Mobirise website building software

Tom Naegels

Het laatste gastcollege werd gegeven door Tom Naegels. De 41-jarige Vlaming is niet alleen schrijver, journalist en theatermaker, maar sinds 2011 ook ombudsman bij de Belgische kwaliteiskrant De Standaard. Hij behandelt dan ook regelmatig klachten van deontologische aard. In zijn gastcollege vertelde hij meer over zijn beroep. Verder disussiërde hij met het publiek over verschillende cases.

Tom Naegels vertelt over zijn functie als ombudsman. 

Taken als ombudsman

Volgens Tom Naegels zijn voor een ombudsman de volgende zaken van essentieel belang: 

-Transparantie. Tom Naegels moet open zijn naar de lezers van De Standaard. Hij moet dus elke klacht serieus nemen en onderzoeken.

-Verantwoording afleggen. Als ombudsman moet Naegels erop toezien dat de publicaties van De Standaard niet tegenstrijdig zijn met de deontologische regels. 

-Aanspreekpunt. Tom Naegels ziet zichzelf als een aanspreekpunt voor lezers die kritiek hebben op de berichtgeving van de krant. 

Cases

Bij de uitoefening van zijn beroep krijgt Tom Naegels regelmatig klachten van lezers binnen. Hij verdeelt die onder in drie categorieën: feitelijke fouten, deontologische kwesties en framing. Naegels bespreekt vervolgens de klachten met de journalist in kwestie en neemt terug contact op met de aanklager. Ook bespreekt hij één keer per week een klacht in zijn column in de krant De Standaard. Verder schrijft Naegels regelmatig blogs over binnengekomen klachten die op de website van De Standaard gepubliceerd worden. 

Feitelijke fouten

Het nieuws is gebaseerd op feiten. Feiten zijn dus van fundamenteel belang voor elke krant. De Standaard realiseert zich dan ook dat de gegeven informatie correct moeten zijn. Wanneer De Standaard onjuistheden heeft gepubliceerd, dan moet dat zo snel mogelijk, proportioneel en helder verbeterd worden. Indien dat niet gebeurt, dan kan dat het vertrouwen van de doelgroep aantasten. Als ombudsman ziet Tom Naegels erop toe dat de aanvullingen en correcties worden uitgevoerd.  

Onderverdeling feitelijke fouten

Hoe ernstiger de fout, hoe belangrijker de rol van ombudsman Tom Naegels wordt.

Ook de feitelijke fouten worden bij De Standaard onderverdeeld in verschillende categorieën. Kleine fouten zonder betekeniswijziging vallen onder categorie 1. Het gaat dan voornamelijk om tik- of spelfouten, of het verkeerd schrijven van iemands naam. Dergelijke fouten worden online stilzwijgend gecorrigeerd, zonder dat er een formele rechtzetting voor hoeft te worden geplaatst.

In categorie 2 bevinden zich ‘kleine fouten met een lichte betekeniswijziging’, zoals iemand de verkeerde leeftijd toedichten, of een vergissing maken tegen cijfers (op voorwaarde dat die niet de kern van het bericht uitmaken). Die fouten worden online gecorrigeerd, en zowel op papier als online ook kort rechtgezet.

De fouten uit categorieën 3 en 4 zijn ernstiger. Die beïnvloeden respectievelijk de inhoud van een passage uit een artikel, of het artikel in zijn geheel. In dat geval wordt er meer ruimte uitgetrokken voor de correctie of de ombudsman behandelt de kwestie in zijn rubriek.

Aidsvirus neemt trein in Congo

In 2014 publiceerde Hilde van den Eynde in De Standaard een artikel over de verspreiding van het Aidsvirus in Congo vanuit de plaats Kinshasa. Boven het artikel werd voor een pakkende titel gekozen met 'En toen nam het aidsvirus in Congo de trein'. Met die beeldspraak doelde De Standaard op de snelle verspreiding van het aidsvirus in Congo. Vanuit Kinshasa rijden echter nauwelijks tot geen treinen naar het binnenland van Congo. De Standaard ontving dan ook een klacht van een aandachtige lezer. Wat kan de krant in deze situatie het beste doen?

Outfit Abba

Het artikel over de extravagante outfits van Abba is een ander voorbeeld van een feitelijke onjuistheid. Het artikel dat in februari 2014 was gepubliceerd in De Standaard suggereert dat de band Abba met speciale outfits optrad vanwege het fiscale voordeel. De informatie was gebaseerd op het artikel van de Engelstalige krant The Guardian. Die bleek echter foutief te zijn geïnformeerd, waardoor De Standaard eveneens de lezers onjuist had ingelicht. 

Deontologische kwesties

De journalistiek heeft een ethische code, een deontologie. Daarin staat wat een journalist wel en niet mag. Mag hij undercover werken? Een bron betalen voor informatie? Mag de identiteit van een misdadiger onthuld worden? Alle richtlijnen zijn vastgelegd in de Code van de Raad voor de journalistiek. Misbruik van de regels kan gemeld worden bij de Raad. De Raad voor de journalistiek kan echter geen sancties geven. De redacties moeten dus zelf toezien op de naleving van de regels. Bij De Standaard doet ook ombudsman Tom Naegels dat. Hij behandelt niet alleen klachten van lezers, maar kan ook zelf optreden wanner er sprake is van inbreuk op de deontologische code. 

"De belangrijkste deontolische kwesties waarmee ik te maken krijg, hebben betrekking tot privacy"

- Tom Naegels

Te arm om brood te kopen?

In oktober 2013 verscheen in De Standaard een artikel over arme kinderen die een maaltijd van school kregen. Daarbij was een thematische foto (archieffoto hiernaast) gebruikt van kinderen die eten van school kregen, maar niet per definitie arm waren. Ze aten simpelweg op school. De foto hoorde dan ook bij een ander onderwerp. Moet De Standaard een dergelijke foto vervangen of mag de foto wel degelijk bij het artikel gebruikt worden?

Adres:
Meistraat 5
2000 Antwerpen
België

Contact:
Job de Feijter
jobdefeijter@hotmail.com
+3143450139

Andere journalistieke producten:

Deel deze longread!