Kolos van Rhodos

De kolos van Rhodos is een 32 meter hoog bronzen beeld van de zonnegod Helios, die later Apollo werd genoemd. Het beeld is gebouwd ter ere van de herdenking van de grote overwinning van Rhodos. In 226 v.Chr. vernietigd door een aardbeving, waarna het 900 jaar lang bleef liggen. Het is in 654 n. Chr. door het Arabische leger in kleine stukjes gehakt en als schroot verkocht.

Het beeld lag aan de ingang van de haven van het eiland Rhodos. Men heeft steeds gezegd dat het beeld precies aan het begin van de haven stond, echter opgravingen hebben aangetoond dat het beeld iets ten oosten van de huidige Mandraki haven moet hebben gestaan of zelfs nog iets meer landinwaarts.

Van alle zeven wereldwonderen uit de klassieke oudheid weten we misschien wel het minste over de Kolossus van Rhodos. Er zijn geen verslagen van ooggetuigen die ons kunnen vertellen hoe hij eruitzag toen hij nog overeind stond, en in tegenstelling tot veel andere klassieke beelden is hiervan geen kopie gemaakt. Zelfs over de standplaats bestaat twijfel.

Geschiedenis

Het was niet alleen een reusachtig beeld, maar vooral een symbool van eenheid voor het volk dat woonde op het prachtige eiland Rhodos. Griekenland werd in die tijd beheerst door een groot aantal steden dat ieder voor zich volledige autonomie had. Drie van deze steden op Rhodos: Ialysos, Kamiros en Lindos besloten zich te verenigen tot één groot gebied, dit gebeurde in 408 v.Chr. en het kreeg één hoofdstad. Commercieel gezien deed de stad het goed en had het sterke economische banden met Egypte.

In 305 v.Chr. belegerden de Antigonen van Macedonië het eiland in een poging de sterke banden tussen Rhodos en Egypte te breken. Ze konden de stad echter nooit innemen. In 304 werd de vrede gesloten en lieten de Antigonen een ware rijkdom aan militaire uitrusting achter, dat de bewoners van Rhodos prompt verkochten en zo de Kolossus financierden. De leiding van het project lag in handen van Chares, die waarschijnlijk een ontwerp heeft gemaakt van een figuur met een krans van vlammen rond het hoofd en losse krullen die eruitzagen alsof de wind ermee speelde.

De bouw

De Kolossus was zo groot dat het niet mogelijk was om de ledematen en de torso afzonderlijk te gieten en vervolgens aan elkaar te bevestigen. Philo schrijft dat Chares het beeld ter plekke goot, maar wel in delen. In 294 v. Chr. begon men met het gieten van de voeten, die op een wit marmeren voetstuk werden geplaatst. Het volgende deel, de onderbenen, werd boven op de voeten gegoten, waarbij wederom van te voren gemaakt gietvormen werden gebruikt. Zo ontstond de Kolossus, stukje voor stukje. Het was een hol beeld, dat van binnen werd versterkt door een ijzeren raamwerk met horizontale dwarsbalken en stenen gewichten.

Naarmate het werken aan de Kolossus op een steeds hoger niveau plaatsvond, werd de naast het beeld aangelegde aarden heuvel steeds meer verhoogd, zodat de kunstenaars een soort vlak hadden waarop ze het volgende deel konden vormen en gieten. De hoeveelheid brons die nodig was, zou het eiland van zijn gehele voorraad koper en tin hebben beroofd, maar gelukkig was Rhodos een belangrijk handelscentrum, zodat verdere voorraden per schip konden worden aangevoerd.

Het bouwen duurde 12 jaar en het beeld werd voltooid in 282 v.Chr. Helaas heeft de Kolossus maar kort overeind gestaan. In 226 v. Chr. viel de Kolossus als gevolg van een aardbeving om. Ondanks het feit dat de Egyptenaren aanboden om de gehele restauratiekosten te betalen, is het beeld nooit gerestaureerd vanwege het feit dat een daarvoor geraadpleegd orakel dit ten strengste afraadde. De overblijfselen bleven de nodige bezoekers aantrekken, totdat een Syrische koopman deze in de zevende eeuw na Chr. liet weghalen. Volgens een legende waren er 900 kamelen nodig om de bronzen restanten van het beeld te vervoeren.

Verbinding tussen continenten

Men heeft geloofd dat de Kolos van Rhodos de ingang tot de belangrijkste haven van Rhodos met zijn benen overspande en dat hij zodoende de Europese wereld met de Aziatische verbond. Daarom wordt soms naar het beeld gerefereerd als een symbool van de poort tussen de Westerse wereld en het Aziatisch continent. Zo ligt eveneens in de symboliek rond de Statue of Liberty de verbinding tussen de Europese en de Amerikaanse vrije wereld.

Symbool

Aan die vreedzame band tussen de werelddelen wordt door ons gedacht. Het beeld staat inderdaad symbool voor welvaart door licht te brengen en door vreedzame uitwisseling en handel, aan de poort van de open zee. Om die reden vinden wij het standbeeld vandaag nog een mooi beeld voor het recht van de internationale relaties tussen burgers van vreemde landen. Het hier gebruikte motief van de Kolos staat ook symbool voor de vreedzame contacten tussen de continenten, doordat de 18-Eeuwse prent van Georg Balthazar Probst zo fraai de scheepvaartactiviteit en dus de internationale handel uitbeeldt.