Start
De Kaart
De Banen
De Links

 

 

BAAN 1

BOULOGNE - SUR - MER ( = Bonen) (Fr.) ... Vanuit hier was een oversteek naar 'Engeland' mogelijk.

CASSEL (Fr.) ... In de Romeinse tijd, het vertrekpunt van 7 heerbanen.

WERVIK ... Was een pleisterplaats in de Romeinse tijd, geheten Viroviacum. Het plein 'de Steenakker' was toen de kern van een zeer oude nederzetting.

KORTRIJK (= Courtrai) ... Belangrijk kruispunt van heerbanen. Vanuit hier verbindingen met Tienen, Tournai (=Doornik) en Gent.

BAAN 2

KORTRIJK

ENAME (gem. Oudenaarde) ... In het Bos t'Ename loopt een holle weg vanop de heuvelrug naar het dal. In de Romeinse tijd was hier een weg, die de Romeinse weg en het legerkamp op de heuvelkam verbond met de andere prehistorisch-Romeinse weg in het dal. In 1244 wordt deze weg Cava Strata genoemd. Het rechtgetrokken tracé van de huidige weg ligt naast deze holle weg.

VELZEKE (-RUDDERSHOVE) (=Felciaco of Felsecum) ... Een vicus, gelegen op het kruispunt van de heerbanen Bavay-Gentbrugge en Kortrijk-Tienen (noordertraject).

ASSE ... Een vicus uit de 1e eeuw. Op de Kalkoven ontstond een romeinse woonwijk..

ELEWIJT (gem. Zemst) ... Een vicus uit de 1e eeuw, ontstaan uit een romeins marskamp (dit was een belangrijk wegenknooppunt) gelegen tussen de Tervuursesteenweg en de Waversebaan.

BAAN 2a

ASSE

ZELLIK (gem. Asse) ... Belangrijk kruispunt. De baan van Asse naar Tienen (over Bettegem en Walfergem), passeerde de kerk aan de De Keersmaeckersstraat. Bij afspanning De Zwaan het kruispunt met de Schapenbaan. Deze baan (die van Mechelen naar Geraardsbergen liep), volgt van Zellik tot Vilvoorde (richting Mechelen) hetzelfde traject als de baan Asse - Tienen, maar gaat vanaf hier verder naar Geraarsbergen.

STROMBEEK - BEVER (gem. Grimbergen) ... Tumulus.

VILVOORDE ... Tumulus in het gehucht Borcht. Hierbij lag een romeinse villa, gelegen aan een doorwaadbare plaats aan de rivier de Zenne. De heerbaan die in de 3e eeuw Cassel met Tongeren verbond, kruiste hier de Zenne.

PERK

STEENOKKERZEEL ... Het Tomveld met tumuli.

VELTEM - BEISEM (Gem. Herent) ... Een tumulus.

LEUVEN ... Hier kruiste de heerbaan Asse - Tienen de Dijle.

TIENEN

BAAN 2b

ZELLIK

KOEKELBERG (gem. Brussel) ... Het dorp Jette vervoerde (in de Middeleeuwen) zijn goederen langs een weg ( de Jetse Steenweg), die aansloot op de baan Asse - Zellik - Sterrebeek - Tienen. De aansluiting vond plaats op de plaats waar nu de Gentse Steenweg loopt. In de hoek van deze twee wegen ontstond Koekelberg.

BRUSSEL (gem. Brussel) ... De Vlaamse Steenweg is een stukje oost-west as van de baan Asse - Zellik - Sterrebeek - Tienen. Het is een nu wat bochtige smalle straat. Waar nu het Sint-Goriksplein ligt, ontstond plm. 500 n. Chr. Bruocsella.

EVERE (gem. Brussel) ... Gelegen in de wijk Terdelt, de Rue de Tilleul, deze weg verbond het gehucht Helmet met de Chaussee à Louvain ( nu een onderdeel van de romeinse heerbaan naar Keulen). Bij de Rue de Chaumontel in het gehucht Helmet, begon nog een romeinse weg, de Haachtsesteenweg, die doorliep naar Machelen en verder. Op dit kruispunt stond een geweldige linde. Laag - Evere ontstond op dit kruispunt. De Oude Keulsebaan was waarschijnlijk een pré-romeinse weg en nu ook een onderdeel van de romeinse heerbaan van Asse over Sterrebeek naar Keulen.

KRAAINEM ... Het Tommeken (een tumulus).

STERREBEEK (gem. Zaventem) ... Gelegen op het kruispunt van Asse - Zellik - Tienen (door Brussel) en de baan Rumst - Taviet. De grondverkaveling langs de heerbaan Rumst - Taviet, gaat hier in Sterrebeek en Nossegem terug op het werk van romeinse landmeters. Dit gebied is gelegen op het terrein van het Kolenwoud, wat tussen Zenne en Dijle lag. Volgens de romeinen was dit woud gevaarlijk en ondoordringbaar, dit in verband met zich verschuilende vijandige stammen.

KORTENBERG ... De Curtenbergh was een heuvel, die een controlepost vormde op de baan Brussel - Leuven. Wordt hier bedoeld de baan Perk - Leuven - Tienen of Sterrebeek - Leuven - Tienen?

TIENEN ... Ontstaan in de eerste eeuw als een marktdorp aan de baan Cassel - Tongeren. Gelegen op het kruispunt van vele Romeinse wegen. Vanuit hier kon je over Leuven naar Perk en vandaar over Asse naar Kortrijk, je kon ook over Sterrebeek naar Asse (en dan naar Kortrijk) of over Kaster naar Kortrijk. Je kon naar Grobbendonk (en dan verder naar Breda), naar Tongeren, naar Waremme en over Jodoigne (Montenaken) naar Baudecet (bij Gembloux). In het dorp Grimde ligt een groepje van 3 tumuli uit de 2e eeuw. In het gehucht Avendoren, 1 tumulus.

