Agnes van Brussel
Kunt u mij vertellen wat mij te wachten staat? Met deze vraag klopte de 53-jarige Nel de Wit aan bij de Helpdesk van het Breed Platform Verzekerden en Werk. Ze heeft al 20 jaar migraine, ongeveer drie keer in de week en natuurlijk niet op vaste dagen. 'Was het maar zo', verzucht ze, 'dan kon ik tenminste lekker werken op mijn gezonde dagen. Maar het is onvoorspelbaar en daarom zit ik in de WAO.'
Nel de Wit is niet de enige die bang is voor de toekomst. Veel chronische zieken met een gehele of gedeeltelijke WAO-uitkering zijn bang hun uitkering kwijt te raken. Ze vrezen de massale herkeuring die per 1 oktober is begonnen. Van de berichtgeving in de krant hoef je het niet te hebben. Het lijkt wel of er wekelijks dingen veranderen. Het laatste nieuws op het terrein van de WAO is het bericht dat de Centrale Raad van Beroep, de hoogste rechter in dit soort zaken, zes mensen die in beroep zijn gegaan tegen hun arbeidsgeschiktverklaring in het gelijk heeft gesteld. Het beoordelingssysteem deugt niet volgens de Centrale Raad. Tot 1 juli heeft het UWV de tijd de fouten uit het systeem te halen. Een ander nieuwtje is het Sociaal Akkoord dat de vakbonden met de regering hebben afgesloten. Daarin staat dat mensen boven de vijftig (in plaats van 55) niet herkeurd hoeven te worden. Bij de Helpdesk van het Breed Platform kunnen ze Nel de Wit dan ook geruststellen. Waarschijnlijk heeft ze niets te vrezen. Ze krijgt geen herkeuring volgens de nieuwe strengere regels en de nieuwe wet Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten (IVA, de opvolger van de WAO) per 2006 is er alleen voor nieuwe gevallen.
Hulp vragen
De zes mensen die in beroep gingen tegen hun afschatting deden dat niet alleen. Ze zochten hulp bij instanties en rechtshulpverleners en dat is in dit soort zaken erg aan te raden. Wie chronisch ziek is, kan deze juridische zorg beter aan een rechtshulpverlener overlaten. De materie is ingewikkeld en zelf ben je te emotioneel betrokken om er zakelijk mee over na te denken. Het is al geen pretje hoofdpijnpatiënt te zijn, maar de hoofdpijn wordt beslist erger als je je kwaad maakt over de juridische gang van zaken met betrekking tot je loon of uitkering.
Raad en daad
Er zijn verschillende organisaties die juridische hulp verlenen aan chronische zieken en gehandicapten. Wie lid is van een vakbond vindt zijn weg wel naar de juridisch hulpverleners van de bond. Ook van de ANGO, Algemene Nederlandse Gehandicapten Organisatie, moet je lid zijn om in aanmerking te komen voor juridische hulpverlening. Het WAO-café heeft een interessante site (www.waocafe.nl) waar je zowel juridische deskundigheid als ervaringsdeskundigheid vindt. Daarnaast zijn er nog heel veel organisaties die vooral ten doel hebben onderling contact te maken en het uitwisselen van ervaringen te bevorderen. Het gevaar daarvan is dat men elkaar juridisch advies geeft op grond van ervaringen. Daar sluipen nog wel eens wat verkeerde adviezen in. Als het u echt gaat om persoonlijk juridisch advies, zijn het Breed Platform Verzekerden en Werk (www.bpv.nl) en het Juridisch Steunpunt van de Chronisch Zieken en Gehandicaptenraad (www.cg-raad.nl) de meest aangewezen instanties.
Gratis advies
Bij het Juridisch Steunpunt kan iedereen advies krijgen, maar alleen leden van lidorganisaties van de CG-raad krijgen verdergaande hulp en zelfs bijstand van een advocaat bij procedures. De Vereniging van Hoofdpijnpatiënten is lid van de CG-raad. Jaarlijks behandelt het Juridisch Steunpunt zo'n 2500 vragen. Het Breed Platform geeft alleen adviezen en doet niet aan vergaande hulp. Het Platform behandelt per jaar ongeveer 9000 vragen. Uw vragen kunt u natuurlijk ook per brief of per e-mail stellen. Van beide organisaties is het advies gratis. Zie adressen in kader.
Vrijwilligers
Het Juridisch Steunpunt heeft een telefoonteam dat ondersteund wordt door vakjuristen. Lukt het niet om een duidelijk beeld van uw probleem te krijgen, dan is het mogelijk dat een vrijwilliger uit uw omgeving u komt opzoeken om samen met u het probleem te verhelderen of op te lossen. Meestal ben je het best geholpen door de gespecialiseerde juristen die op de hoogte zijn van de laatste ontwikkelingen in jurisprudentie en wetgeving met betrekking tot de arbeidsongeschiktheid en werk. Maar het gebeurt ook dat vrijwilligers succes boeken in zaken die door juristen als kansloos worden gezien. Vrijwilligers zijn meestal enthousiaste mensen die er veel van hun vrije tijd in steken.
