De ramp De catastrofe.
Het onderlopen van de Margarethapolder, met 42 doden op de Kloetsedijk,
was al een ramp op zich.
De grote catastrofe voltrok zich echter even later, met het doorbreken
van de westelijke zeedijk van de Stavenissepolder, ook wel Scheldsedijk
genoemd.
Het was een zware dijk met een waterkerende hoogte van ± 5,90 m boven
N.A.P.
Alle aandacht was dan ook gericht op de zwakkere havendijk en bijna
niemand dacht aan de Scheldsedijk.
Overigens was het ook bijna onmogelijk de toestand van deze dijk te
bekijken. Om 1 uur 's nachts was de hoogte van het water al 3,07 m boven
N.A.P. Met de golfoploop van 2,25 m bereikte het water bijna al de kruin
van de dijk. Wie durft zich dan nog op die dijk te wagen?
Zoals gezegd: veel mensen bekeken de toestand van het water aan de
haven.
Als gevolg van het doorbreken van de Oostelijke havendijk en de zeedijk
van de Margarethapolder, zakte het peil van het water in de haven iets.
Men dacht dat de top van de stormvloed was bereikt. Velen keerden naar
hun woningen terug. Ze liepen echter de dood tegemoet.
De Scheldsedijk was al op verschillende plaatsen zwaar beschadigd, maar
om ongeveer 3 uur 's nachts brak hij op verschillende plaatsen door.
De lengte van de Scheldsedijk was ongeveer 4000 meter, van dijkpaal 0
tot 40. Over 1800 meter werd hij zwaar beschadigd.
Met name tussen dijkpaal 26-27 en tussen dijkpaal 27-28 ontstonden twee
stroomgaten met een lengte van ieder ongeveer 30 meter.
|
Het
bovenstaand figuur is een schematische weergave van de Stavenissepolder
met de dijkbeschadigingen en doorbraken.
Een muur van water stortte zich in de Stavenissepolder.
Jac. Broersen en Tom Koopman, twee journalisten, schrijven hierover in
hun boek " Stavenisse de kroniek van een verdronken dorp":
"...Een kolkende en bruisende waterval stort zich neer, een
muur van ziedend water trekt zich op en dondert over het land met niets
ontziende kracht. Met razende snelheid zoekt deze muur zijn weg,
meesleurend wat hij tegenkomt, verpletterend wat weerstand bieden
mocht..."
Hoewel deze journalisten persoonlijk de ramp in Stavenisse niet hebben
meegemaakt, geven zij een waarheidsgetrouw beeld weer van wat zich
werkelijk moet hebben afgespeeld.
Deze muur van ziedend water stortte zich op de Kerkstraat, die op een
afstand van 1 km ongeveer parallel liep met de zeedijk. De westelijke
bebouwing werd bijna volledig verwoest.
Doordat de westelijke bebouwing de grootste kracht van het water had
gebroken, bleef de oostelijke bebouwing voor een groot deel gespaard.
|
|
De Kerkstraat in
1944 tijdens de inundatie door de Duitse bezetters. Rechts
op de foto is de westelijke bebouwing. |
Dezelfde foto
van de Kerkstraat in 1953. Zoals te zien, is de westelijke
bebouwing bijna geheel verwoest. |
Bijna gelijktijdig met de doorbraken van
de Scheldsedijk moet ook de zeedijk van de Nieuwe annex Stavenissepolder
zijn doorgebroken.
Over deze doorbraken en ook over de toestand van de dijken in het
algemeen, wordt in een latere sectie teruggekomen. |