BAAN 3

KORTRIJK

KASTER (gem. Anzegem) ... Er wordt gezegd dat Kaster in de romeinse tijd op het kruispunt van 2 heerbanen gelegen was. De ene zou Kortrijk - Tienen geweest zijn, maar volgens mij liep deze baan niet over Kaster. Ik denk dat deze baan tot voorbij Oudenaarde (over de Schelde) liep en zich dan pas afspliste in het noorder- en zuidertraject. De andere baan was Bavay - Blicquy - Brugge / Oudenburg. De Varentstraat is een restant van de laatste.

OPBRAKEL (gem. Brakel) ... Op het kruispunt van Kortrijk - Kaster - Tienen en van Bavay - Gent. Bij het gehucht Lumen is een restant zichtbaar van deze laatste weg.

GERAARDSBERGEN ... Hier had de heerbaan Kortrijk - Tienen een diverticulum naar Mechelen (de Schapenbaan).

KESTER (gem. Gooik) ... Op het kruispunt van Bavay - Rumst en Kortrijk - Tienen.

TERLANEN (gem. Overijse) ... Op het kruispunt van vele wegen. De belangrijkste waren Rumst - Taviet en de baan Kortrijk - Tienen. Verder kwam er een baan vanuit Watermaal-Bosvoorde (gem. Brussel) en een vanuit Heverlee / Leuven op dit kruispunt uit.

TIENEN

BAAN 4

TIENEN

OVERHESPEN (gem. Linter) ... Tumulus.

BEVINGEN (gem. Sint-Truiden) ... In het gehucht Straeten kruispunt van Keulen - Boulogne met een diverticulum (een pre-romeinse weg) dat vanuit het Herk- en Demergebied doorliep over Braives naar Huy. Straeten was waarschijnlijk een mansio (rustplaats).

BRUSTEM (gem. Sint-Truiden) ... Tumulus.

TONGEREN ( = Tongrorum) ... Oudste stad van België, een knooppunt van heerbanen.Vanuit hier kon je naar Keulen, Nijmegen, Trier, Boulogne-sur-Mer, Metz en Bavay. De romeinse toren op het Vrijthof is een deel van de oude omwalling 'de romeinse muur' uit de 2e tot 4e eeuw. De romeinse omwalling is zichtbaar vanaf de Steenweg naar Bilzen tot aan de Steenweg naar Luik. Het tracé van het romeins aquaduct is ook nog duidelijk zichtbaar in het landschap. Hier in de buurt 3 tumuli.

BAAN 5

TONGEREN

GENOELSELDEREN (gem. Riemst) ... Tumulus (1e of 2e eeuw).

MILLEN (gem Riemst) ... Tumulus.

HERDEREN (gem. Riemst) ... Tumulus.

VROENHOVEN (gem. Riemst) ... Romeinse vondsten, o.a. een villa en een tumulus.

MAASTRICHT

BAAN 6

BOULOGNE - SUR - MER

POPERINGE ... Gelegen aan het diverticulum van Cassel over Brugge naar Aardenburg. Tussen l'Abele en Poperinge-centrum zijn wegdelen blootgelegd. De Vleterbeek (Fleterna) had hier vroeger een veel breder stroomdal en mondde ca. 300 na Christus nog in de Noordzee uit., had eb en vloed en was erg belangrijk. De Grote Markt van nu is te vinden in de nabijheid van deze heerbaan of op de plaats waar die baan de Vleterbeek kruiste.

BRUGGE ... Op het grondgebied van Brugge was een gallo-romeinse nederzetting gelegen. Een ster van romeinse wegen vertrok vanuit hier. De mogelijkheid bestond om over Jabbeke naar Oudenburg te gaan (deze weg liep toendertijd langs de kust, over zeer moerassig land). Ook wordt vaak de mogelijkheid aangegeven om te Wenduine de oversteek naar 'Engeland' te maken, de bijbehorende verbinding tussen deze twee plaatsen is mij niet duidelijk. Vanuit Brugge, was het in ieder geval mogelijk Aardenburg (Ned.) te bereiken. Verder was het mogelijk om over een zandrug tot aan Antwerpen te geraken, deze (latere) heerbaan liep over Maldegem, Eeklo, Wachtebeke, Kemzeke en Beveren. Verder waren er vanuit Brugge verbindingen over Diksmuide naar Honschoote, over Torhout en Poperinge naar Kassel, over Roeselare en Wevelgem (hedendaags) Frans gebied in en natuurlijk de mogelijkheid om Bavay te bereiken via diverticulum over Blicquy. Ook liep er nog een heerbaan via Deinze tot aan Oudenaarde om daar een verbinding te leggen met de baan Kortrijk - Tienen.

BAAN 7

BAVAY ( = Bagacum) (Fr.) ... Zeven grote wegen leidden vanuit hier naar Utrecht , Keulen, Trier, Reims, Soissons, Amiens en Tournai. Hoofdstad van de Gallische Nervii, rond 260 na Chr. verwoest door de Barbaren. In de 4e eeuw werd de rest met de grond gelijk gemaakt voor een te bouwen vesting. Romeinse omwalling nog aanwezig in de Rue de Gommeries en de Rue des Clouteries. Ook aanwezig een monumentaal ondergronds complex (cryptoporticus), gebouwd ná 150 na Chr.

ANGREAU (gem. Honnelles) ...Tussen de rivier Grande Honelle en de beek Roisin al bewoond in de romeinse tijd.

ANTOING ... Een monumentale tumulus of sepulcrum 'Trou Dillemont' . Verscheidene onder water gelopen kalkgroeven, die al bij de Romeinen in gebruik waren. In het gehucht Guéronde, een romeinse grafkelder (tombeau).

TOURNAI

WERVIK

BAAN 7a

TOURNAI (= Doornik) ... In de romeinse tijd ontstaan op de linkeroever van de Schelde, aan de heerbaan, in een landbouwgebied. Tournai werd al snel het centrum van een nieuwe romeinse provincie, genaamd Civitas Turnacensium. Deze nieuwe stad werd omringd door een hoge muur.

