| Homepage (klik hier) Artikelen (index) Bibliotheek Nieuwsbrief (Klik hier) Contact (klik hier) |
Virtueel of echt? 1 september 1999 - De mens is een kuddedier en voelt zich het beste thuis tussen soortgenoten. Vanaf je geboorte maak je deel uit van een bepaalde groep. Later in je leven kun je ervoor kiezen tot bepaalde groepen -of gemeenschappen- te behoren. Niet alleen in de ´echte´ wereld kiezen mensen ervoor tot een groep te behoren. Op het internet bestaan zogeheten virtual communities. Groepen mensen die zich rondom een bepaalde interesse verzamelen. Deze virtuele verzamelplaatsen vertonen grote overeenkomsten met gemeenschappen in de fysieke wereld. Gemeenschappelijk doel Mensen verzamelen zich om een speciale reden. Op één of andere manier brengt het lidmaatschap van een gemeenschap voordeel met zich mee. Of dat nu het verkijgen van financieel voordeel, het ruilen van postzegels of het volgen van een cursus is, er is een gemeenschappelijk doel dat de leden nastreven. Eén van de eerste internetgemeenschappen was een community voor sportvissers. Ze wisselden informatie uit over aas, visstekken, hengels en winkels en vonden op het internet een plaats om over hun topvangsten op te scheppen. Alle leden hadden uiteindelijk hetzelfde doel: het vangen van de grootste en zwaarste vis. Volgers en leiders Hiërarchische verhoudingen tussen mensen zijn overal te vinden. Ook in internetgemeenschappen. Er zijn leiders en volgers. Een goed voorbeeld hiervan is te vinden bij Ziff-Davis University. Een gemeenschap van de Amerikaanse uitgever Ziff-Davis waar computergerelateerde cursussen worden aangeboden. Iedere (on-line) cursus heeft ongeveer vijftig à honderd deelnemers. Gedurende het verloop van de cursus ontpoppen sommigen zich als ware fanatiekelingen of kenners. Zíj worden benoemd tot assistent van de docent. In die rol maken ze samenvattingen van de behandelde studiestof en beantwoorden ze eenvoudige vragen van medecursisten uit naam van de docent. Op deze wijze kan de docent zich richten op de kern van de cursus.
Om ze te stimuleren in hun activiteiten worden deze opinion-leaders beloond. Bij ZD-University worden een aantal technieken toegepast. Hoe langer en intensiever deze bijzondere leden hun rol vervullen, hoe groter de beloning. ´Beginnende leiders´ krijgen bijvoorbeeld korting op cursusgeld of krijgen gratis toegang tot bepaalde cursussen. Wanneer hun begincursus op een later tijdstip wordt aangeboden, mogen ze hieraan gratis deelnemen in de rol van assistent of soms zelfs als docent. Het is niet onvoorstelbaar dat de meest toegewijde leden betaald krijgen voor hun actieve deelname en inspraak krijgen in de inhoud van het cursusmateriaal. Sommigen krijgen zelfs een baan aangeboden bij de cursusgever. Rituelen en geplande activiteiten Een ander kenmerk van gemeenschappen is het bestaan van rituelen. Ze versterken het saamhorigheidsgevoel en geven de leden een unieke identiteit. Bij voetbalsupporters is dit het zich uitdossen voor een wedstrijd en het zingen van clubliederen. Ook internetgemeenschappen hebben rituelen, maar dan in een andere vorm. Bij de virtuele universiteit bijvoorbeeld is het een gebruik om voor en na de lessen naar het café te gaan. Iedere cursus heeft zijn eigen virtuele bar waar de leden over alles behalve de lessen praten. Deze ruimtes zijn goede locaties om elkaar beter te leren kennen en om reële plannen te maken voor na de cursus. Naast rituelen zijn er ook geplande activiteiten. Er zijn webgemeenschappen die regelmatig chatsessies organiseren met speciale gasten. Op gezette tijden loggen de leden in om met een authoriteit uit hun interessegebied gedurende een paar uur van gedachten te wisselen. Een beheerder van een muziekcommunity zou maandelijks een chat kunnen organiseren met een artiest of een song writer. Deze chat is exclusief voor de leden. Aan de ene kant geeft de beheerder zo aan, zorg te dragen voor het belang van de leden. Aan de andere kant vergroot het de loyaliteit van kant van de leden, omdat de activiteit speciaal en alleen voor hen is bedoeld. Vastigheid en veiligheid Lid worden van een bepaalde gemeenschap heeft een doel. Door onderling informatie uit te wisselen over hobby, beroep of life style worden behoeftes bevredigd. In de omgeving van een virtuele gemeenschap is het mogelijk extra voordeel te genieten. Niet alleen omdat bepaalde behoeften bevredigd worden. De gemeenschap is tegelijkertijd een specialistische consumentenvereniging die als zodanig producenten kan benaderen. Iemand zal een organisch evoluerende community niet snel willen verlaten. Ook in de on-line wereld zoeken mensen naar vastigheid en veiligheid. Ook in internetgemeenschappen staat hierom het belang van het lid op de eerste plaats. |