AnaalKlieren
De anaalklieren zijn twee kleine geurkliertjes die in de sluitspier van de
anus zitten. In de natuur wordt het anaalkliervocht gebruikt om het
territorium af te bakenen. Bij onze huishonden en katten is deze functie
grotendeels verloren gegaan. De kliertjes zijn er nog wel en kunnen voor
veel overlast zorgen door overvuld en ontstoken te raken.
Ze worden dan niet goed leeggedrukt door het ontbreken of het niet goed
functioneren van het spiertje rond de anaalzak.
Klachten
Bij overvulde of ontstoken anaalkliertjes gaat hond of kat in de omgeving
(rond de staart) zitten likken en bijten, soms tot bloedens toe. Deze
irritatie kan zich uitbreiden over het hele lichaam.
Ook zie je weleens sleetje rijden in een poging om van de irritatie en jeuk
af te komen. De hond - maar ook soms de kat - schuift hierbij met z’n
achterste over de grond, vaak met de achterpoten omhoog.
Een ander probleem is dat het zich soms ontwikkeld tot een anaalklierabces
(steenpuist). Hierbij is een ontsteking ontstaan in de anaalklier en is het
kliertje gevuld met pus. Dit baant zich vervolgens een weg naar buiten. Als
het abces nog niet is doorgebroken ziet u naast de anus een zeer pijnlijke
zwelling, is het wel doorgebroken dan ziet u naast de anus een klein gaatje
waar bloed en pus uitkomt.
Diagnose
Heeft uw hond of kat jeuk bij zijn staartwortel zich al of niet uitbreidend
over grote delen van zijn lijf, rijdt hij sleetje of ziet u een vreemde
zwelling bij zijn anus dan is de kans groot dat er iets mis is met z’n
anaalklieren en is een bezoek aan de dierenarts aan te raden.
De dierenarts zal eerst kijken of er misschien nog andere oorzaken zijn voor
de klachten (lintwormen, vlooien) en vervolgens de anaalklieren van de hond
of kat bevoelen.
Aangezien de kliertjes in de sluitspier zitten betekent dit dat hij de hond
rectaal zal moeten onderzoeken. Met een vinger in de anus wordt de
anaalklier opgezocht en indien nodig schoongemaakt/leeggedrukt.
Bij de kat wordt de anaalklier uitwendig leeggedrukt.
De behandeling is voor zowel de hond als de kat onaangenaam, maar alleen bij
een ontsteking echt pijnlijk. Het stinkt wel!
Behandeling
In de meeste gevallen is het voldoende dat uw dierenarts de
kliertjes leegdrukt, maar in enkele gevallen is verdere behandeling
noodzakelijk.
Wanneer de anaalklieren ontstoken zijn zal de dierenarts een medicijnenkuur
voorschrijven om de jeuk en irritatie de kop in te drukken.
Anaalklierabcessen worden geopend en uitgespoeld, dit is zo pijnlijk dat ze
een roesje krijgen. Ook hier wordt met medicijnen nabehandeld om de
ontsteking weg te krijgen en zal een kleine operatieve ingreep nodig zijn.
Bij sommige dieren helpt het leegdrukken van de kliertjes maar heel kort. Na
enkele weken zijn ze weer vol en beginnen de problemen opnieuw. In deze
gevallen is het verstandig om de klieren operatief weg te laten nemen.
Operatie
Zoals gezegd is het mogelijk om de klieren operatief te verwijderen. Uw
huisdier wordt verdoofd, de haren om de anus worden weggeschoren en de
anaalklieren leeggedrukt.
De kliertjes worden gevuld met een kunststof om ze tijdens de operatie
makkelijker terug te vinden.
Naast de anus wordt een klein sneetje gemaakt en de anaalklier wordt uit de
sluitspier gepeld en verwijderd. Vervolgens wordt de wond gehecht.De andere
klier wordt op dezelfde wijze behandeld.
De sluitspier mag niet worden beschadigd, omdat dit zou kunnen leiden tot
incontinentie - het niet meer op kunnen houden van ontlasting.
Dit zelfde risico bestaat bij een anaalklierabces. Het is belangrijk dat dit
door een snelle behandeling voorkomen wordt.
Samenvatting
Anaalklierproblemen komen vaak voor. Meestal is er sprake van jeuk
in de buurt van de staart door de overvulde anaalklier (1), die zich kan
uitbreiden over het hele lichaam.
De problemen zijn goed te behandelen, maar in hardnekkige gevallen kan een
operatie nodig zijn, zeker bij een anaalklierabces (2).
