Homepage
Inhoudsopgave
VPR-Index (home)
Inleiding
Inventarisatie
en analyse
Communicatiebeleid
Extern
Communicatieplan
Systematische
analyse algemene folder
Promotieplan
Mavo
Conclusie
Bibliografie
Bijlagen
Downloadable file
Word 97 (50 A4)
Download
complete rapport
hier
|
Systematische analyse algemene folder
4.1 - Inleiding
Het Maartenscollege omschrijft haar algemene folder
als een folder die bestemd is voor toekomstige leerlingen
en hun ouders. De folder heeft als doel het
Maartenscollege te presenteren, ofwel over het Maartens
te informeren. Het uiteindelijke doel van de folder moet
echter het werven van deze , alleen nog maar potentiële,
toekomstige leerlingen.zijn, omdat, zoals u als
opdrachtgever zelf heeft benadrukt, de situatie in
onderwijsland veranderd is. Om goed te kunnen werven moet
de folder aanspreken bij de belangrijkste doelgroep,
ofwel bij de leerlingen. Dit zijn immers degenen die
geworven moeten worden. Zij spelen -zoals bleek in de
Terreinverkenning PR uit 1994 en uit een door ons
uitgevoerd onderzoekje- uiteindelijk veelal zelf de
bepalende rol bij het kiezen van hun toekomstige
middelbare school. Natuurlijk hebben de ouders op zijn
minst invloed op de keuze van hun kinderen. Maar de
ouders zullen, wanneer meerdere scholen dezelfde, bij het
kind passende, opleidingsmogelijkheden bieden -wat door
het huidige, grote schoolaanbod geregeld voor zal komen-,
toch veelal geneigd zijn te kiezen voor de school die het
kind het meest aantrekt. Dit blijkt overigens ook weer
uit de Terreinverkenning PR, waarin staat dat 85% van de
ouders op de enquêtevraag 'Welke factoren zijn voor u
het meest belangrijk geweest bij de keuze voor deze
school?' het antwoord 'Het kind wilde zelf' gaf. De
folder moet dus vooral de leerlingen aanspreken. Om goed
te kunnen aanspreken moet de folder informatie bevatten
die de leerlingen belangrijk vinden. Die informatie moet
bovendien makkelijk uit de folder te halen zijn. De vraag
die centraal staat in deze analyse luidt dan ook:
Staat de informatie die de potentiële toekomstige
leerlingen van belang vinden op voorkeursplaatsen in de
folder?
Om tot een antwoord op deze vraag te komen zijn vier
tekstbronnen en een onderzoekje gebruikt. Deze zullen in
paragraaf 4.2 besproken worden. In paragraaf 4.3 worden
de resultaten van de analyse en de hieruit te trekken
concusies besproken Tenslotte volgt in paragraaf 4.4 een
stramien voor de herschrijving van de algemene folder.
Als voorbeeld is hierin één herschreven alinea
opgenomen.
4.2 - De algemene folder en leesprocessen
In deze paragraaf zal de theorie besproken worden die
nodig is om de onderzoeksvraag te kunnen beantwoorden. In
paragraaf 4.2.1 wordt besproken waarom de algemene folder
wervend moet zijn. In paragraaf 4.2.2 wordt
uitgelegd wat leestaken zijn. Paragraaf 4.2.3 geeft weer
hoe een representatie van relevante informatie kan worden
opgebouwd.
4.2.1 Werven
In de inleiding is al aangegeven waarom het
Maartenscollege tegenwoordig haar leerlingen moet werven.
De school heeft echter meerdere mogelijkheden dan alleen
via de algemene folder om potentiële toekomstige
leerlingen te werven. Deze leerlingen krijgen immers ook
informatie over het Maartens op de Open Dagen Toch moet
het Maartens vooral werven via haar folder.De algemene
folder is namelijkl één van de eerste informatiebronnen
die de leerlingen onder ogen krijgen, evenals folders van
andere scholen. Open Dagen volgen pas later, ze worden
immers in de algemene folder aangekondigd. Pauline
Nieuwenhuizen schrijft in haar scriptie dat het tijdstip
waarop informatie een persoon bereikt van belang kan
zijn. Iemand kan minder ontvankelijk voor bepaalde
informatie worden, omdat hij/zij op grond van andere
informatie al in een bepaalde richting is gaan denken
(1993, p.7). Voor het Maartens betekent dit, dat de
school er voor moet zorgen dat de potentiële toekomstige
leerlingen door de algemene folder al aan het Maartens
als leuke/geschikte school gaan denken. Gebeurt dit niet,
dan kunnen de leerlingen zich aangetrokken gaan voelen
tot scholen die dit met hun folder wel voor elkaar
krijgen. De leerlingen worden dan door de informatie uit
een andere algemene folder al in de richting van een
andere school gestuurd, en zijn dan minder of niet meer
ontvankelijk voor de informatie die het Maartens nog op
de Open Dagen heeft te bieden. En dan komt van verdere
werving ook niets. Werven betekent aantrekken; hoe de
potentiële toekomstige leerlingen door de algemene
folder aangetrokken kunnen worden, staat in de volgende
paragrafen.
