Zomig, een nieuw anti-migrainemiddel

Een centrale rol bij het ontstaan van migraine speelt de afgifte van serotonine (= 5-HT) en het effect hiervan op de bloedvaten (vernauwen en verwijden). Vlak voor een migraine-aanval stijgt de concentratie serotonine in de bloedplaatjes en direct na het begin van de aanval neemt deze concentratie sterk af. Door de 5-HT receptor in de vaten te activeren, trekken de bloedvaten weer samen, waardoor de hoofdpijn verdwijnt. 5- HT-1 receptor-agonisten worden beschouwd als een doorbraak in de behandeling van migraine. Ze controleren de afgifte van stoffen die een ontsteking van de zenuwuiteinden rondom de bloedvaten in de hersenen veroorzaken en ze vernauwen de bloedvaten in de hersenen die verwijd zijn en die mogelijk pijn bij migraine veroorzaken.

Op het onlangs in Amsterdam gehouden Internationaal Hoofdpijn Congres (zie: Veel nieuwe middelen op het Achtste Internationale Hoofdpijn Congres) is aangekondigd dat er vier nieuwe anti-migrainemiddelen binnen 1 à 2 jaar op de markt zullen komen. Eén van deze nieuwe middelen is ZOMIG van de firma Zeneca Farma. Zomig bevat de werkzame stof zolmitriptan. Dit is een van de nieuwste 5-HT-1b/1d- receptor-agonisten. Zolmitriptan remt de opgetreden verstoring in een van de hersenzenuwen, waardoor een ontstekingsreactie uitblijft. Hierdoor worden sensorische zenuwen niet geprikkeld, waardoor er geen pijnsignalen worden doorgegeven aan de hersenen en er geen hoofdpijn/migraine optreedt.

Onderzoeksresultaten

Zomig is uitgebreid onderzocht op het effect op migraine. In drie studies zijn in totaal 3114 patiënten met zolmitriptan behandeld en 213 patiënten met placebo (nep-geneesmiddel). Uit deze studies blijkt dat de optimale dosis 2,5 mg zolmitriptan is: de effectiviteit neemt daarboven niet veel toe, terwijl de bijwerkingen bij die dosis gering zijn. De belangrijkste bijwerkingen zijn: duizeligheid, slaperigheid en een warm gevoel. Alle bijwerkingen zijn licht tot matig, van voorbijgaande aard en verdwijnen zonder verdere behandeling. Eén uur na een dosis van 2,5 mg zolmitriptan geeft 40% van de patiënten al aan dat het middel effectief is tegen de hoofdpijn. Dat is een opmerkelijk verschil met de placebogroep, waarin 26% een effect meldt. Na twee uur loopt dat percentage in de Zomig- groep op tot 64% en na vier uur tot 73%. De respons in de placebogroep blijft ongeveer 34%. 62 Procent van de patiënten die zolmitriptan kregen, meldden dat er volgens hun eigen individuele maatstaf verbetering was opgetreden in hun hele gevoel van ziek zijn, dus niet alleen in de hoofdpijn. Dit percentage was in de placebogroep 31%.

Werking

De werking van Zomig hangt niet af van de verschillende subtypen migraine, zoals migraine met aura, migraine bij het opstaan, menstruele migraine, enz. Elke keer is het percentage patiënten dat baat heeft bij Zomig even hoog. Ook maakt het niet uit of de patiënt Zomig slikt binnen vier uur na het begin van de pijn of later. Geslacht, leeftijd, gewicht, ernst van de aanval, gebruik van profylactische medicijnen of het gebruik van de anticonceptiepil hebben geen invloed op de werking en het effect van Zomig.

Er is een lange termijn-onderzoek gedaan onder tweeduizend patiënten. Zij zijn een jaar lang behandeld met 5 mg zolmitriptan. Onderzocht werd:

• of het effect gelijk bleef, ook bij verschillende achtereenvolgende aanvallen;
• de hoofdpijnrespons na twee uur en de pijn-vrij respons;
• het effect van een tweede dosis zolmitriptan als na een eerste verbetering de hoofdpijn terugkeerde (zgn. recurrence).

