Aviation Safety Web Pages Webmaster: Harro Ranters http://www.inter.NL.net/users/H.Ranter
Bibliothecaris bouwt vliegrampenarchief
door Peter Lievense.
Tienduizenden doden zijn er onder zijn vingers doorgegaan, maar voor
Harro Ranter komen de drama's niet tot leven. Ranter is en blijft in de
eerste plaats bibliothecaris, of zoals hij zelf liever zegt: info specialist.
Die doden vielen te betreuren bij ongelukken in de burgerluchtvaart na
1970. Ranter bouwt op Internet aan een indrukwekkend, Engelstalig archief
waarin al die rampen zijn gecatalogiseerd. Een ‘never ending story'. Het was dan ook een boek dat hem mee zoog in dit oneindige verhaal.
Zijn interesse in de luchtvaart werd in het ouderlijk huis alleen gevoed
door de bekende bestsellers uit de serie ‘Het aanzicht van 19..' en daarin
worden nu eenmaal alleen de rampen uitgelicht. De eerste lijstjes met vliegrampen maakte hij op tienjarige leeftijd
in 1983. Hij deed zijn werk zo grondig dat de Telegraaf drie jaar later
meldde dat ‘..de jongen al anderhalf jaar niet buiten speelt.' Met de komst van de pc, en later Internet, brak een gouden tijd
aan voor verzamelaars en encyclopedisten. Weg is het stoffige plaatje van
de vlinderverzamelaar die de insecten met een speld in een album prikt
(over vliegrampen gesproken) en naam, vindplaats en fatale datum met een
kroontjespen op een kaartje schrijft. De kaartenbak werd een database, en de digitale snelweg nam de plaats
in van het jaarboek en de lokale krant. De Aviation Safety Web Pages worden dagelijks honderden keren geraadpleegd
en in het meer dan elfhonderd namen tellende abonneebestand van Ranters
rampenmelding-mailservices vinden we domeinnamen als Boeing.com en Delta-airlines.com.
Ranters homepage is dan ook het meest complete archief dat op het World
Wide Web te vinden is. Op de openingspagina staan de headlines van recente
ongevallen en verwikkelingen. Meestal wordt doorgelinkt naar berichtgeving
elders.
Onder de noemer ‘accident specials' is plaats voor complete dossiers
van spraakmakende rampen, zoals die met de jumbo-jet van Korean Airlines
die veertien jaar geleden door een Russische Mig werd neergehaald en natuurlijk
de mysterieuze ondergang van de TWA 8oo die vorig jaar kort na het vertrek
vanuit New York in zee stortte.
Deze ramp betekende de doorbraak van de site, volgens Ranter. ,,Een
half jaar eerder was ik begonnen met knutselpagina's waar vooral veel links
opstonden. Heel snel nadat die 747 in zee stortte zat ik op het Net en
haalde overal informatie vandaan. Ik plaatste berichten in de nieuwsgroepen
waarin ik melding maakte van die speciale sectie op mijn pagina's. Ik was
een van de eerste. Opeens ging het aantal bezoekers van een stuk of twee,
drie naar dertig per dag.'‘
Inmiddels is dat aantal opgelopen naar gemiddeld tweehonderd vijftig
per dag. Dat wil zeggen, als er geen grote ongevallen plaatsvinden. Recente
rampen als die van een Koreaanse Boeing op het eiland Guam brengen meer
dan zeshonderd virtuele ramptoeristen naar de site.
Het belangrijkste onderdeel is natuurlijk de ‘accident database' waarin
gezocht kan worden op bijvoorbeeld maatschappij, locatie of vluchtnummer.
Van elk ongeval vermeldt Ranter behalve de datum, de plaats en de vermoedelijke
oorzaak ook het registratienummer van het toestel, het bouwjaar en het
jaar van de eerste vlucht. ,,Luchtvaartliefhebbers kikken op dat soort
gegevens. Een van de eerste dingen die ik doe als er een kist is neergestort
is dan ook via het Net lokale bronnen naspeuren op die registratienummers.
