ELK RAS WELKOM
Op 18 mei 1940 daalde ook over
Zoutelande de nacht van vier en een half jaar Duitse bezetting. Op de morgen van
die dag reed de eerste Duitse soldaat op zijn motor het dorp binnen. Een tijd
van hoop en vrees volgde.
Toen na 6 weken ook het grote Frankrijk capituleerde, leek alle hoop, dat
Nazi-Duitsland nog eens verslagen zou worden, voorgoed verloren.
Met angstig hart werd ook met Engeland meegeleefd.
Dit alles nam niet weg, dat velen zich langzamerhand wisten "aan te
passen ".
Zo waren er ook uit Zoutelande, die in Vlissingen werk vonden bij het in orde
brengen van een vliegveld dat moest dienen voor de aanval op Engeland. Zelfs op
zondag werd er door "vrijwilligers" aan dit vliegveld gewerkt,
want dat gaf dubbel loon!
Anderen hadden geen bezwaar tegen een "zwart handeltje" met de
vijandelijke soldaten die in de duinen gelegerd waren. Er waren zelfs meisjes
die zich weldra lieten verleiden tot een zeer vertrouwelijke omgang met de
bezetters, dit gaf aan het einde van de oorlog aanleiding tot een soort
volksgericht.
Gelukkig waren er ook veel
Zoutelanders die niet aan "aanpassen"dachten.
Een van hen was Ds. W. Oosthoek, predikant van de Hervormde Gemeente, van
1933-1948
Dit
bleek o.a. in het 2e oorlogsjaar.
Was het Duitse juk de eerste tijd nog niet zo zwaar geweest, nu begon het echt
te knellen. Dit ondervonden in zeer ernstige mate onze Joodse landgenoten.
In augustus 1941 moesten op alle openbare gebouwen bordjes worden aangebracht
met daarop de volgende woorden:
"VOOR JODEN VERBODEN"
Dit moest gebeuren op de 2 cafés,
De Rode Leeuw en Duinzicht, welke ter weerzijden van de toenmalige Pastorie
stonden in de Langstraat.
Dit was voor predikant Oosthoek aanleiding om voor zijn raam ook een bordje te
plaatsen, maar met de woorden: "ELK RAS WELKOM".
Dit als openlijk protest en als een stuk verzet tegen iets onmenselijks en
barbaars. Het was meteen een aanklacht tegen de struisvogelpolitiek van zovelen
waardoor de Joden aan hun lot werden overgelaten.
De caféhouders hebben dit laatste blijkbaar begrepen, want hun bordje was
spoedig verdwenen.
Zes weken heeft het bordje bij Ds.
Oosthoek voor het raam van de pastorie gestaan. Toen kwam de Feldgendarmerie,
die hem gelastte het te verwijderen. Toen de dominee dit beslist weigerde, namen
"de heren" het zelf weg en verdwenen. Kort daarop moest
Ds. Oosthoek voor het Landesgericht in Den Haag verschijnen. Daar trachtte
hij uit te leggen waarom hij moest opkomen voor de Joden.
"Maar mijn opkomen tegen de gruwelijke Jodenvervolging is tevens bedoeld
voor het bestwil van Duitsland, want als het Duitse volk zo handelen blijft met
Joden, zal Gods vloek over Duitsland komen, zo erg dat het mijn hart nu reeds
pijn doet, als ik er aan denk. Als christen ben ik blij het U als
vertegenwoordiger van het Duitse volk te mogen zeggen, om U en Uw volk te
waarschuwen".
De Staatsanwalt noemde de predikant
een idioot, een krankzinnige. Hij eiste 3 maanden gevangenis straf. De rechter
veroordeelde hem tot die eis maar gaf meteen de stille wenk in hoger beroep te
gaan. De dominee deed dit, voor het Obergericht staande sprak de beschuldigde in
dezelfde geest als voor het Landesgericht.
"Als de Anwalt gelijk krijgt, dat deze geestdrijverij de kop moet worden
ingedrukt, dan wordt aan heel de kerk en heel de bijbel uit naam van het Duitse
Rijk de oorlog verklaard".
Na deze laatste zitting luidde de uitspraak: 3 maanden gevangenisstraf of een boet van f 180,- plus proceskosten.
( uit het boekje "Zoutelande door de
eeuwen heen" geschreven door N. Smeets )