EEN VOORBEELDWANDELING

 

Hiervoor neem ik een onderdeel van het traject Tongeren-Arlon (-Metz). De reden hiervan  is dat er erg veel achtergrond-info te geven valt aangezien ik gebruik kan maken van uitgebreide onderzoeksverslagen. Neem eens een kijkje op de site van 'LE  GRASB' http://users.skynet.be/sky58485/MUSEEAUTEL/Default.htm voor de complete bestellijst.

De romeinen liepen origineel in etappes van plm. 15 km (een dagmars) met een paardenafspanning (relais) op het einde van elke etappe en om de plm. 45 km een vicus (met mansio = grote rustplaats). Met het oog op slaapplaats worden deze etappes door ons vaak niet historisch correct afgelegd, maar meer voor het idee vermeld ik de afstanden van het traject van Tongeren tot aan Arlon. (De vici zijn vetgedrukt aangegeven).

Tongeren tot Noville                                      15 km            

Noville tot Ombret-Rawsa                              16 km            

Ombret-Rawsa tot Vervoz                              17 km

Vervoz tot Hotton                                          15 km

Hotton tot Beausaint                                       14 km

Beausaint tot Wyompont                                 10 km

Wyompont tot Senonchamps                            12 km

Senonchamps tot Hollange                                10 km

Hollange tot La Corne du Bois Pendu               15 km

La Corne du Bois Pendu tot Arlon                    13 km 

Bij het uitstippelen van een wandeling moet er terdege rekening gehouden worden met het feit dat alle  bovenstaande afstanden hemelsbreed gemeten zijn, dus niet in overeenstemming met de werkelijke wandelafstand. Onze wandeling behelst het stuk van Ombret-Rawsa tot Vervoz, dus hemelsbreed 15 km, maar in werkelijkheid wordt dit ongeveer 23 km.

 

VOORBEELDWANDELING van Ombret-Rawsa tot Vervoz

(Vooraan ieder traject  een overzicht van de - eventueel beschikbare - slaapplaatsen.  U kunt deze beter vooraf boeken, anders is het traject misschien niet haalbaar.)

OVERNACHTINGSMOGELIJKHEDEN

Stapt u uit de trein te Ampsin dan kunt u gebruik maken van de (niet geclassificeerde) gastenkamers van:

Hotel 'Le Castillan' , Chaussée de Liège 194, 4540 AMPSIN

5 kamers (4 pers. / 3 x 2 pers. / 1 pers.)

Tel. 085/31.16.40 , Fax. 085/31.16.40

De volgende dag neemt u dan de trein naar Amay en steekt de Maas over om te Ombret uw wandeling aan te vangen.

 

Ook kunt direct uw wandeling starten door uit te stappen in het station van Amay, de Maas over te steken en door te lopen naar het beginpunt te Ombret. Waarna u ter hoogte van Strée uw heerbaanwandeling - tijdelijk - staakt om af te slaan naar Vierset-Barse (nog 3 km), alwaar

Gastenkamers voor NIET-ROKERS  (geclassificeerd 2 epis)

Rue La Coulée 48, Vierset-Barse met 2 kamers (2pers. / 4 pers.)

Tel. 085/41.15.81 , Fax 085/41.15.81

http://users.swing.be/lacoulee

 

Aan het einde van het traject kunt u kiezen uit:

Hotel "Le Castel du Val d'Or"

62 Grand'Rue te Ocquier (gem. Clavier) (vlakbij Vervoz)

Prijs 2 pers.-kamers met ontbijt, van 49 tot 95 euro

 

(met z'n drieën twee-persoons)

 

of

Gastenkamers te Vervoz (geclassificeerd 3 epis)

En Visoul 12

2 kamers (2 x 2 pers.)

Tel. 086/34.54.57

 

(mooi weer om naar buiten te kijken)

 

 

DE WANDELROUTE

De afstand van Ombret tot Vervoz is volgens mijn berekeningen, rekening houdend met de plaatselijke hoogteverschillen, bij benadering 23 kilometer over het wandelvlak.

Allereerst wil ik iets vertellen over Amay, waar de wandelaar hoe dan ook zijn tocht begint. Te Amay zijn aan de heerbaan thermen, pottebakkersovens en diverse grondvesten teruggevonden. Dit zou de belangrijkheid van deze vicus bevestigen. Verder valt te vermelden dat op de plaats van de kerk Saint-Ode-et-Saint-Georges (uit 634) een romeinse tempel heeft gestaan.

De heerbaan stak de Maas over ter hoogte van Rorive, door een geul stroomafwaarts gelegen van de hedendaagse brug (resten van deze romeinse brug zijn nog aanwezig) . Sommigen situeren de oversteek op de plaats Ponthière, maar die restanten zijn waarschijnlijk middeleeuws...

We verlaten Amay over deze hedendaagse brug en lopen naar de oostgevel van de kerk van Ombret, waar de heerbaan in romeinse tijden ook langs kwam. Deze plaats aan de oostgevel is het startpunt.

