Overheidsbug
 
 

Staatssecretaris Kohnstamm, die heeft aangegeven niet in een nieuw kabinet terug te keren omdat het politieke leven hem te zwaar valt, heeft een nieuwe proeve van onbekwaamheid afgeleverd. Als verantwoordelijke binnen de regering voor de aanpak van het 'Jaar 2000-probleem' kwam hij deze week met een inventarisatie waaruit blijkt dat niet 47.000 'objecten' met de millennium-bug te maken kunnen krijgen, zoals hij begin dit jaar gerapporteerde, maar 235.000.

Maar liefst 52.000 van deze gemankeerde systemen hebben vitale functies, ze bedienen de sluizen van de Oosterscheldedam of ze regelen bijvoorbeeld de hart-longmachines op de intensive-care. De ministeries van Defensie en Verkeer en Waterstaat zijn ondanks het oog van meester Kohnstamm nog niet eens gereed met hun inventarisatie en dat terwijl volgens het oorspronkelijk schema al op 1 april met het oplossen van het probleem had moeten worden begonnen. De staatssecretaris heeft de trein veel te laat op de rails gezet.

'Ich hab es nicht gewust' geldt hier niet. In november 1996 heeft bijvoorbeeld het verontruste AOV-kamerlid W. Verkerk na het lezen van Amerikaanse publicaties en eigen speurwerk bij Defensie kamervragen gesteld. De staatssecretaris wimpelde die af; het zou zo een vaart niet lopen en hij had de boel onder controle. De kosten voor de overheid zouden niet meer dan ergens tussen de 300 en 500 miljoen gulden bedragen. En wat weten die oudjes nu eigenlijk van computers nietwaar. (Ondertussen worden ze wel gemobiliseerd uit Vut en AOW om de oude mainframes te lijf te gaan)
 

Maar goed, inmiddels is Kohnstamm doordrongen van de ernst van het probleem dat de twee-cijferige datumcode die ooit uit bezuiniging werd ingevoerd, kan veroorzaken.
Dat de Russische kernraketten als ultiem oudejaarsvuurwerk de lucht in zullen gaan, zoals sommige vrolijken van geest vrezen, valt buiten de competentie van de staatssecretaris. Maar dat de schade voor Nederlands bedrijfsleven en overheid weleens een slordige veertig miljard kan bedragen, heeft hij begrepen.

Marktonderzoeksbureau Gartner wist te melden dat 32 procent van alle bedrijven zich niet bewust was van het naderende gevaar en dat acht procent van alle Europese bedrijven op een faillissement afstevent. De schade wereldwijd ligt volgens het bureau tussen de 600 en 1200 miljard gulden.
ING-Barrings becijferde dat twintig procent van de vaderlandse bedrijven na de beruchte jaarwisseling minstens twee maanden plat zullen liggen.
 

Kohnstamm riep het Millennium Platform in het leven en gaf het commando in handen van de heer Timmer die eerder met veel overtuiging Philips naar de rand van het faillissement dreef. De resultaten mogen er zijn. Het Platform is inmiddels met een 'millennium-proof'- sticker gekomen die leveranciers van Internet kunnen downloaden om op hun apparaten te plakken. Van enige controle is geen sprake. Krijgt de malafide ondernemer een mooie kans om zijn overjarige rommel aan te prijzen.

Een van de vitale processen is bijvoorbeeld de uitbetaling van uitkeringen. Wanneer de computer van de sociale dienst op 1 januari 2000 honderd jaar terug telt, zit de uitkeringsgerechtigde geheid maanden zonder geld. De gemeenten hebben te horen gekregen dat ze het maar zelf moeten oplossen. Wie het probleemoplossend vermogen van de gemiddelde gemeente-ambtenaar wel eens aan den lijve heeft ondervonden, kan zich daar waarschijnlijk geen voorstelling bij maken. 
 

Uitermate boeiend is de discussie over de aansprakelijkheid voor de geleden schade. Verzekeraars wringen zich al in allerlei bochten om onder aanstaande claims uit te komen. Premier Kok probeerde de gemoederen te sussen door te stellen dat het een technisch-, en geen juridisch probleem betreft. Waarschijnlijk vertrouwt hij op zoete lieve Gerritje.

Anderen hebben meer realiteitsbesef. De juridische poot onder het Platform kwam met de 'bewustzijnsdatum'. Na die datum wordt bijvoorbeeld een automatiseerder geacht van het probleem op de hoogte te zijn geweest. In geval van aanschaf van een apparaat na 1 januari 1995 ligt de verantwoordelijkheid bij de leverancier. 
Als we die bewustzijnsdatum nu eens naast het beleid van de staatssecretaris leggen, weten we in ieder geval waar we straks verhaal kunnen halen. 
 
 

ziet u geen menubalk links?

klik dan hier!