Watersnoodramp 1953

 De ramp

 

  

De ramp

De catastrofe.
Het onderlopen van de Margarethapolder, met 42 doden op de Kloetsedijk, was al een ramp op zich.
De grote catastrofe voltrok zich echter even later, met het doorbreken van de westelijke zeedijk van de Stavenissepolder, ook wel Scheldsedijk genoemd.
Het was een zware dijk met een waterkerende hoogte van ± 5,90 m boven N.A.P.
Alle aandacht was dan ook gericht op de zwakkere havendijk en bijna niemand dacht aan de Scheldsedijk.
Overigens was het ook bijna onmogelijk de toestand van deze dijk te bekijken. Om 1 uur 's nachts was de hoogte van het water al 3,07 m boven N.A.P. Met de golfoploop van 2,25 m bereikte het water bijna al de kruin van de dijk. Wie durft zich dan nog op die dijk te wagen?
Zoals gezegd: veel mensen bekeken de toestand van het water aan de haven.
Als gevolg van het doorbreken van de Oostelijke havendijk en de zeedijk van de Margarethapolder, zakte het peil van het water in de haven iets. Men dacht dat de top van de stormvloed was bereikt. Velen keerden naar hun woningen terug. Ze liepen echter de dood tegemoet.
De Scheldsedijk was al op verschillende plaatsen zwaar beschadigd, maar om ongeveer 3 uur 's nachts brak hij op verschillende plaatsen door.
De lengte van de Scheldsedijk was ongeveer 4000 meter, van dijkpaal 0 tot 40. Over 1800 meter werd hij zwaar beschadigd.
Met name tussen dijkpaal 26-27 en tussen dijkpaal 27-28 ontstonden twee stroomgaten met een lengte van ieder ongeveer 30 meter.

Scheld.jpg (43129 bytes)

Het bovenstaand figuur is een schematische weergave van de Stavenissepolder met de dijkbeschadigingen en doorbraken.
Een muur van water stortte zich in de Stavenissepolder.
Jac. Broersen en Tom Koopman, twee journalisten, schrijven hierover in hun boek " Stavenisse de kroniek van een verdronken dorp":
"...Een kolkende en bruisende waterval stort zich neer, een muur van ziedend water trekt zich op en dondert over het land met niets ontziende kracht. Met razende snelheid zoekt deze muur zijn weg, meesleurend wat hij tegenkomt, verpletterend wat weerstand bieden mocht..."
Hoewel deze journalisten persoonlijk de ramp in Stavenisse niet hebben meegemaakt, geven zij een waarheidsgetrouw beeld weer van wat zich werkelijk moet hebben afgespeeld.
Deze muur van ziedend water stortte zich op de Kerkstraat, die op een afstand van 1 km ongeveer parallel liep met de zeedijk. De westelijke bebouwing werd bijna volledig verwoest.
Doordat de westelijke bebouwing de grootste kracht van het water had gebroken, bleef de oostelijke bebouwing voor een groot deel gespaard.

Kerksin.jpg (20493 bytes)

Kerkr.jpg (18463 bytes)

De Kerkstraat in 1944 tijdens de inundatie door de Duitse bezetters. Rechts op de foto is de westelijke bebouwing.

Dezelfde foto van de Kerkstraat in 1953. Zoals te zien, is de westelijke bebouwing bijna geheel verwoest.

Bijna gelijktijdig met de doorbraken van de Scheldsedijk moet ook de zeedijk van de Nieuwe annex Stavenissepolder zijn doorgebroken.
Over deze doorbraken en ook over de toestand van de dijken in het algemeen, wordt in een latere sectie teruggekomen.