(Vanaf hier tot aan Rawsa is het voor mij onmogelijk om zonder topografische kaart bij de hand, de route juist aan te geven. Ik raad u aan er zelf een aan te schaffen. Of volg met een plattegrondje de volgende aanwijzingen.)

Vanuit het startpunt zoeken we de kortst mogelijke aansluiting met de Rue les Croupets. Langs deze weg zouden in de leisteen nog sporen van de romeinse weg aanwezig moeten zijn. Deze weg gaat over in de Rue les Communes, deze lopen wij uit tot daar waar hij een scherpe bocht naar rechts maakt. Alhier aangekomen dient eerst op de topografische kaart uitgemaakt te worden hoe het juiste traject gelopen kan worden. Waarschijnlijk lopen we rechtdoor, maar we moeten in ieder geval het Bois Saint-Lambert in en het stroompje van de Fond d'Oxhe oversteken (dat naar de Maas loopt), dit deden de romeinen ook. In dit bos is een origineel gedeelte van de heerbaan blootgelegd/vrijgekomen, zomaar tussen de sparren. Het moet zichtbaar zijn als een verhoging in het terrein. We moeten in ieder geval uitkomen in het gehucht La Pâche, over de Rue la Pâche, die even later Rue Rausa gaat heten.

Na 850 m slaat de Rue Rausa haaks rechtsaf, dat doen wij dus ook maar, alhoewel de romeinse baan hier origineel rechtdoor liep naar de Rue Elmer. Wij komen daar ook door de Rue Rausa voor 200 m te volgen, vervolgens linksaf te slaan de Rue Ferrée in en na 150 m rechtsaf te gaan.

Voordat we verder lopen over de Rue Elmer eerst even dit:

Aan uw linkerhand verrijst het dorpje Outrelouxhe, misschien hebben ze daar wel iets te drinken. Dan kunt u daarna terug op het traject komen over een Rue Chaussée des Romains, waar niets romeins aan blijkt te zijn behalve dan dat hij er naar toe loopt.

We zijn nu (weer) aanbeland op de Rue Elmer, die we voor 1,5 km zuidwaarts volgen, tot we te Strée de Rue du Bois Rosine kruisen.

Indien u besloten heeft te overnachten te Vierset-Barse, dient u hier de Rue du Bois Rosine rechtsaf in te slaan en te vervolgen over de Rue Tige de Strée. In het dorp Vierset-Barse aangekomen, linksaf de Rue Trois Barrières in en dan heeft u aan uw rechterhand de Rue la Coulée, alwaar het 'hotel' zich zou moeten bevinden. Ik stel voor om van de gelegenheid gebruik te maken om de resten van een romeins kamp te (be-)zoeken, die alhier ergens opgegraven zouden moeten zijn.

Vanaf het kruispunt te Strée vervolgen we onze wandelweg.

Noot: In de kerk van Strée, gewijdt aan St. Nicolas, heeft men een boerenaltaar ontdekt, opgedragen aan Viradecthis (zie het stukje over heiligdommen in de beschrijving van Vervoz).

Vanuit het voornoemde kruispunt liep de heerbaan rechtdoor naar de Rue St. Roch. Omdat dit niet mogelijk is (i.v.m. hedendaagse bebouwing), lopen wij ook min of meer rechtdoor maar dan de Rue Sainte Geneviève op voor 150 m, volgen dan de rechtse bocht en na weer 75 m slaan we linksaf de Rue St. Roch op en zijn weer terug op ons traject.

Deze Rue St. Roch wordt een provinciale weg en verandert na 1,5 km in Rue de Village. In Ramelot aangekomen houden we halt op het kruispunt met nog een Rue du Village. Alhier dienen we een rechte lijn te trekken, helemaal naar het een restje Chaussée Romaine ten westen van Terwagne gelegen.

Noot: Ergens tussen Ramelot en Linchet steekt het origineel tracé de geul van het stroompje de Bonne door.

Noot: Vergeet niet om iets ten oosten van onze route, ter hoogte van het kruispunt Rue de Village met een landweg, een tumulus te bezoeken. Deze ligt in de NO-hoek van dit kruispunt.

En de wandeling? (Bij gebrek aan topokaart) Tja....Wij proberen zo rechtlijnig mogelijk het Pavillon de Chasse, gelegen ten oosten van de onze weg die door het Bois de Forkechamps loopt, te bereiken. Vanaf deze 'boswachtershut' rechtdoor, waar de weg duidelijk zou moeten verschijnen in het reliëf van het grasland en aan de randen van het Bois de Forkechamps.

Vanaf hier lopen we verder over de rooilijn van graslanden zuidwaarts (indien mogelijk) om na plm. 200/250 m een paadje op te pikken wat rechtstreeks afloopt op de hiervoor aangehaalde Chaussée Romaine (net daarvoor nog even een stukje over de verharde Rue de Linchet).