4.2.2 Leestaken
De potentiële toekomstige leerlingen zullen de
algemene.folder als het goed is lezen. Echter, niet in
zijn geheel, want bij het lezen van teksten staat niet de
gehele tekst centraal, maar datgene wat daaruit van
belang is voor het verwerkingsdoel waarvoor de tekst
gelezen wordt, bijvoorbeeld het kiezen voor een bepaalde
school (Pander Maat, 1990, p.161). De lezer tracht de
voor zijn doel belangrijke informatie te registreren,
omdat teksten vaak te omvangrijk om volledige registratie
binnen een redelijke tijd mogelijk te maken. (Van Dam en
Brinkerink-Carlier, 1987, p.72). De lezer registreert
deze informatie (in de vorm van tekstelementen) in
zijn/haar hersenen, en verbindt die met de voorkennis die
hij/zij al in zijn hoofd heeft. De informatie en de
voorkennis vormen samen de representatie van de gelezen
tekst. Deze representatie is noodzakelijk voor het kunnen
uitvoeren van het doel/de doelhandeling waarvoor de tekst
gelezen werd (Pander Maat, 1990, p.163).
Hieruit kan geconcludeerd worden dat de doelhandeling
waarvoor de tekst gelezen wordt bepaalt welke
representatie de lezer moet opbouwen en daardoor welke
tekstelementen relevant zijn (Pander Maat, 1990, p.165).
De doelhandeling van de potentiële toekomstige
leerlingen bepaalt dus ook welke representatie zij op
moeten bouwen en daardoor welke tekstelementen uit de
algemene folder voor deze lezers relevant zijn. Er zijn
verschillende typen doelhandelingen (1990, pp.167-168).
Eén ervan is de doelhandeling van de potentiële
toekomstige leerlingen, namelijk beoordelen. De
potentiële toekomstige leerlingen moeten namelijk
beoordelen of het Maartenscollege een geschikte/leuke
school voor hen is. Alvorens zij dit kunnen doen moeten
ze echter eerst nog een andere, voorbereidende
doelhandeling uitvoeren, namelijk kennisverwerven van de
informatie die zij van belang vinden als het gaat om het
wel of niet kiezen voor een bepaalde middelbare school.
Pas daarna kunnen ze beoordelen of het Maartenscollege al
dan niet een geschikte school voor hen is.
De potentiële toekomstige leerlingen moeten dus een
representatie opbouwen van de voor hen relevante
informatie als het gaat om het wel of niet kiezen voor
een bepaalde middelbare school. Uit een klein onderzoekje
(zie bijlage 4) dat wij, om recentere informatie te
krijgen dan aanwezig in de Terreinverkenning PR uit 1994,
hebben uitgevoerd onder leerlingen van groep 8 van de St.
Michaëlschool te Groningen, blijkt dat de leerlingen bij
het kiezen van hun toekomstige middelbare school (21 van
de 22 aanwezige leerlingen koos -naar eigen zeggen-
zelf!) vooral hebben gekozen vanwege de mening van
vriendjes of familie over de desbetreffende school, de
bijzondere activiteiten die op de gekozen school
georganiseerd worden, inclusief schoolreizen, de leuke
leerkrachten op de gekozen school en de klasgenootjes of
vriendjes die naar dezelfde school gaan. Ook werden het
door de school aanbieden van creatieve vakken, het op de
school aanwezig zijn van (moderne) computers en het
dichtbij huis zijn van de school veel als redenen
aangevoerd. Deze informatie vinden de leerlingen dus
relevant als het gaat om het wel of niet kiezen voor een
bepaalde middelbare school. Van deze informatie moeten de
leerlingen dus een representatie kunnen maken. De mening
van vriendjes of familie, de schoolkeuze van
klasgenootjes of vriendjes en de ‘leukheid’ van
leerkrachten zijn in een folder -althans in lopende
tekst- niet weer te geven. Deze informatie maakt wellicht
onderdeel uit van de voorkennis van de leerlingen, maar
moet hen anders op een andere manier ter ore komen. De
andere genoemde punten lenen zich hiertoe echter heel
goed (het wel/niet dichtbij huis zijn kan uit de ligging
van de school worden afgeleid).
