Terug naar INDEX

Bij de uitgever en in de betere boekhandel: de jongste thriller van Jan J.B. Kuipers rond de Gronings-Zeeuwse antiheld Siebe Edens De Put (www.liverse.nl)

‘Ben je gek! Dat zijn in de New Age verdoolde dominees. Theologie gestudeerd, weet je wel. Zweveriger dan zweverig. Maar nog altijd keurig, keurig!’ Sophie hing onderuit in het zonnetje. Ze zag er weer stoer uit, met die pikzwarte zonnebril en de filtersigaret bungelend in haar mondhoek.

Siebe Edens (ill. Ramon de Nennie, In de schaduw van Michiel, 2007).

Siebe Edens, ‘particuliere recherche & inlichtingen’, ontmoet in het Groninger Museum een Zeeuwse uitgever die kort daarop wordt vermoord. Bij zijn naspeuringen in opdracht van de vader van het slachtoffer belandt Siebe in de naweeën van een oorlog tussen occulte damesclubjes, waarin een levensgevaarlijke therapeute én zijn oude vriendin Sophie Duvelaer zijn pad kruisen. Vóór hij de dader vindt moet Siebe een aantal aanslagen op zijn persoon doorstaan en ziet een stoet personages aan zich voorbijtrekken, ieder met geheel eigen obsessies en gedachtekronkels.

***

Jan J.B. Kuipers’ productie in het thrillergenre omvat korte verhalen, jeugdnovellen in de reeks Vlaamse Filmpjes en enkele romans. Het werk voor volwassenen bestrijkt twee subdisciplines: Nederlandse neo-noir polderthrillers rond de Groningse speurder Siebe Edens en SF-detectiveverhalen in een zeer verre toekomst, waarin de antiheld Valster Boltaan figureert.

Voorts verscheen van Jan Kuipers de historische roman Kleine leviathan (Mechelen 2009), gebaseerd op de lotgevallen van de oplichter en pathologische leugenaar Abraham Magaris, een historische figuur uit het midden van de achttiende eeuw.

Als literair misdaadauteur debuteerde Jan J.B. Kuipers met het korte verhaal ‘In het gras’ in Thrillers & Detectives 8(1988)5, 16‑18 (ill. Steye Raviez). Hij was als schrijver/freelancer toen al ongeveer vijftien jaar actief.

Kuipers’ enthousiasme voor de thriller- en aanverwante genres werd aangewakkerd door de oude spy-specials van Heeresma Inc (Faber en Heere Heeresma), zoals Hallo Hallo… bent u daar, Plotsky?

Het eerste verhaal over de aan lager wal geraakte, dorstige Groningse speurder Siebe Edens verscheen als korte roman in 1998: Moord aan boord van de PSD, het geschenkboek van de Zeeuwse boekenweek 1998, uitgegeven door de gezamenlijke Zeeuwse boekhandels (Goes 1998). Het allang uitverkochte Moord aan boord van de PSD verscheen in januari 2018 opnieuw als goedkope e-uitgave (zie hier).

In 2007 verscheen in het kader van het Michiel de Ruyterjaar een tweede korte roman over Edens: In de schaduw van Michiel (Vlissingen: Den Boer/de Ruiter).

Korte verhalen over Siebe Edens verschenen verder in het literaire tijdschrift Ballustrada (‘Moeilijke woorden’, 2001) en de bloemlezingen Laaglandse verhalen (‘Laaglandse zeden’, Vlissingen 2006), Misdaad in het kort (‘Sofie’, Groningen 2009), Zondig in Zeeland (Rotterdam 2012), Moord & Mysterie (‘Moeilijke woorden’, 2017). Een hoofdstukje uit Kuipers’ Edensroman De Put (Liverse, 2012) verscheen als het korte verhaal ‘Kopstootje’ in Ballustrada 2010 afl. 4/5, in het door de auteur samengestelde prozathema ‘Neo-noir’.

Het is moeilijk om in een misdaadverhaal toch nog een brokje onderhuidse humor te doseren, Jan Kuipers doet dat!  (Volkskrant 9 juli 2009).

Een ander kort Siebe Edens-verhaal uit 2010, ‘De strat van Brockabilly’, verplaatst de bekende sage rond blueslegende Robert Johnson, die zijn ziel aan de duivel zou hebben verkocht, naar de Zeeuwse delta, met als hoofdpersonage een figuur gebaseerd op de bekende Bevelandse rocker (wijlen) Jan Blok (Holland SF 2010 nr. 2, thema ‘Kruispunten’ en decreet 2011). In Ballustrada 25(2011)nr. 3/4 staan twee ‘erg korte verhalen’ over Siebe Edens: ‘Lijkenpikkerij’ behandelt een episode uit Edens’ jeugd, terwijl Kaki Gaia-Dada het Edenspersonage leent – en (uiteraard abusievelijk) aan zijn eind laat komen - in het verhaal ‘Evocatie’.

In het SF-genre introduceerde Kuipers de speurder en probleemoplosser Valster Boltaan, die tot dusver optrad in een drietal verhalen die afspelen in een uiterst verre, mythologisch gekleurde toekomst: ‘Scharlakens droom’ (in Kuipers’ verhalenbundel Bannenfluister, hemelglas, Babel SF, Rijswijk 1995), ‘De waan van Belakaan’ (in de bloemlezing Vierde Ragnarok. SF Verhalen, Dublin 1998) en ‘Pygmalisch dansen in een schijnsel van limoen’ (in de bloemlezing Zwarte sterren. De beste Science Fiction van de lage landen 1, Dublin 2005). ‘Scharlakens droom’ is in 2017 in een licht gewijzigde versie opnieuw gepubliceerd in de Jack Vance-tributebundel Wereldbedenkers.

***

Citaat uit In de schaduw van Michiel (2007):

In een onbeheersbare opwelling draaide Siebe Edens zich op zijn hakken om, keek een ogenblik recht in de hongerig schitterende ogen van Van Traa, en stompte hem met alle kracht die in hem was in zijn maag.

Van Traa’s wenkbrauwen schoten omhoog, hij hapte naar lucht en zakte met zijn handen op zijn buik geklemd aan Siebe’s voeten. Hij probeerde iets te zeggen, maar het lukte niet.

Met een trap tegen zijn schouder werkte Siebe de uitgediende diender ruggelings tegen het tegelpad, dat lijnrecht van het tuinhekje naar Klokmans achterdeur liep. Snel ging hij bovenop Van Traa zitten en trok rücksichtslos diens hoogstwaarschijnlijk nog in de jaren zeventig aangeschafte streepjesdas aan.

‘Ggghhh… ik stik, ik stik!’ bracht Van Traa in doodsangst uit.

‘Wat ik van Klokman moet? Wat moet jij van mij!’ schreeuwde Siebe. ‘Voor wie werk je en wat wil jij nou eigenlijk!’

Een paar huizen verder sloeg een hond aan. Een vloek maakte een eind aan het schorre geblaf, met kracht werd een raam gesloten. In Siebe’s hersenpan leverde een neutrale instantie commentaar op zijn onbesuisde actie. Wat doe je nou, klootzak. Hier krijg je problemen mee, stommeling. Had toch een echt beroep gekozen. Had toch je studie afgemaakt.

contact: jjbkuipers@hotmail.com