Over Hoofdpijn

Middel tegen kettingreacties

door Prof. Dr. E.L.H. Spierings

Soms is de beantwoording van een lezersvraag zo belangwekkend dat het antwoord eigenlijk een nieuw artikel vormt. Dat is het geval bij het antwoord van Prof. Dr. E.L.H. Spierings op een vraag van een lezer naar aanleiding van het artikel 'Kettingreacties bij diverse soorten hoofdpijn' (Hoofdzaken 5/2000). Vraag en antwoord volgen hier onder. (redactie)

Wat mijn echtgenoot (zware migrainepatiënt gedurende 40 jaar) en mij in Hoofdzaken 5/2000 aansprak was het artikel van neuroloog E.L.H.Spierings. Het was alsof wij het verhaal van mijn echtgenoot lazen. Heel erg fijn, maar wat ons interesseert is of er een middel bestaat om deze kettingreacties te voorkomen. Alles wat er in de afgelopen jaren op de Nederlandse en de Belgische markt verkrijgbaar was heeft mijn echtgenoot geprobeerd (propranolol, Depakine, Sandomigran, Cafergot en andere waarvan ik de namen vergeten ben). Sinds Imigran op de markt is, is zijn leven iets leefbaarder geworden. Op dit moment gebruikt hij bijna dagelijks een Imigran tablet met 1 x per week een Imigran injectie. Bij het begin van hoofdpijn (die later migraine wordt) heeft hij erg veel last van slijm in zijn hoofd en neus. Hierover hebben wij nog niet eerder iets over gelezen. Toeval??. Alles wat uw blad aanbeveelt, wordt direct en langdurig uitgeprobeerd. Zoals het innemen van gember (twee mensen in onze omgeving reageren hier perfect op) en het gebruik van Sint-janskruid in Miginal. Wat wij willen weten: is er een middel aanbevolen door de heer Spierings. Ik hoop dat er een middel op de markt komt om de migraine te voorkomen.”
Mevr. T.V. te H.

Dokter Spierings antwoordt:
Hartelijk dank voor uw reactie op mijn artikel over 'de kettingreacties' dat onlangs, in uitstekende vertaling, verscheen in Hoofdzaken, een hoofdpijntijdschrift door en voor patiënten, dat internationaal geen gelijke kent. Het hoofdpijncontinuüm is een concept dat de progressie van hoofdpijn relateert, van spanningshoofdpijn enerzijds en migraine anderzijds tot dagelijkse hoofdpijn. Bovendien geeft het de onderlinge relatie aan tussen spanningshoofdpijn en migraine, de twee meest voorkomende hoofdpijnsoorten.

Met betrekking tot de ontwikkeling van migraine naar dagelijkse hoofdpijn, mijns inziens de beste wijze om dit te voorkomen, is een effectieve aanvalsbehandeling. Hieronder versta ik volkomen verlichting van de pijn binnen 1-2 uur, waarvan recentelijk ook is aangetoond dat het de kans op terugkomen van de hoofdpijn binnen 24 uur na behandeling aanzienlijk vermindert. Wanneer het gaat om spanningshoofdpijn, dan is de beste wijze om die ontwikkeling te voorkomen: de behandeling van de hoofdpijn met spierontspannende middelen, in plaats van met pijnstillers. Is men eenmaal in een dagelijks hoofdpijnlijden terechtgekomen, dan moet de behandeling zich richten op de dagelijkse hoofdpijn, in plaats van, zoals veelal wordt gedaan, op de ernstige hoofdpijnaanvallen die een dagelijks hoofdpijnlijden vaak vergezellen.

Dagelijkse hoofdpijn wordt over het algemeen veroorzaakt door chronisch aangespannen spieren in de nek en schouders. Bij migraine wordt deze chronische spierspanning veroorzaakt door het jarenlang gebukt gaan onder niet of niet-afdoende behandelde aanvallen van ernstige hoofdpijn. Voordat de chronisch aangespannen spieren echter kunnen worden behandeld, moet het overmatig gebruik van pijnstillende en vaatvernauwende geneesmiddelen, een gebruik dat vaak met dagelijkse hoofdpijn samengaat, worden aangepakt. Ik doe dit veelal door de patiënt met deze middelen abrupt te laten stoppen en een 3- of 6-daagse kuur met prednison en diazepam voor te schrijven. Daarna behandel ik de milde en matige hoofdpijn met spierontspannende middelen en alleen de ernstige hoofdpijn met pijnstillende en/of vaatvernauwende middelen. Omdat bij ernstige hoofdpijn de maag niet goed meer functioneert en geneesmiddelen via de mond toegediend dientengevolge niet zoals wenselijk in het bloed worden opgenomen, gebruik ik hiervoor vaak zetpillen, met name de indometacine zetpil. Ik richt de behandeling vervolgens op het, op de lange termijn, verlagen van de spierspanning in de nek en schouders door het gebruik van geneesmiddelen, zoals amitriptyline of imipramine, het dagelijks gebruik van een verwarmingsdekentje op de nek- en schouderspieren, alsook reguliere fysiotherapie. De fysiotherapie dient echter met veel zorg en voorzichtigheid te worden toegepast, omdat anders de spieren geïrriteerd raken en daardoor de hoofdpijn verergert, in plaats van verbetert.

Op grond van bovenstaande zal het duidelijk zijn, dat dagelijkse hoofdpijn niet met één middel is weg te werken en dat het inzicht van de arts en het geduld van de arts èn patiënt vereisten zijn. Prof. dr E.L.H. Spierings is neuroloog/hoofdpijnspecialist aan Harvard Medical School te Boston, Massachusetts, V.S.

Uit: Hoofdzaken 1, het blad van de Nederlandse Vereniging van Hoofdpijnpatiënten, 2001

Terug naar Medisch

Terug naar de Migrainerubriek