KORTRIJK

BAAN 8

BAVAY

MONTIGNIES - SUR - ROC (gem. Honnelles) ... De heerbaan naar Bavay is een oude Gallische weg.

AUDREGNIES (gem. Quiévrain) ... Alhier een verbinding tussen de heerbaan Bavay - Gent en Bavay - Asse. Deze baan liep van Audregnies over Petit-Dour naar Sars-la-Bruyère.

BLICQUY (gem. Leuze-en-Hainaut) ... Een vicus (1e eeuw na Chr.). Vanuit hier liep een diverticulum naar Brugge / Wenduine.

FLOBECQ (gem. Opbrakel) ... In het gehucht Puvinage, een gallo-romeinse vicus.

OPBRAKEL (gem. Brakel)

VELZEKE (-RUDDERSHOVE)

GENTBRUGGE (gem. Gent) ... In de romeinse tijd een vrij belangrijk dorp op een hoge zandrug, die zich uitstrekte van Eenbeekeinde in Destelbergen tot het punt waar Leie en Schelde samenvloeiden. Verderop langs de Schelde op de Blandijnberg bevond zich een romeinse villa.

BAAN 8a

BLICQUY

KASTER

SINT - ELOOIS - VIJVE (gem. Waregem) ... Gelegen op het kruispunt van de baan Blicquy - Brugge en de baan Kortrijk - Gent.

BRUGGE

BAAN 9

BAVAY

SARS - LA - BRUYERE (gem. Frameries) ... Alhier een verbindingsweg tussen de baan Bavay - Rumst en de baan Bavay - Gentbrugge. Dit diverticulum liep over Petit-Dour.

MONS (=Bergen) ... De baan Bavay - Rumst maakte ter hoogte van Mons een rare knik. Vanuit Bavay liep de weg vrijwel rechtlijnig tot aan Ciply / Mesvin ten ZW van Mons en begon weer ten NO van Mons rechtlijnig richting Asse / Rumst te lopen. Er wordt ook wel vermeld dat Mons aan een diverticulum van de baan Asse - Rumst ligt, deze knik in de baan ligt waarschijnlijk aan deze verwarring ten grondslag.

CHAUSSÉE - NOTRE - DAME - LOUVIGNIES (gem. Soignies) ... Dit was een gallo-romeins domein.

KESTER

ASSE

MERCHTEM ... Tumulus.

RUMST ... Een belangrijk kruispunt in de Romeinse tijd. Vanuit hier kon je richting Bavay, over Namur en Taviet naar Arlon, over Lier en Turnhout richting Tilburg en over Kontich (Antwerpen) richting Breda.

BAAN 10

BAVAY

WAUDREZ (=Vodgoriacum) ... Hier was een relais (paardenafspanning), met een oppidum van 30 meter lang, gelegen langs de heerbaan.

LIBERCHIES (gem. Luttre) ... Romeinse site 'Bons-Villers'.

LIGNY (gem. Sombreffe) ... Tumulus.

CORTIL-NOIRMONT (gem. Chastre) ... 2 Tumuli.

GEMBLOUX (=Geminiacum)

BAUDECET (gem. Gembloux) ... Hier lag het kruispunt van 2 belangrijke wegen, nl. Rumst - Taviet en Bavay - Keulen.

PERWEZ (=Perwijs) ... Tumuli.

GRAND-ROSIERES-HOTTOMONT (gem. Ramillies) ... Tumulus 'Tombe d'Hottomont'. (zie Noville-sur-Mehaigne).

TAVIERS (gem. Eghezée) ... Grondvesten van een romeins gebouw.

AISCHE-EN-REFAIL (gem. Eghezée) ... Aan de Rue de la Tombale, een tombe of tumulus. Hij bestaat nog steeds maar is grotendeels platgemaakt.

NOVILLE-SUR-MEHAIGNE (gem. Eghezée) ... Gelegen aan de baan Bavay - Keulen, de 'Tombe d'Hottomont', nu bedekt door bos en het graf van een generaal. (zie Grand-Rosieres-Hottomont).

BRANCHON (gem. Eghezée) ... Gelegen op het kruispunt van de baan van Jodoigne (Geldenaken) over Branchon naar Namen en de grote baan Bavay - Keulen.

MERDORP (gem. Hannut) ... 2 Tumuli, gelegen aan de rand van het dorp Branchon, richting Merdorp.

WASSEIGES (gem. Hannut) ... In het gehucht Ambresin, 2 tumuli genoemd Tombes du Soleil.

AVENNES (gem. Braives) ... Tumulus.

BRAIVES ... Dit was een belangrijke vicus. Gallo-Romeinse tumulus 'Du champs de la tombe', uit 80 na Chr. Op Mont Saint-Sauveur te Fallais-Petit ligt een romeinse begraafplaats.

OMAL (gem. Geer) ... 5 Tumuli uit de 2e eeuw na Chr.

WAREMME (=Borgworm) ... Tumuli.

HORPMAAL (gem. Heks) ... Tumuli.

VECHMAAL (gem. Heers) ... Tumuli.

KONINKSEM (gem. Tongeren) ... Tumuli.

TONGEREN

BAAN 11

BAVAY

JEUMONT (=Jovis Mons) (Fr.) ... Hier lag aan de heerbaan Bavay - Dinant een militair kamp.

MONTIGNIES - SAINT - CHRISTOPHE (gem. Erquelinnes) ... Een romeinse brug met 13 bogen over de Hantes (deed deze net ten zuiden van de heerbaan Bavay - Dinant gelegen brug dienst als dam?).

ANTHÉE (gem. Onhaye) ... Dit was een van de twee belangrijkste oudste vici, de andere is Basse-Wavre.