Dan kan ik aan de hand van registers en productielijsten heel snel de geschiedenis
van dat toestel schrijven.'‘
Ondanks de onmisbare registratielijsten, boeken en jaaroverzichten is
Internet de belangrijkste informatiebron voor de avia-archivaris. ,,Gisteren
kwam er een Argentijns toestel naar beneden in Uruguay. Ik had gelijk drie
e-mail in mijn bus om me daar op te wijzen. Op het Web vond ik een lokale
Argentijnse krant waar ik de belangrijkste informatie uit kon halen. Daarnaast
pluis ik dan via het Net het persbureau Reuters uit. Enkele uren
later staat het op de site.'‘
E-mail zorgt voor meer opmerkelijke informatie. ,,Een tijdje
geleden was er een toestel in Columbia neergestort. Kort na het ongeluk
kreeg ik een mail van iemand uit Medellin die ter plaatse was geweest en
met de piloot had gesproken. Dat levert dan aardige achtergrond informatie
op.'‘
De liefhebber vindt nogal wat achtergrond informatie op de site. Behalve
ooggetuigenverslagen en verklaringen van bijvoorbeeld bemanningsleden die
zijn weggeschreven onder ‘stories', zijn van verschillende rampen zoals
die in de Bijlmer de gesprekken tussen de piloten en de vluchtleiding na
te lezen. Door deze uitgetikte opnames van de Cockpit Voice Recorders kan
de lezer het drama vaak tot op het moment van de crash nabeleven. Ranter
geeft toe dat het wel eens indruk maakt. ,,Vaak leest zo een verslag als
een boek. Van minuut tot minuut. Dan ga je je daar een voorstelling bij
maken. Het zijn soms van die knullige dingen die zich in de cockpit afspelen.
Maar echt geëmotioneerd raak ik er niet van. Het gaat me toch vooral
om de informatie.'‘
Die informatie moet wel in een uitnodigende lay-out verpakt worden om
de bezoeker over de streep te halen. De openingspagina is opgesierd met
echte hebbe-dingetjes voor de verzamelaars. Als de pagina geladen is, klinkt
de stem van de gezagvoerder van een Boeing 737 van British Airtours die
de vluchtleiding meldt de ‘take off' af te breken. Enkele ogenblikken
later zou het toestel, dat in Manchester was opgestegen op weg naar Korfoe,
weer naar beneden komen. Met 55 doden als gevolg.
Sensationeel is ook de video waarop te zien is hoe een Ethiopische
Boeing 767 voor de kust van Kenia in zee stort.
Sensationeel, jawel, maar is het niet ietwat onkies om een site
op te fleuren met bijvoorbeeld de stem van iemand die enkele ogenblikken
later het leven laat? Het zijn tenslotte geen plaatjes en geluiden uit
een ver verleden.
Ranter geeft toe dat hij er ook zo zijn bedenkingen bij heeft. ,,Ik
probeer de informatie centraal te stellen en een pakkende lay-out zorgt
voor een betere informatie-opname. Op sites in de VS vond ik voorbeelden
van presentatie en dan blijkt dat je zonder leed minder aandacht trekt.
Maar ik ben constant aan het stoeien met de vormgeving. Ik heb het recent
al afgezwakt en misschien haal ik die dingen er nog wel af.'‘
Ranter, die in het dagelijks leven ook als bibliothecaris werkzaam
is, wijst erop dat de foto's en filmpjes die op of via de site te vinden
zijn wel zinvol zijn. ,,Neem nu de ramp met het toestel van Garuda dat
enkele weken geleden in de rook op Sumatra neerstortte. Enkele ooggetuigen
meldden volgens de kranten dat het toestel al in de lucht zou zijn geëxploreerd.
De foto vertelt duidelijk een ander verhaal. Wanneer een vliegtuig in de
lucht ontploft, zijn de brokstukken over kilometers verspreid. Op het plaatje
is duidelijk een compact wrak zichtbaar, dus dat toestel kan nooit in de
lucht ontploft zijn.'‘
Vliegrampen zijn wel vaker in raadsels en onjuiste berichtgeving gesluierd.
Niet in de laatste plaats omdat de autoriteiten of de maatschappijen weinig
belang hebben bij het bekend maken van de werkelijke toedracht. Toch voelt
Ranter zelden de behoefte om verder te speuren. ,,Zo is voor mij de ramp
met het El-Al toestel in de Bijlmer een gesloten boek. Ik volg natuurlijk
wel de discussies die er gevoerd worden, maar ik beperk me in principe
tot de officiële lezing. Ik zet op het net wat ik tegen kom en laat
de interpretatie over aan de anderen.'‘
Zoals gezegd, Harro Ranter is in de eerste plaats info specialist.