Web TV

Internet via de achterdeur

door Peter Lievense

Internet is de elitaire pc links gepasseerd en komt nu bij honderdduizenden digibeten in Amerika via de televisie binnen. Na aanvankelijke aarzeling laat dat deel van het publiek dat niet meedeed met de digitale revolutie, zich overhalen en haalt een set top box voor het WebTV Network in huis. Het concept voor het kastje komt uit de studeerkamer van ex-Apple medewerker Steve Perlman, die met twee andere Apple-deserteurs aan de wieg stond van WebTV-Networks. Philips en Sony bouwen de doosjes in licentie.

Maar WebTV is meer dan alleen maar een kastje dat het World Wide Web op het televisiescherm tovert. De nadruk ligt op Networks. De baanbreker van Internet televisie treedt op als acces provider, contentaanbieder en netwerkbeheerder.

De abonnee van WebTV Networks, voor wie Internet veelal Terra Incognita is, maakt gebruik van de eigen browser van het bedrijf en begint de ontdekkingsreis altijd op de uitgebreide site van WebTV. Daar zapt hij met de afstandsbediening tussen de vijfhonderd geselecteerde websites, de lokale wetenswaardigheden in Around Town of de shops, sportmagazines en de entertainmentpagina's van Explore.

De tweede generatie set top boxen, die nu in de winkels ligt, maakt het mogelijk om Internet en de televisie naast elkaar op het scherm te zetten. Met de televisiebeelden kan een link worden meegestuurd, zodat de gebruiker direct verder kan spitten op relevante websites. Leuk voor de student die bij de beelden van de Marslander direct kan doorklikken naar de pagina's van NASA, zegt WebTV Networks in het persbericht. Leuk, denkt de automobielfabrikant, kan de potentiele klant gelijk van de reclame door zappen naar mijn website.

De Plus Receiver, zoals het nieuwe apparaat heet, bezit ook een harde schijf waar de gebruiker geen controle over heeft en die 's nachts door WebTV via een leeg tv-kanaal wordt opgeladen met nieuwe informatie. Software bedrijven werken aan speciale programma's die van de Internet- tv een soort kreupele pc maken.

En jawel, wat wordt het toch voorspelbaar, in april van dit jaar kwam Microsoft en nam het boeltje over voor 425 miljoen dollar.

Begin 1995 trokken drie oud-Apple medewerkers, onder leiding van Steve Perlman zich terug in een voormalige BMW-garage in Palo Alto, Silicon Valley. In alle rust ontwikkelden ze daar het concept voor Web TV. Een jaar later presenteerden zij de Web TV Internet Terminal. Een eenvoudig kastje, zo groot als een halve videorecorder. Het apparaat had twee ingangen, een voor het televisiesignaal en een voor de telefoonlijn, en een uitgang naar de televisie. Simpel gesteld is het een schakelkastje waarmee beurtelings een televisieprogramma en Internet op het televisiescherm worden gezet. De licentie voor het bouwen van de Web TV Internet Terminal werd verleend aan Sony en Philips. De eerste Terminals rolden in september vorig jaar van de lopende band bij Philips Consumers Electronic in Atlanta, Georgia. Inmiddels bouwen ook Mitsubishi en Hitachi set top boxen voor de Amerikaanse markt.

Maar Web TV is meer dan een eenvoudig schakelkastje. De consument die een zogenaamde set top box in huis haalt, neemt tegelijkertijd een abonnement op Web TV-Networks.

Het bedrijf treedt dus op als acces provider. Er van uit gaande dat de koper van het apparaat geen pc in huis heeft en waarschijnlijk dus ook geen ervaring met Internet, creëerden Perlman en consorten een miniatuur World Wide Web op de home site van Web TV Networks.

Around Town, een verzameling sites en services uit de regio van de abonnee en Explore, een 'multi-media magazine met de belangrijkste websites op het gebied van sport, nieuws, shopping en entertainment', bieden de klant de kans om meer dan vijfhonderd sites te bezoeken zonder dat hij daarvoor het vertrouwde reservaat van Web TV Networks hoeft te verlaten. Dankzij speciale boost- en compressietechnieken en een ingebouwd 33k6 modem is de download snelheid vele malen hoger dan normaal. Networks biedt ook fullmotion video en 'symfonisch geluid'.

