Lokaal Centraal- initiatief van EnerTel
 

Vrije markt praktijken in de telecom
 

Door Peter Lievense.
 

De tijd dat alle telefoongesprekken over de koperen kabels van een onaantastbare PTT kabbelden en dat tegen een fors maandelijks bedrag vrijwel uitsluitend bij de kleine regionale provider toegang tot Internet te verkrijgen was, ligt nog niet eens zo ver achter ons. Maar in deze dagen waarin niets meer heilig en branchevervaging de norm is, heeft de PTT concurrentie gekregen van de energiebedrijven en de spoorwegen.
En nadat grote ondernemingen een virtuele geldlucht opsnoven langs de digitale snelweg is de Internetmarkt niet langer meer het domein van een stelletje vrijgevochten idealisten en anarchisten, maar het jachtgebied van landelijk opererende providers die in alle afgelegen hoeken en gaten klanten proberen te vangen.
Om de lokale providers uit de markt te kunnen prijzen moet de landelijke aanbieder wel in alle 32 regio's een inbelpunt creëren, zodat de klant tegen regionaal tarief kan inbellen.
Zo een Point of Presence (PoP), met de bijbehorende huurlijn naar de server van diezelfde provider, kost handenvol geld.
De concurrentiestrijd tussen de drie telecommunicatiebedrijven lijkt hier echter verandering in te brengen. De PTT biedt de providers aan het telefoonverkeer tussen de klant en de server van de provider af te handelen via de PoP's die onderdeel uitmaken van PTT's eigen Internet-luchtballon, het Net en Enertel fantaseert 'Virtuele PoP's' op haar glasvezelnetwerk onder de noemer Lokaal Centraal.
De providers hebben wel oren naar deze nieuwe dienstverlening.

De Internet-jongens van Enertel hebben hun huiswerk goed gedaan. Lokaal Centraal biedt de Internet provider een ISDN-aansluiting met 32 verschillende netnummer. Op deze zogenaamde Virtuele PoP's kunnen de abonnee's vanaf oktober tegen lokaal tarief inbellen. Enertel wisselt op lokaal niveau het telefoonverkeer uit met de PTT en transporteert het via het eigen netwerk naar de server van de provider.
De snelheid is gebaseerd op ISDN. Voor iedere inbeller is er een kanaal beschikbaar met een snelheid van 64 Kilobit per seconde. Omdat de kanalen gescheiden zijn, kan er geen verstopping of vertraging optreden. Enertel beweert dat de consument daardoor een betere verbinding krijgt dan nu het geval is.
De provider kan een truck het land door sturen om de PoP's op te halen en de huur van de vaste verbindingen op zeggen.
Als toetje krijgt Enertel van elke vijftien cent die de PTT binnenkrijgt voor de lokale verbinding nog eens twee cent als dank voor het genereren van het telefoonverkeer.
Verschillende Internetaanbieders hebben serieuze belangstelling getoond. Onder andere Xs4All, bART en Cybercomm hebben al overeenkomsten gesloten met EnerTel.

In 1993 onderzochten de gezamenlijke energiebedrijven en de Nederlandse Spoorwegen op aandrang van de Minister van Verkeer en Waterstaat samen op welke manier hun eigen telecomnetten voor bredere doeleinden gebruikt zouden kunnen worden. Beide partijen zagen echter geen heil in samenwerking en gingen elk hun eigen weg.
De elf energiebedrijven riepen Enertel als zelfstandig bedrijf in het leven. De NS ging in zee met British Telecom onder de naam Telfort.
In november vorig jaar wees de Minister in al haar wijsheid aan beide partijen een licentie toe waarmee zij vanaf 1 juli de PTT zouden mogen beconcurreren op de markt van de vaste telefonie. De derde kandidaat Global One, een puur buitenlandse aangelegenheid, viel buiten de boot. Het bedrijf zou over te weinig eigen vermogen beschikken.
EnerTel bereikt via de kabelnetten van zogenaamde regionale partners (de energiebedrijven en hun dochterondernemingen; de kabelbedrijven) ongeveer zeventig procent van de huishoudens. Daaroverheen liggen de glasvezelnetten van de afzonderlijke energiebedrijven.