DINANT ... Een zeer belangrijk kruispunt van heerbanen, maar dan wel ter hoogte van Taviet (iets ten westen gelegen). Vanuit Dinant of vanuit Taviet waren verbindingswegen met Andenne of Huy (of allebei), over Vervoz naar Keulen, over Nassogne naar Arlon, over Namur en Elewijt naar Rumst en over Givet en Chimay naar Monceau-Imbechies (en dan verder Frankrijk in, vervolg trace niet duidelijk). In de grot Mont-Fat was in de romeinse tijd een tempel ter ere van de godin van de jacht Diana.

BAAN 12

REIMS (Fr.)

SUGNY (gem. Vresse-sur-Semois) ... De baan Reims - Keulen maakt hier een haakse bocht naar het noorden richting Membre om vanuit hier hetzelfde traject te gaan volgen als de baan Soissons - Keulen..

MEMBRE (gem. Vresse-sur-Semois) ... Alhier sloot de baan Reims - Keulen aan op hetzelfde traject als de baan Soissons - Keulen, waar de heerbaan de Semois overstak. Vanuit hier liep ook een diverticulum over Haut-Fays naar Marche-en-Famenne.

SAINTE-MARIE-CHEVIGNY (gem. Libramont-Chevigny) ... Hier was een kleine rustplaats / afspanning / relais / mutatio. Niet alleen was hier de aansluiting met het diverticulum dat over Respelle/Respelt, Longlier, Grapfontaine en Suxy (voor al deze benamingen, zie aldaar) naar Pin / Izel liep en zodoende een verbinding vormde tussen de banen Reims - Keulen en Reims - Trier. Maar ook wordt er hier en daar nog een diverticulum vermeld dat de beide vorige banen met elkaar verbond, en wel de baan vanuit Les-Dieux-Villes (gelegen aan Reims - Trier, bij Carignan) over Chassepierre (zie aldaar) naar Orgéo. een. Maar of deze baan ook zijn aansluiting met de baan Reims - Keulen maakte te Sainte-Marie-Chevigny is mij niet duidelijk.

SENONCHAMPS (= Spagema) (gem. Bastogne) ... Romeinse villae. Belangrijk kruispunt van de heerbaan Tongeren - Arlon (naar Metz) en de baan Reims - Keulen. Soms zegt men dat dit kruispunt te Sibret ligt, maar dit ligt wat zuidelijker. Vaker wordt aangehaald dat dit kruispunt bij Mande-Saint-Etienne zou liggen, maar dat ligt wat noordelijker en aldaar kruist Tongeren - Arlon wel met de route Marie-Thérèse (bij het gehucht Flamisoul).

BASTOGNE ... Vanuit hier bestaan 2 mogelijkheden om de baan naar Keulen te vervolgen. De ene is over Luzery, Foy, Recogne, Cobru, Rachamps, Hardigny, Tavigny, Steinbach en Limerlé tot aan Deiffelt (Deyfeldt), waar de andere mogelijkheid ook uitkomt..Wat de reden was voor deze twee verschillende trajecten, weet ik ook niet..Mogelijkheid 2 om om in Deiffelt te komen is deze: Vanuit hier over Bizory, Longvilly, Arloncourt, Moinet, Troine (Lux.), Hachiville (Lux.), Hautbellain (Lux.) over het punt Gribon naar Deiffelt. Te Bastogne ligt nu La Rue Claude de Humyn (voorheen Chemin des Humaine), dit is een stuk van de heerbaan.

FOY-NOVILLE (gem. Bastogne) ... Hier was een oude heilige plaats ter verering van Entarabus (met heilige steen) en 2 tempels. Een daarvan ligt te Recogne,

wat vlakbij ligt (zie aldaar). Tumulus de Miltombe.De weg genoemd 'die naar Sankt-Vith' (?), bestond al in de romeinse tijd. (Zie ook bij het gehucht Rachamps)..

RECOGNE (gehucht van Foy-Noville, gem. Bastogne) ... Tegenover het Engels oorlogskerkhof ligt 1 van de 2 heilige tempels van Entarabus (met heilige steen), de andere ligt vlakbij te Foy(-Noville).

RACHAMPS (gehucht van Foy-Noville, gem. Bastogne) ... Romeins kerkhof.

HARDIGNY (gem. Bastogne) ... Romeins kerkhof.

STEINBACH (gem. Gouvy) ... Langs de heerbaan is een grote Romeinse villa gelegen.

LIMERLÉ (gem. Gouvy) ... Tumuli en villae.

LONGVILLY (gem. Bastogne) ... In het gehucht Bourcy, een romeinse villa en kerkhof. In het gehucht Moinet, 'vestiges et sepulture romaine'

BOURCY. (gehucht van Longvilly, zie aldaar)

MOINET (gehucht van Longvilly, zie aldaar).

GRIBON (een heuvel, gem. Deiffelt) ... Op dit punt kwamen vele wegen samen. De twee mogelijkheden om vanuit Bastogne Deiffelt te bereiken om daarna verder te gaan naar Keulen. En waarschijnlijk de heerbaan van Tongeren over Wiltz naar Trier.

DEIFFELT (=Deyfeldt) ... Zie het punt Gribon, waar vele wegen samen kwamen.

DEIDENBERG (gem. Amel/Amblève) ... Groot en belangrijk kruispunt van twee heerbanen, die van Reims naar Keulen en de Via Mansuerisca van Maastricht naar Trier. Tussen Deidenberg en Montenau ligt het restant van een reusachtige romeinse villa (75 bij 30 meter).

AMEL / AMBLEVE ... Al bewoond in de romeinse tijd (van 57 voor Chr. tot 450 na Chr.). Hier wordt waarschijnlijk gedoeld op Deidenberg, zie aldaar.

