PE1MWB projecten
 
      © PE1MWB Overname van artikelen alleen NA toestemming
  (meestal heb ik geen bezwaar voor HAM-radio doeleinden)

ACCU Afschakelaar

Zodra we buitenshuis in het veld gebruik maken van elektriciteit is een loodaccu vaak onze leverancier. Echter de afgifte is eindig en we zullen de aangesloten apparatuur op tijd moeten afschakelen.

Bij gebruik van apparatuur die wat langer wordt aangesloten zal een automaat voor de afschakeling zal moeten zorgen.

De voorgestelde Accu Afschakelaar is instelbaar tussen 10 en 13.6 volt. Zo kun je afschakelen op voltages waarbij de accu nog een zekere restcapaciteit heeft om bijvoorbeeld bij een autostartaccu nog de motor te kunnen laten starten.

Let op! Moderne auto's met intelligente dynamo's (zoals die met Euro 5 motoren) hebben een zeer varierende auccuspanning. Het gebruik van deze afschakelaar tijdens het rijden in dergelijke auto's zal resulteren in veelvuldig af en aan schakelen van een op de Accu-afschakelaar aangesloten apparaat.

D1 is een instelbare zenerdiode. Als de ingang van D1 hoger is dan de interne 2,5 V referentiespanning zal D1 meer in geleiding komen. De minimale spanning over D1 is 2 V en de minimale stroom die door D1 moet lopen is 0,4 mA en in off-state is de stroom zelfs enkele μA.
T1 is een P-hexfet met een Ron 0,02 ohm. Bij voldoende spanning tussen de gate en de source komt T1 in geleiding. Om de steilheid te vegroten is T2 toegevoegd.

Bij voldoende accuspanning zal de ingang van D1 hoger willen worden dan 2,5 V. D1 komt daardoor in geleiding en bij voldoende stroom zal ook T2 en T1 worden opengestuurd. R5 zorgt voor meekoppeling die het proces versnelt.
Als de accuspanning zakt tot een met P1 in te stellen spanning zal de stuurspanning voor D1 lager willen worden dan 2,5 V en de sturing wegnemen. T1 zal gaan sperren en het aangesloten apparaat afschakelen.

De led D2 geeft een mooie indicatie. Als het apparaat is afgeschakeld brandt het nog zwak. Is het ingeschakeld dan brandt het volledig. In het overgangsgebied zie je de intensiteit veranderen, dat vergemakkelijkt het afregelen.
Afregelen is hier eigenlijk ijken. Niet meer dan het noteren van de spanningen waarbij de het apparaat afschakelt. Sluit een 12 V autolamp aan op de uitgang en een variabele voeding op 14,5 V op de ingang. Verlaag steeds de voedingspanning en noteer de waarde bij een bepaalde stand van P1 waarbij het apparaat de lamp afschakelt.
Let op: Veel voedingen zijn niet zo stabiel. Dat houdt in dat de voedingspanning na dat de lamp is afgeschakeld weer wat hoger wordt. We noteren juist de spanning net voor de de lamp wordt afgeschakeld.

S1 is normaal niet nodig. Als de afvalspanning hoog is ingesteld zal de inschakelspanning boven de voedingspanning vallen. Met S1 kun je dan handmatig inschakelen. Dat is alleen nodig als je P1 eenmaal afgeregeld niet wil verdraaien (bijvoorbeeld tijdens het ijken).

 

De bouw. Voor de schakeling is een printje ontworpen. Maar wie de kunst verstaat kan dit vast ook op een expirimenteer print monteren. P1 is een potmeter met 6mm as. Daar op plaats je een mooie knop met pijl aanwijzing.

Voor T1 kun je ook een IRF4905 gebruiken. T1 geeft nauwelijks warmte af. Maar een koelvaantje of montage op de metalen kast zorgt voor voldoende koeling bij ongunstige omstandigheden.

D1 een TL431 vindt je vaak in een oude PC-voeding.


In de schakeling is geen zekering opgenomen. Als je de accuvoeding al betrekt via een zekering is dat ook niet nodig. Elke elke zekering en elke steker verlaagt enigszins de spanning, want de stromen zijn hoog. Dus in die zin moet je zuinig zijn. Sluit je het apparaat direct aan op de polen van een accu dan is een zekeringhouder opnemen in de voedingskabel wel aanbevolen. En gebruik ook goede stekers, bijvoorbeeld PP30.

73 Jeroen, PE1MWB


 

 

Uhh ja, heeft u alles eigenlijk wel gezien? Of wilt u toch nog even terug naar het begin?   Of toch nog even kijken naar de andere projecten?   Download artikel in pdf
Printlayout in 600 dpi
Componenten opstelling in 600 dpi
Schaalvoorbeeld in 600 dpi
 

© Overname van artikelen alleen NA toestemming (meestal heb ik geen bezwaar voor HAM-radio doeleinden)