Kleine Leviathan (2009)

‘een hallucinant-historische roman’

ISBN: 978-90-78720-22-5

W.D.: D/2009/11.083/010

NUR 301

Uitgeverij Verschijnsel, Mechelen, € 11,95

In de jaren zestig van de achttiende eeuw strijkt Johannes Kamerink neer in het Zeeuwse havenstadje Breeuwershaven als arts, visionair prediker en zakenman. Zijn veronderstelde buitenlandse betrekkingen, verzonnen fortuin, gefingeerde correspondenties en een van Frederik II ten geschenke gekregen klisteerspuit verschaffen hem toegang tot de plaatselijke elite. Tegen het eind van de eeuw overpeinst Kamerink zijn uiteindelijk falen. De gebeurtenissen die tot zijn berechting en opsluiting hebben geleid passeren de revue; herinneringen van een allengs hallucinanter karakter en pseudowijsgerige beschouwingen vormen een paranoïde systeem waarin alles op zijn plaats valt, en waarin Kamerinks neergang tot een drama wordt van mythische proporties en alomvattende betekenis.

Meer informatie: http://www.verschijnsel.com/html/kleine_leviathan.html

Bestellen: orders2009-1@verschijnsel.com

‘Een korte ingetogen roman op het grensvlak van historische en fantastische literatuur. Of is elke historie altijd ook fantasie? In ieder geval moet het fantastische van Kleine Leviathan niet verward worden met fantasy, al ligt genreverwarring bij Jan J.B. Kuipers voor de hand, aangezien hij in bijna alle genres actief is. Bovendien is Kuipers meester van de ‘juiste verkeerde verbanden’, het thema van een reeks artikelen die hij in Ballustrada publiceerde; bij hem geeft de constatering dat iets iets niet is geen enkele garantie dat het het misschien toch wel is. Behalve met zijn artikelen in Ballustrada heeft Kleine Leviathan ook raakvlakken met de fantasyroman Het spel om de Regendanser (Gert & Jan Kuipers, 2007), bijvoorbeeld in de daad van het schrijven om de dodelijke voortgang van de tijd te bestrijden. Kamerink doet dat met een scala aan scripturen, waarvan zijn verslag, waaruit de roman voor het grootste deel bestaat, natuurlijk het belangrijkste is. Het is zijn greep naar onsterfelijkheid, net zoals zijn misgeboren zoon, de kleine leviathan waaraan de roman zijn titel ontleent, dat ook is, op een cynische en tegelijkertijd humoristische wijze en met een wereld aan associaties naar het duivelse.

Het creëren van een afzonderlijke, eigen realiteit sluit ook aan bij Logboek van het Egyptisch wereldscheppen, een van Kuipers recente verhalen. En met de automaat die Kamerink krijgt is er ook nog een verwijzing naar klassieke sciencefictionthema’s. Een complex van fantastische realiteit of realistische fantasie, die op de achterflap wordt ondergebracht bij het meta-realisme en verwantschap krijgt bij schrijvers als Borges, Marquez, Lafferty, Ferron en Brakman. Maar de belangrijkste constatering is dat Kleine Leviathan op organische wijze in het oeuvre van Kuipers past.

Ondanks alle intellectuele en existentiële achtergrond, met taalkundige speelsheid vorm gegeven, is Kleine Leviathan op de eerste plaats toch het vermakelijke en zeer leesbare verhaal van de ogenschijnlijke charlatan Kamerink, gebaseerd op het historische personage Abraham Magaris.’

Paul van Leeuwenkamp