante links' te plaatsen: links naar andere, maar in de context passende onderwerpen.

Het is voor de schrijver dus zaak te anticiperen op het leesdoel van de lezer en deze hierin te ondersteunen. Volgens Nielsen zijn dit traditionele bruikbaarheidsoverwegingen, die dus ook gelden voor 'zoiets simpels als letters en woorden'. 

Architect van informatie

"Kunnen schrijvers de rol van informatie architect vervullen?" Desgevraagd antwoordt Nielsen, dat hij dat niet ziet als een taak voor redacteuren. Ze zouden bij kunnen dragen aan dit proces, niet meer. Het is niet zo dat een redacteur deze vaardigheden niet zou hebbeb, maar het is een totaal andere discipline. 

Een informatie architect functioneert op een hoger (macro)niveau dan een eindredacteur. De taak van de informatie architect is het structureren van een grote hoeveelheid informatie. Dat heeft niet zozeer met communicatie te maken als wel met navigatie en 'informatieruimten'.

Ook is het zo, dat de werkmethoden van de informatie architect sterk afwijken van die van de eindredacteur. Een van de taken van een informatie architect is het testen en structureren van bruikbaarheid. 

Microbetalingen voor on line content

Het on line betalen met kleine bedragen (micro payments) is een laatste ontwikkeling die Nielsen bespreekt. Veel schrijvers en uitgever zijn benieuwd naar de ontwikkelingen op dit gebied. Hij ziet dit als een levensvatbaar concept. Op dit moment is er echter nog geen algemeen geaccepteerd systeem waardoor dit concept nog niet massaal in gebruik is.

Vandaag de dag wordt on line content betaald met advertenties. Het adverteren met banners en buttons blijkt echter niet zo effectief te zijn als gehoopt wordt. Aan de andere kant wordt inhoud vaak gebruikt om mensen naar een site te lokken om ze vervolgens andere dingen te laten doen, zoals producten kopen.

Het is belangrijk te onthouden, dat het uiteindelijk altijd de eindconsument is die het geld zal betalen. Daarom zie je nu zo vaak sites met veel advertenties de gebruiker weinig extra's bieden. Dit kost alleen maar geld.

Wanneer het eenmaal mogelijk is, zullen microbetalingen site-ontwerpers en site-eigenaren aanmoedigen zich meer op de eindgebruiker te richten. Als je content verkoopt aan mensen, zal de waarde zo groot mogelijk moeten zijn voor de lezer. Daarnaast vergroot dit proces de waarde van het web in het algemeen. 
 

Voorbeeld
Zogeheten 'content syndicators' hebben van dit principe een commercieel business model gemaakt. Auteurs (wel en niet aan bedrijven verbonden) uit de hele Verenigde Staten melden zich bij deze on line diensten aan. De auteur plaatst een artikel op de server bij de syndicator, deze verzorgt op zijn beurt de (on line) plaatsing, marketing en betaling van de bij het bedrijf ingebrachte artikelen. Iedere keer dat iemand een syndicated tekst leest (ongeacht via welke site deze wordt uitgeserveerd) ontvangen zowel de auteur als de syndicator een kleine financiele vergoeding; pay-per-click.

Marketingmensen vinden het prachtig om relaties met klanten aan te gaan, zolang ze er maar voor betaald krijgen!
 

Regelmatig verschijnen er nieuwe artikelen en dossiers op deze site. Wil je niet onnodig terugkeren op zoek naar een up-date? Abonneer je op de gratis nieuwsbrief. 

In deze tweewekelijkse nieuwsbrief staat kort internetnieuws, een beschrijving van nieuwe artikelen en een vooruitblik naar komende uitgaven.

Reacties van lezers leiden vaak tot leuke discussies. Vragen, op- en aanmerkingen zijn altijd zeer welkom.

Daarom is de nieuwsbrief tevens een gemodereerde discussielijst. Wanneer geplaatst, wordt feedback altijd anoniem weergegeven.