BULLINGEN/BULLANGE ... Hiervan wordt ook gezegd dat het net zoals Deidenberg op het kruispunt van de Via Mansuerisca (Maastricht-Trier) en Reims Keulen lag, maar dat valt niet te rijmen met de aanduiding dat Deidenberg die eer ook al toekomt. Vanuit hier loopt de heerbaan Reims-Keulen in ieder geval verder over Rocherath en dan de grens over naar Schleiden. Daarna gaat het over Olef, Düttling, Berg, Merzenich en Zülpich naar Keulen.

BAAN 13

RUMST

ELEWIJT

PERK (gem. Steenokkerzeel) ... Gelegen op het kruispunt van 2 heerbanen, van Rumst naar Taviet en van Kortrijk naar Tienen.

ZAVENTEM (=Saventa) ... Op De Kouter ligt een tumulus uit de 2e eeuw.

STERREBEEK

TERLANEN (gem. Overijse) ... Gelegen op het kruispunt van vele romeinse wegen. De 2 belangrijkste waren Taviet - Rumst en Kortrijk - Tienen. Verder kwam er een baan vanuit Watermaal/Bosvoorde (Brussel) en een vanuit Leuven over Heverlee hier uit.

BASSE - WAVRE (gem. Wavre) ... Dit was een van de twee belangrijkste oude vici van België (de andere was Antheé).

BAUDECET

NAMUR ... Was een vicus, gelegen op de linkeroever van de Sambre, op de plaats waar de Maas en de Sambre samenvloeien. De eerste pre-romeinse nederzetting lag op het kleine stukje land dat precies tussen deze twee rivieren in lag, genoemd naar de vorm: Grognon (=varkenskop). Een hoge rots, ook gelegen tussen deze twee rivieren, diende als uitkijkpost.

TAVIET (gem. Ciney) ... Waar de baan komende vanuit Rumst - Namur, Taviet bereikt, ligt het kruispunt met de heerbaan Bavay - Dinant - Keulen.

BAAN 14

DINANT

CELLES (gem. Houyet) ... Hier lag het kruispunt van de heerbaan Givet - Vervoz - Theux en de baan Dinant - Nassogne - Hollange - Trier.

MALAGNE (gehucht van Jemelle, gem. Rochefort) ... Villa gallo-romain (bezoekbaar).

JEMELLE (gem. Rochefort) ... Villa 'Nou Tchetai', even buiten Jemelle gelegen. Dit was ook het kruispunt met een diverticulum dat vanuit Marche-en-Famenne kwam en over Haut-Fays naar Membre liep, alwaar hij aansloot op de baan Reims - Keulen.

NASSOGNE ... Een van de oudste plaatsen van de provincie Luxemburg. Werd lange tijd genoemd Nassogne la Romaine.

REMAGNE (gem. Libramont-Chevigny) ... Hier lag een groot romeins kerkhof.

HOLLANGE (gem. Fauvillers) ... Kruispunt van heerbanen Tongeren - Arlon en Bavay - Dinant -Trier. Over de gemeente Fauvillers wordt geschreven dat er een romeins aquaduct en castellum (fort) aanwezig zouden moeten zijn. In welke deelgemeente dit ligt is mij (nog) niet duidelijk.

TINTANGE (gem. Fauvillers) ... Tumuli.

MERSCH (Lux.) ... Gallo-romeinse villa en tumulus uit de 3e eeuw na Chr.

GREVENMACHER (Lux.) ... Hier maakt de baan Bavay - Dinant - Trier aansluiting op de baan Arlon - Trier. Ook de baan vanuit Metz over Dalheim naar Trier, sluit hier aan.

BAAN 15

TONGEREN

RUTTEN (gem. Tongeren) ... Tumuli.

HERSTAPPE ... Tumulus.

AMAY ... Op de plaats van de kerk Sainte-Ode-et-Saint-Georges (uit 634), stond een romeinse tempel.

OMBRET-RAWSA (gem. Amay) ... Was in de romeinse tijd een pleisterplaats. Resten van een romeinse brug, te Rorive.

VIERSET-BARSE (gem. Modave) ... Resten van een romeins kamp.

RAMELOT (gem. Tinlot) ... Gallo-romeinse tumulus.

TERWAGNE (gem. Clavier) ... Tumulus.

CLAVIER ... Resten van een romeinse tempel. Gelegen op het kruispunt van Tongeren - Arlon en Bavay - Dinant - Keulen.

VERVOZ (gehucht van Ocquier, gem. Clavier) ... Was een vicus routier (mansio). Op het kruispunt gelegen van de baan Tongeren - Arlon en de heerbaan Givet - Celles - Aywaille - Theux. Met villae en romeinse tombes uit de 3e eeuw na Chr.

CHARDENEUX (gehucht van Bonsin, gem. Somme-Leuze of Clavier) ... Romeinse villa te Magraule en uitspanning (relais) te La Posterie.

GRANDHAN (gem. Somme-Leuze of Durbuy) ... In het gehucht Petite-Eneille, bij de boerderij te Chêne-à-Han, waar de geasfalteerde weg nu linksaf slaat, liep de heerbaan rechtdoor op de Ourthe af. Daar sloeg hij links af en liep over een afstand van 80 meter over de rechteroever. Hier bereikte de baan de geplaveide doorwaadbare plaats en stak de Ourthe over. Aan de overkant gekomen klom hij de oever schuin op, om richting Monteuville zijn weg te vervolgen. Ook was te Eneille een villa gevestigd die het centrum van het toekomstige dorp zou gaan vormen..

PETITE-ENEILLE (gehucht van Grandhan, zie aldaar).

HOTTON ... Gelegen op het kruispunt van de baan Tongeren - Arlon en een diverticulum dat vanuit Marche-en-Famenne richting Werbomont (?) liep. Villa Romana op de plaats Le Heblon (nu Werpin). Het dorp Heblon verdwijnt rond de 14e eeuw van de kaart. Hier vlakbij gelegen, een versterkt kamp op de heuvel van Ti-Château. Een oppidum met een bijna 2 meter hoge omwalling (gelegen tussen het riviertje de Lisbelle en de N 807, ca.1 km ten oosten).