Een landelijke backbone van glasvezel koppelt deze netten aan elkaar. Inmiddels bedraagt de totale lengte zesduizend kilometer. Binnen drie jaar moet dat zijn verdubbeld. Om het kabelnet te verglazen en tweeweg te maken moeten miljarden worden geïnvesteerd.
EnerTel zelf richt zich op boven regionale bedrijven. Sinds april verzorgt het bedrijf bijvoorbeeld huurlijnen tussen verschillende bedrijfsvestigingen. Binnenkort komt EnerTel met Virtual Private Networks en bijvoorbeeld Videoconferencing.
Daarnaast wil de onderneming de lucht in. Het vormde met T-Mobil, het Britse Orange en ABN/Amro een consortium dat in de race is voor een DCS 1800 licentie die de Minister dit jaar gaat afgeven. DCS 1800 is een mobiel telefonietechnologie met aanmerkelijke voordelen ten opzichte van het bekende GSM-systeem, zoals een lager energie verbruik. Met DCS 1800
moet ook de koppeling tussen vaste en mobiele telefonie mogelijk worden, zodat de abonnee overal op hetzelfde nummer bereikbaar is. De deelnemende energie- en kabelbedrijven komen binnenkort met regionale telefonie voor et Midden- en Kleinbedrijf en de consument.

De gesprekken met andere regio's en het buitenland verlopen via het EnerTel-netwerk. Voor de verbinding tussen de telefoon op de keukentafel en het kabelnet wordt vooralsnog gebruik gemaakt van het PTT-net, de zogenaamde interconnectie. Maar verschillende kabelbedrijven, zoals Casema brengen bij wijze van experiment al telefonie via de kabel in huis.
Overigens zijn de meeste kabelexploitanten ook druk aan het werk om hun kabelnetten geschikt te maken voor de doorgifte van Internet via de kabel. Enkele bedrijven, zoals CAI Westland hebben het net al in hun pakket.
Met Lokaal Centraal boort EnerTel weer een nieuwe markt aan. Xs4All is een van de providers die heeft aangegeven met EnerTel in zee te willen gaan. Dat betekent volgens directeur Felipe Rodriquez niet dat de PoP's snel zullen verdwijnen. ,,Wij gebruiken Lokaal Centraal voorlopig voor het aanbieden van een nieuwe service naar onze abonnee's, de 56k6-dienst. Hoewel er nog geen officiële standaard is voor 56k6 modems, worden ze toch al gebruikt. Via Lokaal Centraal bieden we de mogelijkheid om met die snelheid in te loggen. Als na een of twee jaar blijkt dat Lokaal Centraal naar tevredenheid functioneert, willen we helemaal overgaan en kunnen we de PoP's en huurlijnen afschaffen.''
Xs4All denkt garen te kunnen spinnen bij de concurrentie tussen de telecom-aanbieders. ,,De telecom-markt staat onder spanning, voor de toekomst praten we met verschillende aanbieders. Dat kan de prijzen alleen maar drukken. Nu hebben we voor EnerTel gekozen omdat ze aanmerkelijk goedkoper zijn dan het PTT alternatief. Daarbij komt dat Lokaal Centraal via ISDN wordt aangeleverd en de PTT via TCP/IP aanlevert. In het laatste geval is verstopping niet altijd te vermijden.''
Overigens gaat Xs4All in Amsterdam in zee met A2000, het kabelbedrijf dat geen deel uit maakt van EnerTel.

PTT Telecom Internetdiensten bestrijdt dat hun IP-netwerk gevoelig is voor verstopping. Deze dienst die speciaal in het leven is geroepen om de contacten met de Internet-providers te onderhouden, wijst erop dat het netwerk 24 uur per dag in de gaten wordt gehouden en dat de capaciteit zonder beperkingen kan worden uitgebreid. De ervaringen tot nu toe laten volgens de dienst zien dat de performance en bereikbaarheid buitengewoon goed zijn.
PTT noemt de service IP Dial In dienst en gebruikt het netwerk en de PoP's die ook het Net dragen, PTT's initiatief om een Neerlands hoekje af te schermen op Internet.
Volgens de PTT wordt er op grote schaal van de dienst gebruik gemaakt, maar 's lands grootste telecom aanbieder wil geen namen noemen. Behalve natuurlijk die van Planet Internet/World Acces, de Internet provider waar KPN zelf aandeelhouder van is.
De abonnee kan tegen lokaal tarief inbellen op een van de 33 PoP's die over het land verspreid staan met een modem, een ISDN-aansluiting of via het GSM-net. De Radius Proxy van Internetdiensten stuurt ID en password door naar de server van de provider. Bij herkenning opent de server van de provider de verbinding met de abonnee. De klant krijgt dus pas toegang tot het net als hij is herkent door de provider.