314 patiënten werden voor meer dan dertig aanvallen behandeld. De twee-uurs respons bleef bij al die aanvallen gelijk: steeds geeft ongeveer 80% een effect op de hoofdpijn aan en 50% is vrij van pijn. Van de in totaal tweeduizend patiënten gaf 67% aan dat minstens vier van de vijf aanvallen na behandeling een voldoende verbetering gaven. 32 Procent van de patiënten die in eerste instantie op Zomig reageerden, kregen toch een tweede aanval. Als deze patiënten een tweede tablet Zomig kregen, werd bij 90% binnen twee uur weer een effect op de hoofdpijn geconstateerd.

Uit onderzoek blijkt dat Zomig de meeste gebruikers niet alleen verlichting geeft van de hoofdpijn maar ook van de begeleidende symptomen als misselijkheid, braken, overgevoeligheid voor licht en geluid. Kortom: de algehele toestand van de patiënt verbetert. Zomig is evenals Imigran een bestrijder van symptomen, maar heft de oorzaken van migraine niet op.

Indeling

Zomig hoort in dezelfde categorie medicijnen thuis als Imigran, omdat het ook een serotonine 5-HT-agonist is en toegediend wordt om een acute migraine-aanval te bestrijden. De werking van Zomig lijkt nog doelgerichter en met mildere bijwerkingen. Zomig is een 5-HT-1b/1d-agonist.

Verkrijgbaarheid en gebruik

Zomig zal binnen afzienbare tijd ( (1 december EW) op recept te verkrijgen zijn, in tabletvorm van 2,5 mg (geel). De normale dosering is één maal een tablet van 2,5 mg. Zomig moet aan het begin van een aanval gebruikt worden. Uit onderzoeken is gebleken dat een groot deel van de patiënten goed reageert op Zomig, d.w.z. dat de hoofdpijn ofwel geheel verdwenen is, ofwel tot een aanvaardbaar niveau is teruggebracht. Als de hoofdpijn terugkomt, kan een nieuwe dosis gebruikt worden.

Waarschuwing: de tweede dosis mag niet eerder dan 2 uur na het eerste gebruik ingenomen worden. Een patiënt mag beslist niet meer dan 10 mg zolmitriptan per 24 uur gebruiken. Lees voor gebruik altijd de informatie van de bijsluiter.

Verpakking

Als u de eerste keer Zomig krijgt voorgeschreven ontvangt u bij de meeste apothekers een patiëntenkit, bestaande uit een mapje (ter grootte van een paspoort) met daarin een etuitje voor de Zomig-tabletten. Daarbij zit een hoofdpijnpas (boekje) waarin u uw persoonlijke gegevens kunt noteren en waarin in 't kort iets verteld wordt over migraine, innemen van medicijnen, bewaren van medicijnen en de bijsluiter. Voorts zitten er drie eenvoudige hoofdpijnkalendertjes in die u, als u dit wilt, alleen bij een hoofdpijnaanval kunt invullen. Een voorbeeld hoe u dit moet doen, is bij de patiëntenkit gevoegd. Het is wel de bedoeling dat u uw hoofdpijnkalender met uw behandelend arts bespreekt. Hebt u meer hoofdpijnkalendertjes nodig dan kunt u die door middel van een bijgevoegd aanvraagkaartje aanvragen bij Zeneca Farma. De patiëntenkit kunt u ook aanvragen via telefoonnummer 0180-450350.

SAMENGEVAT:

• Zomig verlicht de hoofdpijn en het hele gevoel van ziek zijn
• Zomig is alleen te verkrijgen op recept
• in tabletvorm, 2,5 mg
• gebruik: pas twee uur na de eerste inname mag een nieuwe dosis gebruikt worden
• gebruik: niet meer dan 10 mg per 24 uur

Jeannette de Kort
uit: Hoofdzaken nr 4, 1997