WERPIN (gem. Hotton) ... Villa d'Heblon, zie voor meer info Hotton.

BEAUSAINT (gem. La-Roche-en-Ardennes) ... Romeinse graven.

LA-ROCHE-EN-ARDENNES ... Op de plaats van de burcht was ooit een romeinse versterking gevestigd.

BEAULIEU (gehucht van Erneuville, gem. Tenneville) ... Romeinse begraafplaats.

WYOMPONT (gehucht van Erneuville, gem. Tenneville) ... Romeinse villa. Hier stak de heerbaan Tongeren - Arlon de Ourthe over. De Baltushoeve was een soort relais Paardenafspanning) in de romeinse tijd.

ERNEUVILLE (gem. Tenneville) .. Zie bij de gehuchten Beaulieu en Wyompont.

TENNEVILLE ... Zie bij de gehuchten van Erneuville: Wyompont en Beaulieu.

MANDE-SAINT-ETIENNE (gehucht van Bertogne) ... Voor info over dit zogenaamde kruispunt, zie bij Senonchamps.

SENONCHAMPS

HOLLANGE

FAUVILLERS ... Romeins aquaduct en castellum (fort). In het gehucht Strainchamps lag een belangrijke villa, nu aan een wandelpad langs de A4.

ARLON (= Orealanum) ... Kruispunt van de heerbanen Reims - Trier en Tongeren over Arlon naar Metz. Nog aanwezig: romeinse thermen en resten van een romeins kerkhof (Rue des Thermes Romains). Deze vicus was gelegen op de linkeroever van de Semois, vlakbij de bron(nen). Dit bewoonde gebied werd in het noorden begrenst door de Rue des Thermes Romains en in het oosten door het oude kerkhof. Aan het einde van de 3e eeuw werd de vicus een castellum, opgericht aan de voet van de heuvel van Saint-Donat.

BAAN 16

MAASTRICHT

's GRAVENVOEREN (= Fouron-le-Comte) ... Een vervallen veldweg genaamd De Boschstraat, was een onderdeel van de heerbaan Maastricht - Trier (=Via Mansuerisca). Te 's Gravenvoeren was ook de kruising met de baan komende van Heerlen over Gulpen en Berneau naar Visé en verder naar Luik. In het gehucht Schoppem lag een romeinse villa.

VOEREN ... (zie 's Gravenvoeren).

HENRI - CHAPELLE (gem. Welkenraedt) ... Ten westen van het dorp loopt een geasfalteerde weg over het oude tracé van De Via Mansuerisca.

BAELEN -MEMBACH (=Bajulivus mansus) (gem. Welkenraedt) ... Baelen was gelegen aan de Via Mansuerisca. Dit dorp lag ook op het kruispunt met de baan Bavay - Dinant - Keulen. Te Membach, op de plaats Perkietz, is een restant van romeinse bewoning gevonden.

DEIDENBERG

LOMMERSWEILER (gem. Sankt-Vith) ... Rechts van het gehucht Steinebrück, loopt het traject van de Via Mansuerisca het hedendaagse Luxemburg in, richting BITBURG (?).

BITBURG (Lux.) ... Gelegen aan de Via Mansuerisca (?)(Maastricht - Trier).

TRIER

BAAN 17

SAINT - QUENTIN (Fr.) ... Vanuit hier verbindingen met Dinant, Reims, Soissons en Amiens.

MONCEAU - IMBRECHIES (gem. Momignies) ... Resten van een romeinse villa.

CHIMAY ... Gelegen aan het diverticulum van Dinant (Taviet) over Givet naar Saint-Quentin. Vanuit hier liep nog een diverticulum over Macquenoise en Chaourse naar Reims.

BOUSSU - EN - FAGNE (gem. Couvin) ... Resten van romeinse villa.

MATAGNE - LA - GRANDE (gem. Doische) ... In het bos genaamd Tienne des Noël of Bois de Noël, zijn resten gevonden gallo-romeinse tempels. Deze zijn erg uniek in België. Ze zijn midden in het bos gelegen (2 km ten westen van het dorp). Aangezien ze op een hoogte van 260 meter lagen, domineerden ze de gehele omgeving.

TREIGNES (gem. Viroinval) ... Op de linkeroever van de Viroin, op de plaats genaamd Roche Babelet, is een gallo-romeins kerkhof met 175 tombes ontdekt. Ook lag hier een gallo-romeinse villa uit de 2e of 3e eeuw. Te 'Fontaine-Saint-Pierre', een romeins aquaduct van 2 km lengte.

GIMNÉE (gem. Doische) ... De fundamenten van een romeinse villa, genoemd naar Geminius, liggen nu op de grond van de Ferme du Blocus. Een romeins divericulum dat van Dinant (Taviet) over Givet naar Saint-Quentin liep, ging langs / door deze villa (Tienne de Matagne, Rue Jonguie, Rue du Blocus, Rue d'Aremberg) richting Doubes en Roche à Lhomme. Vervolgens ten zuiden van de bergkam van Mariëmbourg, langs de plaats Rond Tienne.

GIVET (Fr.) ... Gelegen aan het diverticulum van Dinant (Taviet) over Chimay naar Saint-Quentin. Vanuit hier vertrok nog een diverticulum dat over Halma liep en te Nassogne aansluiting maakte met de baan Dinant - Trier.

FURFOOZ (gem. Dinant) ... Op de hoogte van Hauterecenne was een romeins fort gevestigd uit de 3e / 4e eeuw.

CELLES (gem. Houyet) ...Alhier kruiste de baan Dinant - Nassogne - Trier met het diverticulum Saint-Quentin - Chimay - Givet - Celles - Theux.

LEIGNON (gem. Ciney) ... Kleine villa van Barcène, gelegen op de heuvel van de Tronnois, op de grens van Ciney / Leignon.