4.2.3 Representatie relevante informatie
Of een representatie makkelijk te maken is, hangt af
van de mate waarin de schrijver zijn tekst heeft
afgestemd op de doelhandeling van de lezer (Pander Maat,
1990, p.165). Voor de algemene folder, die natuurlijk in
het belang van het MC zoveel mogelijk op de doelhandeling
van de leerlingen afgestemd moet zijn, betekent dit dat
de voor de potentiële toekomstige leerlingen belangrijke
informatie in de folder moet staan, en tevens makkelijk
te vinden moet zijn.
Doordat de algemene folder ook voor de ouders van de
potentiële toekomstige leerlingen is geschreven, die een
andere doelhandeling hebben, wordt deze echter voor
meerdere doelhandelingen gebruikt. Daardoor is het niet
zeker of de tekst is afgestemd op één der
doelhandelingen (Pander Maat, 1990, p.166). Om relevante
informatie makkelijk uit een tekst te halen, moet deze
informatie namelijk op plaatsen staan waar gewoonlijk de
belangrijkste informatie staat, ofwel op
voorkeursplaatsen (Steehouder e.a., 1992, p.168).
Voorkeursplaatsen zijn het begin van een tekst of juist
het eind. Soms blijkt het dat een tekst begint met een
soort aanloop/inleiding. Dit is een tekstgedeelte waarin
alleen heel algemene informatie gegeven wordt over het
onderwerp van de tekst die nog niet verder wordt
uitgewerkt. In zo'n geval fungeert het tweede onderdeel
van de tekst vaak als voorkeursplaats (Steehou-der e.a.,
1992, p.168).
In het geval van de folder is het begin van de tekst de
eerste paragraaf, het tweede deel de tweede paragraaf en
het eind van de tekst de laatste paragraaf. Het is
mogelijk dat de informatie die de ouders belangrijk
vinden op deze voorkeursplaatsen staat. Als dit het geval
is, kan de voor de potentiële toekomstige leerlingen
belangrijke informatie hier niet meer staan. Kortom, de
algemene folder kan niet op de doelhandelingen van beide
doelgroepen zijn afgestemd. De vraag is nu of de folder
op zijn minst is afgestemd op de doelhandeling van de
belangrijkste doelgroep, de potentiële toekomstige
leerlingen. De voor hen belangrijke informatie moet in de
tekst en in de eerste, de tweede of laatste paragraaf
staan.
Bovenstaande theorie is uitgewerkt in een anlysemodel.
Hierdoor werd een analyse van de algemene folder
mogelijk. Deze analyse leidde tot het antwoord op de aan
het begin van deze paragraaf genoemde onderzoeksvraag.
Deze vraag kan worden opgeddeld in twee deelvragen:
* Staat de informatie die de potentiële toekomstige
leerlingen van belang vinden in de folder?
* Staat deze informatie, voor zover aanwezig, op
voorkeursplaatsen?
Het analysemodel en de analyse staan uitgebreid in
bijlage 6 en 7. Hier zullen wij ons beperken tot de
conclusies.
Uit onze analyse blijkt dat de voor de potentiële
toekomstige leerlingen belangrijke informatie niet op
voorkeursplaatsen staat. Het antwoord op de
onderzoeksvraag van dit artikel, Staat de informatie die
de potentiële toekomstige leerlingen van belang vinden
op voorkeursplaatsen in de folder?, luidt dan ook
simpelweg 'nee'. De enige belangrijke informatie die op
een voorkeusplaats staat, is de ligging van de school
(door meerekening van visuele aspecten). Op welke van de
vier vestigingen de potentiële toekomstige leerlingen
terecht komen, staat echter niet op een voorkeursplaats.
In de folder staat evenmin genoemd waar ze na twee
jaar terecht komen: op de unilocatie/campus aan de
Hemmen-laan. Dit is voor de potentiële toekomstige
leerlingen van komend jaar (1998-'99) echter belangrijke
informatie: komen ze dan dichter of verder van huis
terecht?
Over de aanwezigheid van computers- wordt in de folder
niet gesproken en andere belangrijke informatie staat
niet op voorkeursplaatsen. Hieruit kan worden
geconcludeerd dat de folder niet is afgestemd op
doelhandeling van de potentiële toekomstige leerlingen,
wat inhoudt dat de deze lezers niet goed geholpen worden
bij het verkrijgen van de voor hen belangrijke
informatie. Dit komt de beide doelstellingen van de
algemene folder, namelijk het informeren over het MC en
het werven van leerlingen, zoals blijkt uit paragraaf
4.2, niet ten goede.
Deze conclusies betekenen dat er het één en ander moet
veranderen aan de algemene folder. In de volgende
paragraaf zullen dan ook enkele aanbevelingen voor de
herziening van de folder gegeven worden. Hierbij zal ook
op aspecten ingegaan worden die niet rechtstreeks, maar
wel indirect uit analyse volgen.
