Almogran, een van de jongsten onder de triptanen


Prof. dr. E.L.H. Spierings

Sinds afgelopen zomer zijn er twee triptanen toegevoegd aan het rijtje van vier bestaande: almotriptan (merknaam Almogran©) en eletriptan (Relpax©). Almotriptan is van oorsprong een Spaans product, ontwikkeld door het farmaceutische bedrijf Almirall Prodesfarma, gezeteld in Barcelona. In totaal zijn er nu zes triptanen beschikbaar zijn voor de aanvalsbehandeling van de migrainehoofdpijn (Zie Tabel). Dit artikel gaat over almotriptan waarover de auteur, in samenwerking met Pharmacia, de firma die het geneesmiddel in de Verenigde Staten uitgeeft, een vergelijkend onderzoek met sumatriptan (Imigran©) heeft gepubliceerd in het Amerikaanse tijdschrift, Archives of Neurology (2001; 58: 944-950).

Almotriptan is beschikbaar in tabletten van 12,5 mg. De tablet is vergelijkbaar met de sumatriptan-tablet van 50 mg. Zij vertegenwoordigen de optimale doseringen van de geneesmiddelen. Het advies is om met de optimale dosering te beginnen en deze na 2 uur te herhalen als de verlichting van de hoofdpijn niet volledig is. Moet de dosering vaak worden herhaald, dan kan de patiënt twee keer de optimale dosering tegelijk innemen bij het begin van de behandeling. Maar alleen als het geneesmiddel goed wordt verdragen, d.w.z. als er geen bijwerkingen zijn of als die minimaal zijn. De triptanen, zeker in tabletvorm, worden over het algemeen goed verdragen met weinig of geen bijwerking. De meest voorkomende bijwerkingen zijn een tintelend gevoel in de vingers en een strak gevoel in de keel. De laatste bijwerking wordt waarschijnlijk veroorzaakt door een overmatige aanspanning van de spieren ter plaatse. Deze bijwerking kan ook optreden in de nek of op de borst en aanleiding geven tot nek- of borstpijn. Met name met betrekking tot de laatste bijwerking lijkt almotriptan beter verdragen te worden dan sumatriptan (zie verder).

Wordt zelfs bij herhaling van de optimale dosering na 2 uur geen volledig verlichting van de hoofdpijn verkregen, dan kan de triptan worden gecombineerd met een ontstekingsremmende pijnstiller, zoals aspirine of een ander geneesmiddel uit deze groep. In de klinische onderzoekingen met de triptanen wordt vaak gewacht tot de hoofdpijn matig of ernstig van intensiteit is. In de praktijk is dit niet verstandig, omdat behandeling van milde hoofdpijn met een triptan in tabletvorm twee tot drie keer vaker volledige verlichting van de pijn geeft dan behandeling van ernstige hoofdpijn. Hoofdpijn van ernstige intensiteit kan het best behandeld worden met een triptan die vooral snel werkt: de sumatriptan injectie. Zijn de hoofdpijnen niet alleen ernstig van intensiteit op het moment van behandeling maar ook van lange duur, dat wil zeggen van enkele dagen, dan is er een aanwijzing voor gebruik van de voorloper van de tripanen, ergotamine. Dit geneesmiddel kan het best in zetpilvorm worden toegediend (Cafergot©), maar moet voorzichtig worden gedoseerd -en nooit in de hoeveelheid van een hele zetpil- in verband met misselijkheid en braken als bijwerkingen.

In het door mij gepubliceerde onderzoek is de 12,5 mg almotriptan-tablet vergeleken met de 50 mg sumatriptan-tablet. Het onderzoek is als volgt uitgevoerd: de patiënten kregen of almotriptan of sumatriptan en patiënt noch arts wist welk geneesmiddel het betrof. De patiënten, meer dan 1200 in totaal, hadden allemaal ervaring met het gebruik van triptanen voor de aanvalsbehandeling van migraine. Zij moesten echter wachten tot de hoofdpijn matig of ernstig van intensiteit was voordat zij met de behandeling konden beginnen. Zij mochten de dosering alleen herhalen bij terugkomen van de hoofdpijn binnen 24 uur van de behandeling. Het effect van de behandeling werd beoordeeld 2 uur na de aanvang daarvan als een verlichting van de (matige of ernstige) hoofdpijn tot mild of geen pijn. Dit was het geval bij 58 % van de patiënten die we behandelden met 12,5 mg almotriptan en 57 % van de patiënten die behandelden met 50 mg sumatriptan. Minder patiënten die we behandelden met almotriptan hadden bijwerkingen (9 %) dan die welke we behandelden met sumatriptan (16 %), met name minder borstpijn (0,3 % in vergelijking tot 2,2 %). Het effect van de behandeling op misselijkheid en braken was hetzelfde in de twee groepen, alsook het gebruik van pijnstillers van 2 tot 24 uur na de behandeling en het terugkomen van (matige of ernstige) hoofdpijn in dezelfde tijdsperiode.

Samenvatting:
Almotriptan is een gelijkwaardig product in vergelijking tot sumatriptan 100 mg, met in de 12,5 mg dosering het voordeel van minder bijwerkingen, met name borstpijn. Het laatste betekent echter niet dat het geneesmiddel veiliger is voor het hart. Alle triptanen zijn veilig voor het hart, zeker in tabletvorm en ook zeker in vergelijking tot ergotamine. Echter, net als ergotamine, het zijn geneesmiddelen die niet moeten worden gebruikt door patiënten met niet-afdoend behandelde hoge bloeddruk of met vaatlijden van het hart (angina of voorgeschiedenis van een hartinfarct).

Tabel. Triptanen beschikbaar voor de aanvalsbehandeling van migraine

ProductnaamMerknaamTabletsterkten
AlmotriptanAlmogran©12,5 mg
EletriptanRelpax©20 en 40 mg
NaratriptanNaramig©2,5 mg
RizatriptanMaxalt©5 en 10 mg
Sumatriptan*Imigran©50 en 100 mg
ZolmitriptanZomig©2,5 en 5 mg

*Ook beschikbaar als neusspray (20 mg), zetpil (25 mg) en injectie (6 mg)

Prof. dr. E.L.H. Spierings is verbonden aan de afdeling neurologie van het Brigham & Women's Hospital, Harvard Medical School, Boston, Massachusetts, V.S.

Uit het blad "Hoofdzaken" van de NVvMP

Terug naar Medisch

Terug naar de Migrainerubriek