VERVOZ

XHORIS (gem. Ferrières) ... Alhier stak de heerbaan Givet - Theux de Ourthe over.

AYWAILLE ... Heette in de romeinse tijd Aquilia. Hier stak de heerbaan Givet - Theux de Amblève over.

DEIGNÉ (=Diniacum, Digniacum) (gem. Aywaille) ... Gelegen op het kruispunt van de heerbaan Givet - Theux en oude baan De Porallée

THEUX / JUSLENVILLE (gem. Theux) ... Een belangrijke vicus. Restanten van 3 romeinse kerkhoven en een tempel (fanum). Bij deze plaats liep de heerbaan komende vanuit Givet over Celles en Vervoz, uit op de heerbaan Bavay - Dinant - Keulen. Ook lag hier het het kruispunt met de heerbaan Tongeren - Trier.

BAAN 18

DINANT

TAVIET

CINEY (=Ceunecum) ... Grootgeworden / ontstaan in de romeinse tijd. Romeinse halte op de een belangrijk kruispunt. De heerbaan Bavay - Keulen kwam hierlangs en een diverticulum dat Recogne met Andenne (Andenelle) verbond kwam hier voorbij. Ook was het mogelijk om via Sinsin tot aan Marche-en-Famenne te komen. Gallo-romeinse villae aanwezig. (zie ook Leignon).

CLAVIER

WARZÉE (gem. Ouffet) ... Grondvesten van een 2e-eeuwse gallo-romeinse villa en een 20-tal andere romeinse villae blootgelegd.

ANTHISNES (gem. Comblain-au-Pont) ... Gelegen op het kruispunt van Bavay - Keulen en het diverticulum dat vanuit Tongeren over Seraing, Xhoris en Ville bij Ny (Hotton) aansluiting maakte op de heerbaan Marche - Hockay - Keulen.

RIVAGE (gem. Rouvreux) ... Alhier stak de heerbaan Bavay - Dinant - Keulen de Ourthe over.

LOUVEIGNE (gem. Sprimont) ... Het kruispunt van Bavay - Dinant - Keulen en de baan Le Porallée lag hier.

THEUX / JUSLENVILLE (gem. Theux)

VERVIERS ... Gelegen op het kruispunt van 2 wegen, nl. de heerbaan Bavay - Dinant - Keulen en een diverticulum dat vanuit Maastricht over het Land van Hervé zuidwaarts liep.

STEMBERT (gem. Verviers) ... Alhier stak de baan Bavay - Dinant - Keulen de Vesdre over. Romeinse begraafplaats aanwezig.

BAELEN

RAEREN (gem. Eupen) ... Kruispunt van de baan Bavay - Dinant - Keulen en de heerbaan Sittard - Aken - Trier. Een gedeelte van een heerbaan in nog aanwezig in de vorm van de nu zo genoemde Kinkebahn.

KEULEN

BAAN 19

REIMS (Fr.)

LES-DIEUX-VILLES (Fr.) ... Vanuit deze 2 gecombineerde plaatsen Les Dieux-Ville-Haute et Basse, liep een diverticulum over Chassepierre,Orgéo en Sberchamps naar Sainte-Marie-Chevigny. Dit vormde een verbinding tussen twee heerbanen, nl. die van Reims naar Keulen en die van Reims naar Trier. Te Pin/Izel wordt ook een diverticulum vermeld dat deze 2 heerbanen met elkaar verbond.

WILLIERS (Fr.) ... Dit kleine dorp dorp bezit resten van een romeinse fortificatie. Van een massieve muur resteert nog een bocht van 30 meter met een hoogte van 3 meter en 2 meter dik.

CHAMELEUX (gem. Florenville) ... Gallo-romeinse site. De juiste situering is: vanuit het zuid-oosten komend, lopend op de westoever van de Ruisseau de Williers, gaat men tot aan de eerste huizen van Chameleux. Bij een cafe-restaurant (aan de rand van een meer) het wed oversteken. Na nog plm. 200 meter doorgelopen te hebben, bereik je de romeinse ruines. Hier was een relais (afspanning) en een villa gelegen.

PIN / IZEL (gem. Chiny) ... Restanten van de romeinse uitkijktoren Brunehaut.Vanuit hier liep een diverticulum over Suxy en Longlier naar Sainte-Marie-Chevigny. Dit diverticulum verbond de banen Reims - Keulen en Reims - Trier met elkaar. Te Les-Dieux-Villes werd deze verbinding ook gemaakt.

BELLEFONTAINE (gem. Tintigny) ... Tumuli aanwezig.

ETALLE ... Romeinse pleisterplaats. Resten van de romeinse villa van Magenot. Resten van romeinse begraafplaatsen. In het gehucht Lenclos, bij het Château de la Margelle (Grosse Tour), ligt een oude doorwaadbare plaats op de baan Reims - Trier. Vanuit Etalle liep een diverticulum naar Virton en Torgny. In het gehucht Huombois is het museum van gallo-romeins aardewerk gelegen.

VANCE (gem. Etalle) ... Tumuli aanwezig.

ARLON

TRIER

BAAN 20

ETALLE

BUZENOL-MONTAUBAN (gem. Etalle) ... Versterkte laat-romeinse schuilplaats (4e eeuw), gelegen vlakbij Het Huis van de Hoogovens.

VIRTON ... Een van oorsprong romeinse stad, Vertunum. Hier ligt ook het kruispunt van de baan Etalle - Virton - Torgny (en verder Frankrijk in) en het diverticulum dat vanuit Chameleux over Virton naar Sant-Mard loopt.

TORGNY (gem. Rouvroy) ... Een van oorsprong romeinse villa.

