Het lezen van TAB

TAB of tablature is een methode om muziek voor gitaar of basgitaar te noteren. In plaats van notenschrift worden er standaard ASCII tekens gebruikt waardoor deze vorm van notatie gemakkelijk in een tekstverwerker is in te voeren en te publiceren op bijv. Het Internet. In tijdschriften en boeken word TAB vaak gecombineerd met notenschrift.

TAB vertelt je welke noot je op welke snaar en op welke fret moet spelen.

TAB vertelt je waar je hammer-ons, pull-offs, bends, slides, harmonics en vibrato moet gebruiken.

TAB vertelt je in welke (gitaar) stemming het stuk staat. Indien er geen stemming bij staat word van de standaard (E A D G B E) uitgegaan. Ook vertelt TAB je of en op welke plaats je een capo moet gebruiken.

TAB geeft je een indicatie van het ritme. - nl. het vertelt je of je een noot lang of kort moet spelen. TAB vertelt je echter NIET de exacte lengte van de noot.


TAB vertelt je niet de exacte lengte van de noot zodat je, in de meeste gevallen, het nummer zult moeten beluisteren om het juist te kunnen spelen. In tijdschriften en boeken word dit vaak opgelost door TAB te combineren met standaard notenschrift.

TAB vertelt je niet welke vingers je moet gebruiken om een bepaalde noot te zetten.

TAB vertelt je (meestal) niets over de aanslag. Je zult dus zelf moeten uitproberen wanneer je het beste in een opwaartse of neergaande richting kunt aanslaan.


TAB is gemakkelijk te lezen en met enige oefening ook makkelijk te schrijven.

TAB bestaat uit een rij van 6 lijnen die corresponderen met de snaren van je gitaar. De bovenste lijn stelt de hoogst klinkende en de onderste lijn de laagst klinkende snaar op je gitaar voor. Hieronder zie je een voorbeeld van een blank stuk TAB met aan de linkerzijde de stemming van elke snaar (indien deze niet aanwezig is word van de standaard stemming uitgegaan).
E----------------------------------------------------------------
B----------------------------------------------------------------
G----------------------------------------------------------------
D----------------------------------------------------------------
A----------------------------------------------------------------
E----------------------------------------------------------------

Op de lijnen word met nummers aangegeven op welke fret je de snaar moet indrukken. Als er een '0' staat betekent dit dat je deze snaar open moet spelen. Net als bij standaard notenschrift lees je Tab van links naar rechts en speel je de noten in de volgorde waarin je ze tegenkomt. Hieronder vind je een voorbeeld waarin het volgende word beschreven. Speel de noten (E F F# G G# A) op de lage E-snaar door te beginnen met de open snaar en vervolgens telkens een fret op te schuiven.
E----------------------------------------------------------------
B----------------------------------------------------------------
G----------------------------------------------------------------
D----------------------------------------------------------------
A----------------------------------------------------------------
E---0--1--2--3--4--5---------------------------------------------

Als je meerdere noten tegelijk moet spelen, bijvoorbeeld bij een akkoord, worden deze boven elkaar gezet.
In het volgende voorbeeld word een F akkoord beschreven
E----1------------------------------------------------------------
B----1------------------------------------------------------------
G----2------------------------------------------------------------
D----3------------------------------------------------------------
A----3------------------------------------------------------------
E----1------------------------------------------------------------
In het bovenstaande voorbeeld dienen alle noten van het akkoord tegelijk gespeeld te worden.

Je kunt hetzelfde akkoord echter ook in op deze manier tegenkomen.
E--------1--------------------------------------------------------
B-------1---------------------------------------------------------
G------2----------------------------------------------------------
D-----3-----------------------------------------------------------
A----3------------------------------------------------------------
E---1-------------------------------------------------------------
Dit betekent dat je het akkoord van boven naar beneden aan moet slaan met een kleine vertraging tussen elke noot (alsof je het akkoord vertraagd aanslaat).