Daarnaast heeft de abonnee toegang tot de Usenet-nieuwsgroepen en kan hij e-mail versturen.

Dat laatste gaat niet zo gemakkelijk zonder toetsenbord. Weliswaar is het mogelijk om een virtueel toetsenbord op het scherm te laten verschijnen, maar het een voor een aanklikken van de letters met de afstandsbediening is een heidens karwei. Daarom levert de producent een draadloos toetsenbord voor zeventig dollar extra. Een ander onmisbaar onderdeel is de adapter waarmee een printer op het kastje kan worden aangesloten.

De prijs van de set top box is inmiddels gezakt naar ongeveer tweehonderd dollar. Een volledig abonnement kost de klant een kleine twintig dollar per maand. Anders dan verwacht bleek dat Web TV ook aftrek vond bij mensen die al een Internet-abonnement hadden. Marktonderzoek leerde dat vader in zijn werkkamer op de pc surft en de rest van het gezin via de televisie online gaat. Om deze groep tegemoet te komen, biedt Web TV Networks nu ook de mogelijkheid van deel abonnement. Voor tien dollar heeft de familie dan toegang tot Networks, maar het signaal komt binnen via de eigen provider.

Na een aanvankelijk trage start neemt het aantal abonnees nu snel toe. Eind oktober stond de teller op honderd vijftig duizend.

Enkele maanden geleden kwam Web TV Networks met de Plus Receiver. Deze set top box is niet meer alleen schakelkastje, maar het apparaat integreert televisie en Internet. In het hart klopt een 167-mHz, 64 bits MIPS processor. De printeradapter is vervangen door een vaste poort, het ingebouwde modem haalt de 56k6 en de Electronic Program Guide maakt samenwerking mogelijk met die nieuwe Networks extra's TV Home en TV Listings waarmee de inhoud van favoriete tv-programma's vooraf kan worden bekeken en de aanvangstijden voor dagen kunnen worden vastgelegd. Philips manager Martin Stroomer is enthousiast. ,, Dit apparaat geeft veel meer mogelijkheden. Met Picture in Picture kun je televisiebeelden en Websites tegelijkertijd op het scherm zetten. Met Crossover Links is het mogelijk om , net als bijvoorbeeld met Teletekst, het televisiesignaal vergezeld te laten gaan van extra informatie. Zo kan er bijvoorbeeld een icoontje of een link op het televisiescherm verschijnen dat doorverwijst naar bijbehorende webpagina's. Die kunnen dan op het zelfde scherm worden opgeroepen.''

Web TV Networks wijst op de fantastische mogelijkheden. Snel achtergrond informatie opzoeken bij een televisieprogramma of direct reageren tijdens een uitzending via e-mail. Hoe-zit-het-nu-ook-al-weer met die hoofdrolspeler kan tijdens de vertoning van de soap worden opgezocht op de entertainment pagina's van Networks.

Maar het nuchtere verstand zegt toch vooral dat de links naar Webpagina's door de programmamakers worden uitgezocht wat objectief informatie vergaren en stuk moeilijker maakt. En dat de grootste winst van Crossover Links bij de adverteerders ligt.

De Plus Receiver heeft in tegenstelling tot zijn voorganger een 1,1 Gigabyte harde schijf aan boord. Volgens Stroomer is de hard disk vooral bedoelt als cache-geheugen. ,,De bandbreedte blijft achter bij de mogelijkheden van Web TV. Met de hard disk en de ingebouwde tuner is het mogelijk om de Networks website 's nacht op te laden via een leeg televisiekanaal. Wanneer de abonnee de volgende dag dan inschakelt, hoeft er niet meer gedownload te worden. De gebruiker hoeft daar niets voor te doen. Dat wordt allemaal gestuurd door de systeemoperator en de intelligentie in de doos.'' Anders uitgelegd, de gebruiker heeft een harde schijf in zijn apparaat, maar heeft geen mogelijkheid om zelf te bepalen wat daar op wordt weggeschreven. George Orwell had het niet beter kunnen verzinnen.