BAAN 21

MAASTRICHT (=Pons Mosae) (Ned.) ... De heerbaan Boulogne-sur-Mer - Keulen stak de Maas over ter hoogte van de Plankstraat. Vanaf dit oversteekpunt vertrok ook een diverticulum richting Luik. Verder was het mogelijk om vanuit Maastricht verscheidene richtingen uit te gaan; over Gulpen naar Aken, over Tudderen en Venlo naar Xanten, over Berneau en Visé (Wezet) naar Verviers, door de Voerstreek naar Trier (over de Via Mansuerisca), over de linkermaasoever naar Nijmegen (Noviomagus) en een diverticulum dat over de rechtermaasoever via Stein, Echt, Roermond, Swalmen en Reuver naar Venlo liep en dan verder naar Nijmegen.

SMEERMAAS (Ned.) ... Dir was een meerplaats voor romeinse schepen.

NEERHAREN (gem. Lanaken) ... Hier is een volledige romeinse villa teruggevonden.

LANKLAAR (gem. Dilsen-Stokkem) ... In het gehucht Mulhem ontstond aan de heerbaan een romeinse nederzetting genaamd Feresne, met grondvesten van een romeinse tempel, gelegen vlak naast de hedendaagse kanaaldijk.

DILSEN (gem. Dilsen-Stokkem) ... Dorp ontstaan tussen heerbaan en Maas.

STOKKEM (gem. Dilsen-Stokkem) ... Ontstaan 48 na Chr. als nederzetting van de Tungri (met koning Colongus).

KESSEL (Ned.) ... Gelegen op de linkermaasoever aan de heerbaan Maastricht - Nijmegen. Hier was het mogelijk de Maas over te steken richting Reuver, op de rechtermaasoever.

HEUMEN (Ned.) ... Te Heumensoord zijn resten van een romeinse wachttoren gevonden (een burgus), gebouwd in de 4e of 5e eeuw, vlakbij de heerbaan Maastricht - Nijmegen. De verdedigingsgracht is nog zichtbaar. De Via Romana loopt verder door het natuurreservaat de Overasseltse- en Hatertse Vennen, langs de Sint-Walrickruïne en het recreatiecentrum Heumens Bos, naar Nijmegen.

NIJMEGEN (Ned.)

BAAN 22

TIENEN

GROBBENDONK ... Dit was een vrij belangrijke vicus, gelegen op het kruispunt van de heerbaan Tienen - Breda en een diverticulum dat Rumst met de regio Tilburg (Ned.) verbond.

BREDA

BAAN 23

TONGEREN

HOESELT ... In het gehucht Hern zijn resten gevonden van een romeinse villa.

SINT - HUIBRECHTS - HERN (gem. Hoeselt) ... Romeinse funderingen en tumuli.

BILZEN (gem. Hoeselt) ... Nederzetting waar de heerbaan Tongeren - Nijmegen de Demer overstak.

BREE ... Kruispunt van de heerbaan Tongeren - Nijmegen met een diverticulum dat van Bocholt kwam, over Bree en Opitter richting Neeroeteren liep.

NIJMEGEN

BAAN 24

ARLON

MESSANCY (gem. Aubange) ... Hier kruiste de heerbaan Reims - Montmédy - Virton - Musson - Luxembourg - Trier, de heerbaan Arlon - Metz.

ATHUS (gem. Aubange) ... Keltisch en romeins kamp (uit de 1e eeuw), op het plateau van de Titelberg (te Rodange). Met uitkijkpost op 6 km van het kamp.

DIFFERDANGE (Lux.) ... Op de plaats Um Kiemeck, ten zuiden van Differdange ligt het kruispunt van de baan Arlon - Metz met de baan Dalheim - Trier.

METZ

BAAN 25

TONGEREN

VREREN (gem. Tongeren) ... Villa en een tumulus.

VILLERS-SAINT-SIMÉON (gem. Juprelle) ... Gelegen op het kruispunt van Tongeren - Luik - Trier en een Gallische weg Rue de Tige, die richting Visé liep.

LIERS (gem Juprelle en Herstal) ... Tumulus La Motte.

VOTTEM (gem Herstal) ... De romeinse heerbaan Tongeren - Luik - Trier loopt hier door het gehucht Bouxthay. Te Vottem komt sluit ook het diverticulum komende vanuit Visé op deze heerbaan aan.

JUPILLE (gem. Luik) ... Hier stak de heerbaan Tongeren - Luik - Trier de Maas over. Op dit punt begon ook de Porallee, een eeuwenoude baan die over Chenée, Embourg, Fays, Louveigne en Deigné liep, tot aan Stoumont / La Gleize.

THEUX / JUSLENVILLE (gem Theux)

POLLEUR (gem. Theux) ... Oude brug op het punt waar de heerbaan Tongeren - Luik - Trier, de Hoëgne overstak.

HOCKAY (gem. Francorchamps) ... Groot en belangrijk kruispunt van romeinse wegen, in de Hoge Venen. Hier kruiste de baan Tongeren - Luik - Trier met La Vecquee (die van Vervoz over Lorcé en Hockai naar Baraque Michel liep, waar hij aansloot op de Via Mansuerisca) en met de baan die vanuit Marche-en-Famenne over Hotton en Werbomont naar Keulen liep.

STAVELOT (=Stabuletum) ... Hier stak de heerbaan Tongeren - Luik - Trier de Amblève over. Ook komt het diverticulum dat vanaf Stoumont / La Gleize (het einde van de Porallee) hier op uit.

SALMCHATEAU (gem. Vielsalm) ... Resten van een oppidum (5-hoekig, over 6 ha). De flanken zijn steile rotswanden van wel 100 meter hoog.

BEHO (gem. Gouvy) ... Door het dorp liep de heerbaan Tongeren - Luik -Trier. Tussen Beho en Bovigny, liggen de resten van meerdere villae, waaronder een koninklijke villa in het domein van het kasteel Les Concessions.

GRIBON

TRIER

BAAN 26

NAMUR ... Was een vicus.

FORVILLE (gem. Fernelmont) ... 3 Tumuli, op de plaats Campagne des Tombes.

BRANCHON

 

 

Start De Kaart De Banen De Links