De provider bezuinigt aanmerkelijk op apparatuur; de PTT zorgt niet alleen voor de PoP's en de verbinding maar ook voor de modems. Voor de provider verloopt al het verkeer met de abonnee's over een lijn. Investeringen die nodig zijn om bijvoorbeeld aan nieuwe, snellere, verbindingen te kunnen voldoen (zoals de verwachte standaardisering van 56k6-modems) komen derhalve voor rekening van PTT Telecom Internetdiensten.
De derde partij in dit verhaal, Telfort, dingt niet naar de hand van de providers. Wel biedt het de Internetaanbieders een verbinding aan de achterdeur. Providers die op niet meer dan vijf kilometer afstand van de spoorlijn hun onderkomen hebben, kunnen via het netwerk van Telfort tegen concurrerende tarieven aan het Internet koppelen ( de zogenaamde NODE). Om de internationale verbindingen te optimaliseren huurt Telfort op de c 14 zeekabel naar Engeland. Daar vindt de interconnectie plaats met de wereldwijde backbone van British Telecom. Naar eigen zeggen biedt Telfort hiermee een grotere bandbreedte dan de gebruikelijke verbindingen.
De deelname van BT in Telfort gaf deze aanstormende telecom-aanbieder toch al een vliegende start. BT hevelde de Nederlandse tak over naar Telfort, dat daarmee in een klap 250 werknemers had en een omzet van 150 miljoen gulden per jaar. Onder de klanten grote namen als ABN Amro, Shell, Philips en Unilever.

De basis van de infrastructuur is het glasvezelnetwerk dat langs de spoorwegen ligt. De totale lengte moet binnen afzienbare termijn op ongeveer tweeduizend kilometer uit komen. Daartoe investeert Telfort ruim een miljard gulden.
Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Telfort heeft wel degelijk interesse in Internet.
Samen met World Online (waarin behalve Audax en de Tros zowel NS Telecom als Telfort deelnemer zijn) en ITT Gouden Gids stond het bedrijf aan de wieg van OpenNet.
OpenNet beoogt een toegevoegde waarde te zijn aan het Nederlands deel van Internet (waar hebben we dat eerder gehoord) door vraag en aanbod bij elkaar te brengen. In het persbericht reikt OpenNet de hand naar banken, verzekeraars en bijvoorbeeld de handel.
OpenNet moet een plaats in de virtuele luwte zijn waar bedrijven (en consumenten) elkaar vinden om in alle rust informatie uit te wisselen of zaken te doen. OpenNet is volledig toegankelijk via Internet.
Vooralsnog is er maar een bedrijf over de streep getrokken sinds juli. De naam moet geheim blijven, maar het gaat om 'een audio zaak waarvan de eigenaar getrouwd is met een bekende zangeres'.
De initiatiefnemers spreken de verwachting uit dat de 'community' zal groeien naar een miljoen abonnee's.
Een abonnement kost vijf gulden per maand, waarvoor de klant een e-mailadres krijgt en een uurtje surfen op het Web. Daarmee is OpenNet deels acces-provider.

Een situatie die vergelijkbaar is met dat andere staaltje hoogmoed; het Net van de PTT.
In het persbericht waarin EnerTel de wereld deelgenoot maakte van de geboorte van Lokaal Centraal werd dan ook fijntjes gewezen op de verstrengeling van belangen bij de concurrent. Andere telecom-aanbieders ontplooien, volgens EnerTel in een reactie, activiteiten die concurrerend zijn met die van hun klanten. Bij Lokaal Centraal kan de Internet-provider ook in de toekomst onafhankelijk blijven opereren.
Bij PTT Telecom Internetdiensten bestrijden ze dat er sprake zou zijn van belangenverstrengeling. De dienst is naar eigen zeggen een aparte unit die zich alleen richt op de relatie met de providers. Internetdiensten exploiteert het netwerk en de provider gebruikt dit om zijn diensten aan te kunnen bieden. 'Een eenduidige klant-leverancierrelatie.'