Hieronder volgt een voorbeeld van wederom hetzelfde akkoord alleen nu is de ruimte tussen de noten groter. In dit geval is het vaak beter om de noten los aan te slaan i.p.v. met een slag.
E------------------1----------------------------------------------
B---------------1-----1-------------------------------------------
G------------2-----------2----------------------------------------
D---------3-----------------3-------------------------------------
A------3-----------------------3----------------------------------
E---1-----------------------------1-------------------------------

Nu zul je je afvragen hoe snel of hoe langzaam je de noten aan moet slaan en of dat ze allemaal dezelfde lengte hebben.

Dit is waar TAB verschilt van standaard notenschrift. TAB vertelt je, bijna, niets over de lengte van een noot. Je zult dus naar het nummer moeten luisteren om erachter te komen hoe lang je de noten moet spelen. In tijdschriften en boeken word TAB vaak gecombineerd met standaard notenschrift om aan te geven hoe lang een noot gespeeld moet worden.

TAB geeft je echter wel een indicatie van timing. In het vorige voorbeeld is de afstand tussen alle noten gelijk, dus is het redelijk om aan te nemen dat het allemaal noten met gelijke lengtes zijn (bijvoorbeeld allemaal achtste of kwart noten). Dit is echter sterk afhankelijk van diegene die de TAB heeft uitgeschreven.

Normaal gesproken zou TAB je een indicatie moeten geven van welke noten kort fo lang gespeeld moeten worden. Je kunt hier echter niet uit opmaken of je bijvoorbeeld een triool moet spelen. Nogmaals, dit is allemaal sterk afhankelijk van de persoon die de TAB heeft uitgeschreven.

Als voorbeeld volgt hieronder de intro van 'Nobody's Wife' van de zangeres Anouk. Je kunt duidelijk zien dat de ruimte tussen de noten de verschillende lengtes van de noten voorstelt
E----------0-----------------------------------------------------
B------0-------0-------3---------------0---1---0-----------------
G--------------------------0---------------------------0---2---0-
D----2---------------2---------0-----2---------------0-------0---
A----------------3---------------0-------------------------------
E0-----------------------------------------------3-------2-------
Het mag duidelijk zijn dat het gemakkelijker is om een nummer van TAB te spelen als je het nummer al kent, omdat je dan al enigszins bekent bent met gevoel en de lengtes van de noten.


Tot nu toe hebben we gekeken naar welke noot je op welke snaar en op welke fret moet spelen. TAB kan echter nog veel meer belangrijke informatie over een nummer vertellen. Bijvoorbeeld hoe en wanneer je hammer-ons, pull offs, slides, bends, vibrato, enz. moet spelen.

Het is gebruikelijk om extra letters of symbolen tussen de noten te schrijven. Hier volgen een aantal van de meest gebruikte letters en symbolen.

h - hammer on p - pull off b - snaar omhoog afbuigen (bend) r - afgebogen snaar terug laten zakken (release bend) / - slide up \ - slide down v - vibrato (soms ook wel als ~ geschreven) t - rechterhand tap x - Speel noot zwaar gedempt

Het laatste symbool, de X, word gebruikt om een percussief, gedempt geluid te krijgen. Dit wordt verkregen door de snaar zachtjes aan te raken (niet indrukken) terwijl je aanslaat. Je kunt ook de hand waarmee je aanslaat op de snaren dicht bij de brug leggen. Deze beide technieken geven een iets ander geluid, dus je kunt het beste zelf oordelen op welk moment je welke techniek gebruikt.

Er zijn nog een aantal andere symbolen voor o.a. het gebruik van de tremelo-pook, het schrapen van het plectrum over de snaren, maar hier is echter geen duidelijke standaard voor. Deze symbolen worden vaak aan het begint van de TAB gedefinieerd en kunnen per nummer verschillen.

Voor basgitaar zou je bijvoorbeeld voor slappen en plukken een S en een P kunnen gebruiken.


Hieronder een voorbeeld van een hammer-on
E----------------------------------------------------------------
B----------------------------------------------------------------
G----------------------------------------------------------------
D----------------------------------------------------------------
A---------5h7-----------5h7--------------------------------------
E---0--0----------0--0-------------------------------------------

Dit betekent dat je 2x de open E snaar moet spelen vervolgens sla je de A snaar aan op de vijfde fret en hamer je door (zonder opnieuw aan te slaan) naar de zevende fret.

