Als kind had ik regelmatig migraine. Vooral als er spannende dingen stonden te gebeuren. Symptomen: eenzijdige stekende hoofdpijn, vooral op het linker oog, fototopie en veelvuldig braken. Na even slapen was het altijd over. Op een bepaald moment werd vastgesteld dat ik een oogprobleem had: een van de oogbollen was niet geheel rond. Ik kreeg een bril en het hielp. Toen ik 24 was heb ik de bril afgeschaft. Ik droeg hem bijna nooit en had ook geen migraine meer.

Op een bepaald moment (ik weet niet meer precies wanneer - waarschijnlijk was ik tegen de dertig- of net erna) is de migraine langzaam weer terug gekomen. Aanvankelijk had ik dat niet zo in de gaten. Het trad vooral op als ik teveel alcohol dronk (4 tot 5 glazen). Eerst dacht ik: wat raar dat ik daar een kater van krijg. Tot ik merkte: het is migraine. Met dezelfde verschijnselen. Op een uitzondering na: slapen hielp niet meer. De aanval duurde meestal 15 tot 20 uur.

De gevoeligheid nam steeds meer toe. Ik kon op een gegeven moment helemaal niet meer tegen alcohol, ik moest per se twee keer per dag koffie drinken, mocht niet teveel vocht verliezen bij het sporten (of genoeg bijtanken), ik kon niet meer tegen rook, chocola, en scherpe spijzen. Vermoeidheid had een slechte invloed, zeker als er daarna ontspanning kwam. Immigran (2 tabletten, mijn arts weigerde injecties voor te schrijven) hielp goed, als ik op tijd was. Ondanks alle maatregelen had ik toch nog één keer per maand een aanval.

Al lang had ik last van een kies. Ik kon niet goed tegen warm en koud en at aan de andere kant. Soms had ik stekende pijn, behalve als ik naar de tandarts ging. Deze kon zelfs op foto's niet constateren dat er iets ernstigs was en deed er dus niets aan. Tot ik in een weekeinde verging van de kiespijn. De weekeindtandarts begon een noodbehandeling, die mijn eigen tandarts wel af moest maken. Dat was in juni 1995. Ik was toen 47. In juli heb ik nog een keer een migraine-aanval gehad. Daarna nooit meer. Ik kan drinken en eten wat ik wil, ik kan sporten wat ik wil, de pijn komt niet meer terug. Zelfs de vrij frequente gewone hoofdpijn blijft maar weg. Ik snap er niets van. Maar geniet vreselijk.

De conclusie ligt voor de hand: een chronische tandwortelontseking, niet erg genoeg om ontdekt te kunnen worden, is de oorzaak van mijn migraine geweest.

Advies: laat uw gebit goed nakijken, ga bij jezelf na of je niet af en toe last hebt van een kies of tand en ga desnoods naar een andere tandarts als je eigen tandarts niet wil helpen.

Ik heb recent een tandarts gesproken over mijn verhaal. Zijn veronderstelling is dat ik niet een tandwortelontsteking heb gehad, maar een haarscheurtje in mijn kies, waardoor af en toe stoffen door'sijpelden'. Hij heeft vaker de ervaring dat, als dat de achterste of een-na-achterste kies in de bovenkaak is, mensen er hoofdpijn van kunnen krijgen. Dat het zo kan uitlopen op migraine was hem onbekend, maar het leek hem niet onmogelijk.
Gezien mijn kiespijnbeeld (een 'lichte chronische zeurpijn' die jaren duurde en waarbij ik af en toe stekende pijn had, zonder dat e.e.a verergerde en zonder dat er op foto's iets te zien was) en gezien het feit dat, zodra de tandarts begon te boren er een stuk van mijn kies afsprong, zal hij wel gelijk hebben dat er geen sprake was van een ontsteking, maar van een haarscheurtje.

Bovenstaand artikel is voor mij als tandarts zeer intrigerend. Om te beginnen is de eindconclusie niet zo eenvoudig als die lijkt. Natuurlijk kan een chronische ontsteking van grote invloed op de migraine zijn, maar het is van belang te kijken naar de mens als geheel. Hoewel details mij ontbreken (een goede anamnese is zeer belangrijk), zal ik proberen duidelijk te maken, dat er hier sprake is van een gestoord reactiepatroon op prikkels van buitenaf in relatie tot het gebit. Een van de theorieën met betrekking tot ziek worden is, dat er zich grootmoleculaire stoffen tussen de cellen bevinden, waardoor ons zenuwstelsel niet meer goed kan reageren op deze schadelijke prikkels. Het basissysteem volgens Pischinger verklaart vervolgens de inwerking van een ontsteking op dit ziek zijn. Ik citeer: "Een stoorveld remt de functie van alle organen en weefsels van het lichaam. Deze werking is aspecifiek en kan bij patiënten de meest verschillende symptomen veroorzaken. Het stoorveld is dan ook niet verantwoordelijk voor een bepaalde aandoening. Wel kan, afhankelijk van de locatie, een relatie met een bepaald orgaan worden aangetoond." Het is uit de acupunctuur bekend, dat bepaalde gebitselementen een relatie hebben met een bepaalde meridiaan, die op zijn beurt weer in verbinding staat met een orgaan. In dit geval weet ik niet welk gebitselement uiteindelijk de boosdoener was, maar het klachtenpatroon wijst op de regio van de hoektand (hoektand plus aangrenzende elementen). Dit element, ook wel oogtand genoemd, heeft nl. een relatie met de gal-meridiaan, die weer gekoppeld is aan de lever-meridiaan. Het verband; hoektand - oog - gal - lever - braken - migraine is dan ook snel gelegd. Maar het is niet zo dat het betreffende element de oorzaak is. In het verhaal is er sprake van intolerantie jegens rook, chocola, etc., die na verloop van tijd de kop opsteekt. Dit wijst op een gestoord reactiepatroon van het lichaam op deze prikkels. De problematiek is te ingewikkeld om het in een paar zinnen uit te leggen, maar het komt er in het kort op neer, dat het zenuwstelsel niet meer in staat is goed te reageren op invloeden van buitenaf. Er is een situatie ontstaan, waarbij door welke oorzaak dan ook de patiënt ziek is geworden en waarbij het betreffende gebitselement de ziekte onderhoudt. Na behandeling verdwijnt de storende factor en is het lichaam in staat zich te herstellen. Er blijft echter een bepaalde mate van instabiliteit en het is dan ook mogelijk dat er een terugval kan optreden. Dit is niet om u te ontmoedigen, maar om de nadruk te leggen op het feit, dat één ontsteking in de mond niet noodzakelijkerwijs de oorzaak van een ziekte is. Van belang is zeker het gebit goed te laten controleren. Bij twijfel eventueel een (tand)arts-acupuncturist te consulteren om, middels metingen, erachter te komen of de mond als stoorfactor kan worden gezien. Doe dit in overleg met uw tandarts, en bestempel hem of haar niet te snel als iemand die niet mee wil werken. Het is nl. diagnostisch zeer moeilijk een verband te leggen tussen gebit en het lichaam als geheel en een goede tandarts waagt zich niet aan 'experimenteren'.