Stramien voor herziening
Uit de conclusies in de vorige paragraaf volgt dat er het
één en ander gewijzigd moet worden aan de algemene
folder van het MC. Het eerste dat moet gebeuren, is het
opsplitsen van deze ene algemene folder in twee aparte
folders voor potentiële toekomstige leerlingen en
ouders. De extra kosten hiervoor kunnen worden gedekt
door het overige aantal folders in te perken, zoals
voorgesteld in het communicatieplan. Indien het
desondanks niet mogelijk is twee algemene folders te
publiceren, moet de folder op zijn minst worden
opgesplitst in twee gedeeltes. Wij gaan hier echter uit
van het opsplitsen in twee folders en wij zullen, naar
aanleiding van de analyse, aangegeven hoe de folder voor
de potentiële toekomstige leerlingen er uit zou moeten
zien. Achtereenvolgens moet het volgende gebeuren:
1. De foto's van de vestigingen kunnen op de omslag
blijven staan. Hieraan moet echter nog een schets van de
unilocatie/campus worden toegevoegd.
2. De opmerking in het zwarte kader boven de eerste
paragraaf moet weg. In de eerste plaats blijkt het korte
en flitsende wel uit de folder en in de tweede plaats
zijn lappen tekst inderdaad niet aantrekkelijk
3. De inleidende eerste paragraaf ('Het Maartenscollege')
moet gevolgd worden door een paragraaf over de
bijzonderheden van de school: de bijzondere actviteiten,
de creatieve vakken, de computers en de mogelijkheid van
'fast lane english'. Zo komt het grootste deel van de
voor de potentiële toekomstige leerlingen belangrijke op
een voorkeursplaats te staan.
4. In de laatste paragraaf moet een korte omschrijving
komen van waar de vier vestigin-gen van de school precies
zitten, en van welke brugklasleerlingen naar welke
onderbouwvestiging gaan. Verder moet er een kort stukje
in komen over het waar en hoe van de
campus/unilocatie.
5. In de analyse was de mening van vriendjes en
familie niet opgenomen, omdat deze niet in de algemene
folder weer te geven is. Het is echter wel mogelijk om
huidige brugklas-sers hun mening te laten geven in de
vorm van citaten onder de foto's die al in de folder
staan. Deze brugklassers staan namelijk dichtbij de
potentiële toekomstige leerlingen en zijn voor sommigen
van hen ex-schoolge-nootjes. De mening van deze
brugklassers kan voor hen dan ook eveneens belangrijke
informatie zijn. Die wordt door dit voorstel dan alsnog
in de folder opgenomen.
6. Op dezelfde manier als bij 5), dus door middel van
citaten onder foto's, kan iets gedaan worden met de
informatie 'leukheid van leerkrachten'.
7. De informatie uit de paragrafen 'Ons onderwijs'
(exclusief de inmiddels in de tweede paragraaf opgenomen
informatie), 'Betrokkenheid' (exclusief de informatie
over de leerlingenraad en de medezeggenschapsraad),
'Financiën', 'Aanmelding en inschrijving' (exclusief de
informatie over de Open Dagen) en uit de opsommingen 'In
afzonderlijke folders' (exclusief de informatie over de
Mavo-, Havo-, en Vwo-folders en over de 'tweetalig
onderwijs'-folder) en 'Vestigingen / postadres /
schoolleiding' kan weg. Al deze informatie is voor de
potentiële toekomstige leerlingen niet
interessant.
8. Tenslotte moet de overgebleven informatie op een
zodanige manier beschreven worden dat potentiële
toekomstige leerlingen rechtstreeks aangesproken
worden.
Hieronder volgt als voorbeeld de eerste alinea
van de tweede paragraaf, zoals deze er in de nieuwe
folder uit zou moeten komen te zien.
(Hier voor komen op de binnenkant van de omslag de foto's
van de vier huidige vestigingen en de campus/unilocatie
en op de eerste pagina de paragraaf 'Het MC')
Leuk op school?
Ja zeker. Het Maartenscollege organiseert samen met de
leerlingen veel activiteiten naast de lessen:
• het leerlingentheater; voor onderbouwleerlingen,
dus eventueel komend jaar ook
voor jou, is er
bovendien het jaarlijkse kersttoneel.
• de kerstmarkt.
• het songfestival; je kan hier ieder jaar optreden,
in de Oosterpoort!
• Maartens Klassiek.
• schoolfeesten.
• het maken van de schoolkrant.
• de schoolreizen; je gaat gelijk al op
kennismakingskamp als je op school komt en
later kan je nog op
ski-reis, naar Rome, Florence, Praag of Taizé!
• dagen waarop je kennis kunt maken met het werk van
organisaties als Greenpeace
en Amnesty
International.
|
|