Hieronder een voorbeeld van een pull-off
E----3p0---------------------------------------------------------
B---------3p0----------------------------------------------------
G--------------2p0-----------------------------------------------
D-------------------2--------------------------------------------
A----------------------------------------------------------------
E----------------------------------------------------------------
Dit word gespeeld door de eerste noot aan te slaan en vervolgens de tweede noot te laten klinken door je vinger van de snaar af te trekken (een soort van plukken).

Omdat je met hammer-ons en pull-offs telkens weer nieuwe kracht op de snaar uitoefend hoef je deze niet weer op nieuw aan te slaan en zo kun je met een aanslag een hele serie van hammer-ons en pull-offs spelen. Hier een voorbeeld.
E----------------------------------------------------------------
B----------------------------------------------------------------
G---2h4p2h4p2h4p2h4p2h4p2----------------------------------------
D----------------------------------------------------------------
A----------------------------------------------------------------
E----------------------------------------------------------------
In dit geval sla je alleen de eerste noot aan.


Bij een afbuiging is het belanrijk om te weten hoe hoog je de snaar moet afbuigen. Daarom wordt er na het symbool voor afbuigen (b) een getal geschreven. Hier volgt een voorbeeld van een afbuiging.
E----------------------------------------------------------------
B------7b9-------------------------------------------------------
G----------------------------------------------------------------
D----------------------------------------------------------------
A----------------------------------------------------------------
E----------------------------------------------------------------
Dit betekent sla de B snaar aan op de zevende fret en buig deze af tot dezelfde hoogte als de negende fret op de B snaar. Soms wordt het getal dat de afbuiging aangeeft tussen haakjes geschreven bijv. 7b(9).

Het volgende voorbeeld,
E----------------------------------------------------------------
B------7b9--9r7--------------------------------------------------
G----------------------------------------------------------------
D----------------------------------------------------------------
A----------------------------------------------------------------
E----------------------------------------------------------------
Betekent speel de noot op de zevende fret, buig hem af tot de hoogte van de negende fret, terwijl je de noot nog steeds afgebogen houd sla je hem opnieuw aan en laat hem weer terugzakken naar zijn oorspronkelijke positie.

Soms moet een noot maar een kwart van een toon worden afgebogen. Je zou het als volgt kunnen schrijven maar dit is erg verwarrend.
B--------7b7.5--------

Dus daarom word het als volgt geschreven.
bend up 1/4tone
E----------------------------------------------------------------
B------7b--------------------------------------------------------
G----------------------------------------------------------------
D----------------------------------------------------------------
A----------------------------------------------------------------
E----------------------------------------------------------------
Met instructies over hoe hoog je moet afbuigen boven de noot (buig omhoog 1/4 toon)


De meest gebruikte symbolen voor slides zijn / voor een slide up en \ voor een slide down.

Soms wordt ook wel eens een 's' gebruikt om aan te geven dat je een slide moet gebruiken.

Je hebt niet altijd een apart symbool nodig voor een slide up en een slide down In het onderstaande voorbeeld is het duidelijk dat het hier een slide up betreft
E----------------------------------------------------------------
B------7/9-------------------------------------------------------
G----------------------------------------------------------------
D----------------------------------------------------------------
A----------------------------------------------------------------
E----------------------------------------------------------------

In het volgende voorbeeld echter is niet duidelijk waar de slide begint en dus is het belangrijk om aan te geven of je omhoog of omlaag moet sliden.
E----------------------------------------------------------------
B------/7-9-7\---------------------------------------------------
G----------------------------------------------------------------
D----------------------------------------------------------------
A----------------------------------------------------------------
E----------------------------------------------------------------

Net als bij hammer-ons en pull-offs kun je soms een hele serie van slides tegenkomen waarbij je niet alle noten hoeft aan te slaan.
E----------------------------------------------------------------
B------7/9/11\9\7\6\7--------------------------------------------
G----------------------------------------------------------------
D----------------------------------------------------------------
A----------------------------------------------------------------
E----------------------------------------------------------------
In het bovenstaande voorbeeld hoef je alleen de eerste noot aan te slaan.


Tekst door M. van Aert