Geslaagd
Paul de Boer (58) uit Tilburg werkt al drie jaar als vrijwilliger voor het Juridisch Steunpunt. Eén dag per week zit hij aan de telefoon op het kantoor van het Juridisch Steunpunt en als het nodig is komt hij bij mensen thuis. Hij gaat mee naar hoorzittingen en heeft regelmatig succes in bezwaar- en beroepsprocedures. Nog onlangs slaagde hij erin de WAO-uitkering van een 55-jarige vrouw met migraine en astma van 35 naar 100% te krijgen.
Aanpassing auto
Ook Dirk Jongejan (58) uit Zeewolde is vrijwilliger van het Juridisch Steunpunt en van de ANGO. Twee- tot driemaal per maand gaat hij op bezoek bij mensen met een probleem. Hij is als vrijwilliger getraind en gecertificeerd door de CG-raad. Jongejan: 'Ik help graag mensen uit de stront die het niet meer zien zitten.' Het meest trots is hij op een zaak van een man met een dwarslaesie. Zijn aangepaste auto, ooit door het GAK betaald als AAW-voorziening kon niet meer vervangen worden op grond van de nieuwe regels van de WVG. Dirk gooide het over een andere boeg. Hij ontdekte dat zijn cliënt geen 100% WAO-uitkering had en vroeg herziening aan. Dat slaagde. Vervolgens vroeg hij voor de echtgenote van zijn cliënt, die hem verzorgde, een Persoonsgebonden Budget aan. Ook dat slaagde en het echtpaar had opeens genoeg geld om zelf een auto aan te schaffen. De gemeente betaalde vervolgens uit coulance de aanpassing van de auto.
Vragen over werk
Zowel het Breed Platform als het Juridisch Steunpunt krijgen veel vragen van migrainepatiënten. Een deel gaat over de WAO en een groot deel gaat over werk. Een probleem is het hoge ziekteverzuim dat werknemer en werkgever tot wanhoop drijft. 'Moet mijn werkgever me geen ander werk aanbieden?'vraagt Thea Bergers (38 en al twee maanden ziek door migraine en vermoeidheid) zich af. Inderdaad moet de werkgever zich inspannen om Thea weer aan het werk te krijgen. In haar eigen werk of ander passend werk. Lukt het haar werkgever niet passend werk voor haar te vinden dan moet hij een reïntegratiebedrijf inschakelen om elders geschikt werk te vinden. De werkgever kan daarvoor subsidie krijgen.
Het ziet ernaar uit dat steeds minder migrainepatiënten een arbeidsongeschiktheidsuitkering zullen krijgen, terwijl hun klachten niet echt minder worden. 'Hoe kom ik vanuit de WAO weer aan het werk?' vraagt Peter van Dongen (45 en arbeidsgeschikt verklaard na twee jaar WAO door migraine) zich af. 'Kan een werkgever mij als arbeidsgehandicapte in dienst nemen?'
Wet REA
Het is zeker geen slecht idee gebruik te maken van de voordelen die de wet REA (Reïntegratie Arbeidsgehandicapten) biedt. Wie zoals Peter korter dan vijf jaar geleden een WAO-uitkering had, kan zich als arbeidsgehandicapte in dienst laten nemen door een nieuwe werkgever. De werkgever krijgt dan korting op de WW- en WAO-premieheffing en hoeft geen loon door te betalen als Peter ziek wordt. Dat doet dan het UWV. Voor zowel Thea als Peter zal het de kunst worden een werkplek te vinden met zinvol werk dat niet op een dag steekt. Minder stress en enigszins flexibel. Dat soort werk moet te vinden zijn. Ook hierbij is het goed om hulp en steun te vragen aan deskundigen. Wie onvoldoende hulp krijgt bij de eigen werkgever of de Arbo-dienst kan een deskundigenadvies bij het UWV vragen. Ook bij reïntegratiebedrijven zit veel deskundigheid over passend werk. Hoe moeilijk het ook is, het is het beste niet af te wachten maar zelf actie te ondernemen en hulp te vragen.
Credit:
Mevrouw Mr. A. M. van Brussel studeerde civiel recht met de specialisatie sociale zekerheid
Juridisch Steunpunt
Postbus 1724
1200 BS Hilversum
Tel: 035 - 6 72 26 66 (alleen werkdagen van 10 - 13.30 uur)
Fax: 035 - 6 72 26 67
E-mail: info@juridischsteunpunt.nl
Helpdesk BPV&W
Iedere werkdag van 12.00 - 20.00 uur op nummer 020-4800300. Via e-mail is de helpdesk altijd bereikbaar: helpdesk@bpv.nl. Meer over de organisatie vindt u op www.bpv.nl.
Noot: De namen in dit stuk zijn gefingeerd
Uit Hoofdzaken 4 - 2004
Terug naar Medisch
Terug naar de Migrainerubriek