Indien dit allemaal niet mogelijk blijkt, loop je gewoon vanuit Ramelot over de Rue de Village zuidwaarts tot aan Terwagne, alwaar je rechtsaf slaat de Rue de la Station in en na 600 m links ook op de Chaussée Romaine beland. Niet erg origineel maar misschien een oplossing.

Noot: Te Terwagne lag het kruispunt met het diverticulum Hamois - Esneux - Jupille. Dit liep over de hedendaagse Rue de Village het dorp binnen.

Hierna is door herverkaveling en asfaltering van de landwegen het 'ontdekken' van de oude weg moeilijk, maar een verhoogde strook terrein of de rooilijn van heggen herinnert hier en daar aan het oude tracé.

De weg liep in ieder geval vanuit de Chaussée Romaine rechtlijnig op het kruispunt van wegen Vervoz af. Tot voorbij de plaats genoemd 'Aux Goncés' kunnen we het tracé nog enigszins bewandelen, maar we lopen dood op de weg die parallel loopt aan de snelweg.

We volgen deze dan maar tot aan de Route de Huy, waar we links afslaan onder de snelweg door. Aan de andere kant aangekomen, precies daar waar de oprit naar de snelweg begint, zou het traject zijn rechtlijnige weg naar Vervoz vervolgd hebben, maar daar is niets meer van te zien.

Wij volgen dus maar de Route de Huy en nemen niet het eerste paadje, maar de eerste weg rechts, de Rue du Frêne. Dit slechts voor een luttel aantal meters, om vervolgens linksaf op de Rue Forville uit te komen, die ons rechtstreeks (na 3,5 km) naar Vervoz leidt.

Het kruispunt met de baan Givet - Celles - Aywaille - Theux lag te Vervoz. Ik zal proberen aan te duiden waar volgens mij het kruispunt exact gelegen was, maar meerdere mogelijkheden zijn denkbaar. 

Aangezien wij Vervoz benaderen over Rue Forville is het kruispunt redelijk nauwkeurig aan te duiden. Net voor we Vervoz bereiken krijgen we aan de linkerkant de bosrand van het 'park' dat Château de Vervoz omringt in zicht. Het traject van de kruisende heerbaan liep oostwaarts langs deze bosrand richting Bende. Als we nu naar het westen kijken, en verlengen de weg komende langs de bosrand, dan lag het kruispunt van de twee banen, daar waar na 600 m deze rechte lijn de hedendaagse weg van Vervoz naar Bois-et-Borsu raakt (waar een vanuit het noorden komende rooilijn van een veld de weg ook raakt.). 

 

DE VICUS-routier VERVOZ

Deze plaats staat voor een van de meest opmerkelijke (geclassificeerde) sites van België.

De romeinse nederzetting en paardenafspanning (relais) 'Vervigium' stamt met zekerheid uit het tweede deel van de 1e eeuw na Chr.

Uit het feit dat de vicus na zijn vernieling in de 3e eeuw direct weer werd opgebouwd, blijkt de belangrijkheid en het frequente gebruik van dit kruispunt van wegen.

De site werd totaal verlaten aan het eind van de romeinse periode, aan het eind van de 5e eeuw. De reden die hier voor op wordt gegeven is, dat het gehele traject Tongeren - Arlon - Metz in oorlogstijd een te gevaarlijk gelegen parcours was (?).

Verder moet nog even vermeld worden dat bodemonderzoek heeft uitgewezen dat er al sprake was van een pré-romeinse weg.

 

Vervoz, een pottenbakkersnederzetting

Opgravingen ter plaatse brachten resten van pottenbakkersovens aan de oppervlakte.

Vervoz bleek een ideale locatie voor een nederzetting van pottenbakkers, aangezien een belangrijke bron van het riviertje de Néblon gelegen was op de plaats waar de meertjes  van Vervoz liggen. De temperatuur van het bronwater is/was 15 °.

 

(bronwater & zijn temperatuur)

 

Dit bronwater zou ook een romeins aquaduct gevoed hebben, dat naar Vervoz liep. Maar details zijn mij daar niet over bekend.

 

Heiligdommen

Ook zijn er fundamenten van 2 heiligdommen ontdekt, o.a. gewijd aan Mars. Dit zou (wederom) op een regelmatig bezoek van reizigers kunnen duiden. Maar misschien heeft de plaatselijke bevolking, de Condrusiërs, of de bezoekers de Trevieren, ze geplaatst op de NW-grens van deze toendertijd machtige plaats.

Verder zijn er nog enkele tombes ontdekt.

 

Om dit alles te kunnen bezoeken, dient u contact op te nemen met het Comité d'Initiative et de Culture de Clavier.

Inschrijvingen voor geleide bezoeken: Tel. 086/344657

Vertrek van het Château de Vervoz, Rue de Vervoz 5 - 5a

Op zaterdag van 13.30 tot 18.30 en op zondag van 10.30 tot 18.30

 

                                                 THE END  

 

Zo stel ik mij een aangename wandeling voor. Maar alle varianten zijn denkbaar ... gelukkig.