Inmiddels begeeft Web TV Networks zich met Sony op de Japanse markt. Ook Europa zal er aan moeten geloven. Nog voor de jaarwisseling begint een experiment in Engeland. Europa is een moeilijke mark volgens Stroomer. ,,Een doosje verzinnen is een ding, maar de exploitatie is een ander verhaal. Uit onderzoek blijkt dat de meeste interesse van de mensen naar lokale informatie uitgaat. Europa is in verhouding met de Verenigde Staten versnipperd in verschillende taalgebieden en culturen. Voor al die gebieden moet dan ook in de eigen taal een netwerk worden opgebouwd. Daarvoor moet onderhandeld worden met bijvoorbeeld uitgevers en amusements aanbieders. Dat kost tijd. Maar de bedoeling is om in '98 ook in de andere Europese landen te starten.''

In april van dit jaar spendeerde Microsoft 425 miljoen dollar om eigenaar te worden van Web TV Networks. Een teken dat Internet televisie de interesse heeft van de grote marktspelers. Analisten wijzen er op dat Microsoft gelooft dat de kabel de belangrijkste weg wordt om informatie in de huiskamers te brengen. MS investeerde eerder dit jaar een miljard dollar in de kabelactiviteiten van telecomgigant US West (mede-eigenaar van A2000) en kocht voor een miljard dollar aandelen in ComCast, een andere kabelexploitant.

Het percentage van de Amerikaanse huishoudens dat een pc is huis heeft blijft min of meer steken rond de veertig procent. Microsoft begrijpt dat de ontwikkeling van Internet televisie een manier is om ook bij de overige zestig procent binnen te komen. Maar Microsoft is niet de enige..

Naast MS werken opvallende combinaties in alle stilte aan de volgende generatie set top box. Intel, Oracle en Cisco opereren in een tijdelijk samenwerkingsverband, evenals Sun, IBM, Toshiba en Power TV onder de naam Scientific Atlanta.

De set top box van de nabije toekomst moet in staat zijn om online games te spelen, interactief boodschappen te doen en bijvoorbeeld video on demand te kunnen afhandelen.

Om dat mogelijk te maken moeten de prestaties en de opslagcapaciteit van de huidige pc tegen een veel lagere prijs in een klein kastje worden onder gebracht. Daarnaast moet er een volwaardig besturingsprogramma worden meegeleverd. De box van Web TV heeft nu alleen nog maar de eigen browser aan boord.

De verenigde Amerikaanse kabel exploitanten hebben hun onafhankelijke onderzoeksinstelling CableLabs opdracht gegeven om de concepten van de verschillende partijen te beoordelen. Tenslotte moet de toekomstige set top box met alle servers van de verschillende kabelmaatschappijen kunnen communiceren.

Microsoft dingt mee naar de gunsten van CableLab met de Web TV architectuur en Windows CE. De mogelijkheid om met die combinatie ook bestaande pc-software te kunnen draaien geeft het bedrijf voorlopig een voorsprong op de concurrenten.

Als het aan de producenten ligt (en daar ligt het nu eenmaal aan) biedt het kastje straks ook een heleboel pc-achtige programma's. Zo sloot Philips recent een contract met software ontwikkelaar Inergy Online, voor de levering van e-mailprogramma's en een web-editor waarmee de nieuwe Philips kastjes zullen worden uitgerust. Inergy ontwikkelt nu een tekstverwerker en een boekhoudprogramma. Op die manier druppelt de software toch binnen in huishoudens die tot dan toe niet in computer geïnteresseerd waren. Zo wordt de Internet televisie de tegen-wil-en-dank computer.

Microsoft zet alles op alles om Windows CE, de uitgeklede versie van Windows 95, als nieuwe standaard op alle set top boxen te krijgen, en meer dan dat. Volgens de Microsoft top zal de Internet televisie leiden tot acceptatie van de 'Web lifestyle'. Door invloed te kopen onder de kabelmaatschappijen kan het bedrijf zich niet alleen hard maken voor Windows CE en Web TV Networks, maar kan het ook MSNBC, MS Network en het toenemend aantal eigen websites voor Electronic Commerce als Expedia Travel, CarPoint en SideWalk, dat stadsplattegronden levert, prominent in alle huiskamers binnen brengen.

Mocht de kabel onverhoopt toch niet de data-transportader van de komende decennia worden, dan is Microsoft nog niet verslagen. Het bedrijf verwierf enkele maanden geleden een gezamenlijke licentie met DirecTV en Thomson voor het uitzenden van video, audio en data voor pc en televisie via de 'digital broadcast satelite'.